Tibbiyot institutlari talabalari uchun o’quv adabiyoti u. Z. Qodirov A. A. Abdumadjidov

1 yoshdan 15 yoshgacha bo’lgan bolalarning chetdagi
qonida eritrotsitlar soni
Bolaning
yoshi
Eritrotsitlar soni (mln/mm
3
)
A.F.Tur,
1963
Leningrad
A.F.Tur,
1972
Leningrad
V.M.Novitskaya,
L.N.Siba, 1974
Kiyev
A.T.To’rayev,
1971 Toshkent
A.O.Korpitskiy,
1901 Sankt
Peterburg
1
4,67
4,30
3,93
4,2
-
2
4,82
4,20
3,9
5,69
3
4,76
4,20
3,85
3,8
5,89
4
4,83
4,20
3,85
3,9
5,90
5
4,89
4,20
3,9
5,88
6
5,08
4,30
4,06
4,0
-

---

7
4,89
4,20
4,0
5,97
8
5,10
4,40
3,86
4,0
-
9
4,84
4,30
4,0
5,93
10
4,90
4,40
3,95
4,0
-
11
4,91
4,40
4,0
-
12
4,83
4,40
4,1
5,96
13
5,12
4,40
4,0
-
14
5,02
4,40
4,03
4,1
5,92
15
4,98
4,60
4,0
-
Ikkinchi va uchinchi jadvallardagi ma’lumotlarni taqqoslash keyingi 70 yil
davomida bir shaharda (Leningrad-Sankt Peterburgda) yashagan bolalar
qonidagi eritrotsitlar sonining sezilarli darajada kamayganini ko’rsatadi. Buning
sababi aniq emas. Shu davrda odamlarning yashash tarzida ko’p o’zgarishlar
ro’y beradi. Ulardagi qon tarkibining o’zgarishiga kamharakatlik (gipokineziya)
va chiqindilardan tozalangan (rafinadlangan) oziq moddalarning ko’p miqdorda
iste’mol qilinishi sabab bo’lishi mumkinligini ko’rsatish kerak. Kamharakatlik
natijasida organizmning kislorodga bo’lgan ehtiyoji kamayadi, oziq moddalar
tozalanganda chiqindilar bilan birga organizmga kerakli bo’lgan moddalar
(vitaminlar va boshqa fiziologik faol moddalar) yo’qotiladi. Bu va boshqa hali
noaniq omillar eritropoezning susayishiga olib kelishi mumkin. 7-jadvaldagi
raqamlar turli geografik hududlarda yashaydigan bolalar qonidagi eritrotsitlar
sonida ham anchagina farq bo’lishi mumkinligini ko’rsatadi.
Bola o’sishi jarayonida qondagi eritrotsitlarning faqat soni emas, sifati ham
o’zgaradi. Chaqaloqlar va emizikli bolalar eritrotsitlarining osmotik chidamliligi
katta yoshdagi odamlarnikiga nisbatan ancha yuqori (8-jadval).
8-jadval