The importance of using logical methods in forming the basic competence of students

JOURNAL OF SOCIAL RESEARCH IN UZBEKISTAN 
journal homepage: 
https://topjournals.uz/index.php/jsru
 

---

Journal of Social Research in Uzbekistan 
 
ISSN: 2181-2721 
https://topjournals.uz/index.php/jsru
 
18 
О С Т А Т Ь Е
Ключевые слова: биологическое 
образование, 
компетенции, 
ключевые 
компетенции, предметные компетенции 
Аннотация:
В 
данной 
статье 
рассматривается содержание формирования 
предметных компетенций у учащихся наряду 
с ключевыми компетенциями на основе 
учебной программы по биологии. 
KIRISH 
Respublikamizda ta'lim-tarbiya tizimini takomillashtirish va barkamol avlodni tarbiyalash 
masalalari davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi darajasiga ko‘tarildi. Mamlakatimiz ta'lim tizimida 
o‘quv jarayoniga innovatsion texnologiyalar va axborot-kommunikatsiya vositalarini joriy etish, 
o‘qitish intensivligi va samaradorligini oshirish, ularni jahon andozalariga moslashtirish bo‘yicha 
keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. O‘zbekiston Respublikasi xalq ta'limi tizimini 2030-
yilgacha rivojlantirish kosenpsiyasida “Uzliksiz ta`lim tizimi mazmunini sifat jihatdan yangilash, 
shuningdek professional kadrlar tayyorlash , qayta tayyorlash va malakasini oshirish,o‘qitish 
metodikasini takomillashtirish, ta'lim-tarbiya jarayoniga individuallashtirish tamoyillarini 
bosqichma-bosqich tatbiq etish, xalq ta'limi sohasiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalari va innovatsion loyihalarni joriy etish”kabi qator qabul qilinayotgan qonun hujjatlari 
zamirida boshqa fanlar qatori maktabda biologiya fanini o‘qitishning jahon standartlariga 
moslashtirilgan o‘qitishni joriy etishga qaratilgan ustuvor yo‘nalishlar belgilab berilgan. 1990-
yillardan keyin kompetensiyaviy yondoshuv kasbiy ta’limga, umumta’lim fanlariga va boshqa 
yo‘nalishlarda qo‘llanila boshlandi. O‘zbekistonda dastlab Birinchi Prezidentimiz farmoniga 
muvofiq, chet tillarni o‘qitishni takomillashtirishga qaratilgan 2012-yil 12-dekabr farmoniga muvofiq 
ilk bor kompetensiyaviy yondoshuvga asoslangan DTS ishlab chiqilib, 2013-2014 o‘quv yilidan 
bosqichma bosqich amaliyotga joriy etish boshlandi. 
ASOSIY QISM 
Kompetensiya bo‘lishi uchun uning strukturasi qanday bo‘lishi kerak? degan savol tug‘ilishi 
tabiiy. Kompetensiyaning struktura komponentalari ro‘yxati shakllantirildi.. Kompetensiyalardan 
ta’lim kompetensiyalarni farqlashga urinildi. Masalan, o‘quvchi maktabda fuqorolik 
kompetensiyasini o‘zlashtirsa-da, uni to‘la qonli ravishda maktabni tugatganidan so‘ng ishlatadi. 
Shunga ko‘ra bunday kopmetensiyalar, o‘qish davrida ta’lim kompetensiyasi sifatida namoyon 
bo‘ladi. Tayanch kompetensiyalar – ta’lim mazmunining umumiy qismiga tegishli; 1) umumpredmet 
kompetensiyalari – ma’lum doiraga kiruvchi o‘quv predmetlari va ta’lim sohalariga tegishli;
2) predmetga oid kompetensiyalar – oldingi ikkitaga nisbatan xususiy hisoblanib o‘quv 
predmeti doirasida shakllantiriladi. Tayanch kompetensiyalar har safar ta’limning ma’lum bir 
bosqichi va belgilangan o‘quv predmeti uchun konkretlashtiriladi. Kompetensiyalarni 
shakllantirishni dars jarayoniga kiritish uchun ularni faoliyat shaklida berish kerak. O‘quvchilarning 

---