Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Göynükbelen Granitoyidi Güneybatı Kesiminin Petrografisi ve Orhaneli Ofiyoliti ile İlişkisi (Bursa)

Orhaneli (Bursa) kuzeyindeki sahayı kapsayan bölgede yapılan petrojenik araştırmalar ışığında bölgenin jeolojik evrimini gösterebilecek veriler elde edilmiştir. İnceleme amacı çerçevesinde Göynükbelen Granitoyidi ile dokanak oluşturan Orhaneli Ofiyoliti ve de Sırıl Metamorfitleri arasındaki ilişki ve etkileşim ön planda tutulmuştur.

Sırıl metamorfitleri yaklaşık kuzey-güney yönünde mavişist-yeşilşist-mavişist fasiyeslerini gösteren metabazit, metapelit ve metagrovak türü kayalardan oluşmaktadır. Ayrıca bu incelemede Belenoluk köyü güneybatısında gözlenen kalın bir jadeyit-kuvars parajenezli, muhtemel fabrik ilişkisi araştırıldığında metagrovak türü kayalarına benzeyen Belenoluk Üyesi ayırtlanmıştır. Metamorfiklerin üst seviyelerini oluşturan kalkşistler üzerine diskordan olarak gelen Çatalca Mermeri’yle arasında yine bu çalışmada belirlenen kireçtaşı ve kuvars çakıllarından oluşmuş taban konglomerasının bulunması uyumsuzluğu desteklemektedir. Paleozoyik yaşlı Sırıl Metamorfikleri üzerindeki Çatalca Mermeri’nin Mesozoyik yaşlı olduğu kabul edilmektedir (Yaş değerlendirmeleri Lisenbee 1972’den alınmıştır).

Metamorfikler ve mermerin üzerine Üst Kretase’de yerleşmiş olan Orhaneli Ofiyoliti İzmir-Ankara-Erzincan Kenet Kuşağı boyunca dilimler halinde yer alan ofiyolitlerin batı kısmındadır. Ofiyolit: dunit, harzburjit, serpantinitin tektonik dokanakla birlikteliğinden ve aralarında bulunan piroksenit-gabro blok ile damarlarından oluşmaktadır.

Sahanın kuzeyinde geniş bir yayılım gösteren Eosen yaşlı Göynükbelen Granitoyidi kendinden yaşlı birimleri keserek sokulmuştur. Metamorfikler ile ofiyolit sınırlarında kontak metamorfizma geliştirmiştir. En belirgin olarak da serpantinitler üzerinde Küçükkır Tepe kuzey yamacında geniş bir alanda gözlenmiştir. Serpantinit hornblend hornfels fasiyesi ve piroksen hornfels fasiyesi koşularından etkilenmiştir. İç kontak zon hornfels enstatit-kummingtonit parajenezi Göynükbelen plütonu kontak metamorfizmasında en yüksek sıcaklık değerlerini vermektedir. Buna göre Enstatit mineralinin gözlenmesiyle 650–700 0C’lik sıcaklık ve 2,5-3 Kbar basınç koşullarına ulaşıldığı anlaşılmaktadır.

Sırıl Metamorfikleri dokanağında en yüksek kontak metamorfizma koşullarında hedenberjit-diyopsit, hornblend parajenezi gelişmiştir.