Texnologiyalari

M a’lumotlar bazasi. A vtom atlashtirilgan ofisdagi m a’lum otlar bazalari tashkilotning ishlab chiqarish tizim i, shuningdek, tashqi m uhit haqidagi m a’lum otlam i jamlaydi.
M a’lum otlar bazalaridan axborot m atnli protsessor, jadval prot- sessori, elektron pochta, kom pyuter konferensiyasi kabi kom pyuter


Tashqi muhitdan va boshqa _{С Ma’lumotlar} axborot tizimlarining _bazasi
axborotlari


V
Kompyuter ofis _{Kompyuter ofis}
texnologiyalari _{texnologiyalari}
Matnli protsessor ^{Konferensiyalar}
Elektron pochta ^Audio/video Audio pochta ^Faks
Jadval protsessori ^Kseroks
Elektron kalendar Kompyuter konferensiyasi Telekonferensiya
Tasvimi saqlash Video boshqaruv dasturlari
Qaror qabul qiluvchi menejerlar va tashqi muhitga uzatish uchun axborot


5-rasm. Ofisni avtomatlashtirishning asosiy tarkibiy qismlari
ilovalarining kirishiga kelib tushadi. H ar qanday avtomatlashtirilgan ofisning kom pyuter ilovasi tashkilot xodimlarining bir-biri bilan aloqasini ta’minlaydi.
M a’lum otlar bazalaridan axborot olishda uzatish, nusxalash, saqlash uchun nokom pyuter texnik vositalardan foydalanish m um ­ kin.
Boshqaruv kadrlarining asosiy ish faoliyati m atnlam i qayta ishlash, saqlash va hujjatlami berishdan iborat. Elektron ofisning asosiy tarkibiy qismini matn muharrirlari, elektron jadvallar, m a’lumotlar bazalarining boshqarish tizimlari kabi dasturiy vositalar tashkil etadi.
Elektron ofisda deyarli har qanday turdagi — gistogramma, di- agramma, sxema, jadval va hokazo tasvimi olish imkonini beruvchi


m ashina graflkasidan foydalaniladi. E lektron ofis am aliyotida, shuningdek, muassasa faoliyatini nazorat qiluvchi va muvofiqlashti- ruvchi vositalardan ham foydalaniladi. Ular yordam ida barcha bosh­ qaruv faoliyati bajariladigan ishning xususiyatlarini tavsiflovchi jarayonlar majmuyi sifatida aks etadi. Ayni paytda har qanday alohida xodim ning faoliyatigina emas, boshqa xodim lar bilan axborot va subordinatsiya aloqalari ham ко‘rib chiqiladi. Shakllangan sxemaga muvofiq ko'rsatilgan m uddatlarda bevosita ijrochilar uchun kerakli vazifalar avtomatik ravishda yaratiladi. Dasturlar paketlarining quyidagi funksional guruhlaridan foydalaniladi:
• m atnlarni qayta ishlash;
• jadvallam i yaratish va qayta ishlash;
• m a’lum otlar bazalarini boshqarish;
• grafik axborotni qayta ishlash;
• elektron yozuv daftari.
D asturlarning bunday paketlari ko ‘p incha ixtisoslashtirilgan deb yuritiladi, chunki ular sanab o 'tilg an funksiyalardan birini bajarish


uchun mo'ljallangan. lxtisoslashtirilgan dastur paketlaridan biridan tez-tez foydalanishning qulayligi dasturning integrallashgan dastur paketlarini ishlab chiqishning maqsadga muvofiqligini shart qilib qo‘ydi. Shuni hisobga olish lozimki, bitta joy bo'lgan hollarda, faoliyatning qat’iy belgilangan turi (masalan, matnlarni qayta ishlash) ko‘proq uning uchun mo'ljallangan bo'ladi. Shunday qilib, foy- dalanuvchining vazifasi faqat dastur paketini aniq bir holatlar uchun to'g'ri tanlash sanaladi.
Ko'pgina shaxsiy kompyuterlar uchun integrallashtirilgan va ixti- soslashtirilgan dastur paketlari turli funksiyalarga «menyu» (imkoni- yatlar ro'yxatlari va tanlash parametrlari) orqali kirishni ta’minlaydi. Bu — inson va kompyuter o'rtasidagi muloqotni yengillashtiruvchi eng keng tarqalgan usul. Menyu yangi, yanada aniqroq funksiyalar va o'lchamlarga kirish imkonini beruvchi ikki yoki undan ortiq darajalarga ega iyerarxik holda tuziladi. Foydalanuvchi har qanday holatda paketning barcha funksiyasiga murojaat qilishi mumkin. Bu yagona tilda, savollar va javoblardan iborat tizim yordamida amalga oshiriladi. Muloqot xabarni ekranga chiqarish va klaviaturadagi tegishli klavishni bosib bir yoki ikkita ramzni kiritish orqali bajariladi. Shunday qilib dasturlashtirish va kompyuter texnikasi sohasida mutaxassis bo'lmagan foydalanuvchi ShKga kirish imkoniga ega bo'ladi.
Muassasa faoliyatida u yoki bu hujjatlarning shakllanishigina emas, tashkilot ichki ma’lumotlar oqimining taqsimlanishi ham katta ahamiyatga ega. Muassasa mehnatini avtomatlashtirish tizimining ri­ vojlanishi elektron pochta, telekonferensiya, videoteka kabi turli elektron aloqa vositalarining paydo bo'lishiga olib keldi.