Tibet'li bir rahip olarak bilinen ünlü Lobsang Rampa'­

m iz  tutmak  zorundaydım.  Tibefte  kitaplar büyük  ve  ağırdır. 
Ahşap kapaklar,  başlık veri lerek  ve sıklı kla  iyi  bir  resim, ka­
rışık olarak  oyulur.  Kitapları  raflardan  kaldırmak, onları  ses­
sizce  masama taş ımak, on ları n  tozunu almak ve sonra her bir 
kitabı kendi yerine yerleştirmek zor bir işti. Kütüphaneci, her 
bir  kitabın  gerçekten  tem izlenip  temizlenmediğini,  di kkatle 
araştırarak çok titiz davranıyordu. Sın ırlarım ızın dışındaki ül­
kelerden  gazeteler  ve  dergi leri  barındıran  ahşap  kitapl ıklar 
vardı. Özel l ikle bunlara  bakmayı  seviyordum; tek  bir kelime 
bile  okuyamama  rağmen.  Bu  ayların  çoğunda,  eski  resim l i  
yabancı  gazete leri ,  her  ne  zaman  mümkün  olursa  inceleye­
cektim. Kütüphaneci  her ne kadar heni durdurmaya çal ıştıysa 
da,  ben o kadar dikkati  benden  her uzaklaştığında on ları araş­
tırdım. 
Tekerlekl i  araç ların  resim leri  beni  büyüled i .  Elbette,  bü­
tün Tibet üzerinde tekerlekli  araç lar y oktu.  Kahinlerimiz çok 
1 88 

"BÖLÜM  DOKUZ" 
açıkça  bel i rtti  ki, tekerleklerin  Tibet'e  varışı  i le 
"sonun baş­
lanf?ıcı " 
başlayacaktı.  Tibet,  bir  kanser  hastalığı  gibi  dünya 
yüzeyine yay ı lacak  kötü  bir güç  tarafından,  sonradan  istila  e­
dilmiş  olacaktı.  Umarız  ki,  kahinlerimize  rağmen;  daha  bü­
yük,  daha  güçlü  ülkeler,  savaşçı  niyetleri  olmayan,  başkala­
rının yaşam yerleri  üzerinde düzen leme yapmayan,  bizim kü­
çük ü l kemize  ilgi duymayacaklard ır. 
Bir  derginin  kapağında,  bu  dergi lerin  basımını  gösteren 
bazı  resim ler gördüm.  Resim lere  baktım ve büyülendim. Bü­
yük  sil ind irleriyle kocaman  makineler ve dev gibi dişli çark­
lar vardı. Resimdeki insanlar, del i ler gibi çal ışıyorlardı ve bu­
rada.  Tibet'te  bul unandan  ne  kadar  farklı  olduğunu  düşün­
düm.  Burada,  iyi yapı lmış bir  i şin gururuyla, zanaatkarın  gu­
ruruyla,  bir  kişi  çal ışıyordu.  Tibet'in  zanaatçısının  zihnine 
girmiş ticaret düşüncesi yoktu.  Döndüm ve o  sayfalara tekrar 
baktım  ve  nesneleri  nasıl yaptığım ızı  düşündüm. 
Aşağıdaki Shö kasabasında kitaplar bası lıyordu.  Usta ke­
şiş-oymac ı lar,  Tibetçe  karakterleri  iyi  bir  ahşap  üzerine  tam 
bir  kesinl ikle, küçük ayrıntılara  tam  bir sadakatle, yavaşça o­
yuyordu. Oymacı lar her bir tahtayı  bitirdikten sonra  diğerleri 
o  tahtayı  alacak ve  ne  kusur ne de  pürüz  kalmasın  d iye  cila­
layacaklardı. Sonra tahta,  metnin doğru luğu  için  -Tibetçe  bir 
kitapta  hata  asla  kabul  edi lmediğinden- diğerleri  tarafı ndan 
gözden  geç irilmeye  başka  bir  yere  götürülecekti.  Zaman  ö­
nem l i  değildi, doğruluk  önem l iydi. 
Tamam ı  oyu lmuş  tahtalarıyla.  tamam ı  dikkatle  cilalan­
m ış  ve  hatalardan,  kusurlardan  gözden  geçirilmiş  şeki lde, 
matbaac ı-keştşlere  geçecekti.  Onlar  tahtayı,  bir  tezgah  üze­
rinde  yüzü  yukarı  uzatacaklard ı  ve  sonra  mürekkep,  yüksek 
oyulmuş  kel imelerin  üzerine  sürülecekti .  El bette  keli meler, 
basıldığında  doğru  şeki lde  görünmesi  için.  hepsi  ters  oyulu­
yordu.  Mürekkep sürü lerek ve mürekkeplenmeden bırakılmış 
1 89 

"ANTİKLERİN  .MAGARAsI " 
bölüm kalmaması  için bir kere  daha dikkatlice kontrol  edile­
rek,  M ısır papirüslerine benzeyen  sert bir kağıt tabakası, mü­
rekkepli yüzeyi i le  kal ıbın üzerine hızla yayılacaktı. Düzgün 
yuvarlanan  bir  baskı,  kağıt  tabakasının  arkasına  uygulana­
caktı.  Daha  sonra,  hızlı bir hareketle baskı  yüzeyinden çıka­
rılacaktı.  M üfettiş-keşişler sayfayı  hemen alacak ve herhangi 
bir yanlış için birazcık bir dikkatle onu  inceleyecekler ve eğer 
kağıdın  herhangi  bir  kusuru  varsa,  ne atılacak  ne  de  yakıl a­
cak,  ancak  saklanacaktı. 
Tibet'te  her basılı kelime, neredeyse  kutsal  gibi  saklanır. 
Dini kel imeleri ya da  eğitim kel i me leri n i  taşıyan kağıtları  sa­
katlamak ya da yok etmek, eğitim için bir hakaret olacağı göz 
önünde  tutu lurdu.  Böylece zaman  içerisinde Tibet,  biraz  ku­
surlu kağıt yapraklarını, destelerce,  balyalarca biriktirdi. 
Tibetçe kitaplar,  Batıl ı  kitaplar gibi ci ltl i  değildir.  B ir Ti­
betçe  kitap,  uzun  bir meseledir ya da geniş  bir mesele o ldu­
ğunu söylemek belki daha doğru o lacaktır. Çünkü Tibetçe bir 
satır  metrelerce  uzayabi lirken,  bir  sayfa  sadece  30  cm.  yük­
sek o labilir.  Gerekl i  sayfaları  içeren bütün yapraklar,  dikkatle 
yerleştiri lecek  ve  zaman  bütünlüğü  içerisinde  kuruyacaktı. 
Kuruması  için oldukça uzun bir zaman verilen kitaplar,  daha 
sonra  toplanacaktı.  İ lkönce,  iki  şeride  tutturulmuş  bir  ana­
tahta  olacaktı.  Sonra,  ana-tahtanın  üzerinde  kitabın  sayfaları 
kendi  sıralarıyla toplanacaktı.  Her  bir  kitap,  böylece  toplan­
dığı  zaman,  basılı sayfa  yığınları  üzerine kapak  olarak  şeki l­
lendiri lmiş  başka  bir  tahta  yerleştirilecekti.  Bu  ağır  tahta, 
belki kitaptan sahneleri  gösteren  -elbette  bir başl ık  verilerek­
karmakarışık  oymaları  taşıyacaktı.  Zem in  tahtasından  gelen 
iki  şerit,  şimdi  yukarıya  gelmiş  olacaktı  ve  üst tahtanın  üze­
rine  bağlanacaktı .  Yaprakların  etkili  olarak  aşağıya  itilmesi 
için  oldukça  fazla  bir baskı  uygulanacaktı.  Özel l ikle  değerli 
kitaplar,  dikkatle  ipek içerisine sarılacak ve tomarlar,  sadece 
1 90 

"BÖLÜM  DOKUZ" 
yetki l i  otoritenin açabilmesi  ve  böyle  dikkatle  basılmış kita­
bın  huzurunu  bozabilmesi  için mühürlenecekti ! 
Bu  Batı l ı   resimlerin  çoğunda,  oldukça  e lbisesiz  bir  du­
rumda olan kadınlar,  bana şöyle göründü; bu ü lkelerin çok sı­
cak memleketler olması  gerektiğini  aklıma  getirdi.  Bazı  re­
simlerde  insan lar  -kötü  bakışlı  i nsanlar- el lerinde  bir yerler­
den  dumanlar  çıkaran,  metal  bir  boru  parçasıyla  üzerlerinde 
dururken  ölü  gibi  uzanıyorlardı .   Batı  dünyasındaki  insanla­
rın,  birbirleri n i  bitirmek  ve  öldünnesinin  başlıca  hobi leri  ol­
masını,  bundaki  amacı  asla  anlayamadım;  kendi  izlenimle­
rimden yargılar yaparak. 
İç  çamaşırl ı  bayanlar,  bana  hiç acı  vennedi .  Ne  de  biraz 
i lgim i  çekerek  heyecanlandıramadı  beni .   Batı l ı   insanların 
hepsi, insan hayatında seksi n  bir gereksi n im  olduğunu çok iyi 
bilir.  Seksüel tecrübenin, i nsanı n  henüz beden  içerisindeyken 
tecrübe edebileceği, kendinden geçme hal inin en yüksek şekli 
olduğu b i l in iyordu.  Bu sebeple, dini resi mleri m izin çoğunda, 
birbirlerine  sarılmış  bir  kadın  ve  bir  erkek  gösteri lir.  Bu  ge­
nell ikle Tanrı  ve Tanrıçayla  i lgil idir.  Çünkü doğumun  ve  ha­
yatın  gerçekleri,  gerçeklerin  görünüşünü  değiştirmenin  ge­
rekl i  olmadığı, gayet iyi bil inir. B izim için bu,  pornografi ola­
rak bulunmaz, uygunsuz şeki lde bulunmaz. Fakat sadece gös­
teri len en  veriml i  yöntem  vardır ki, erkek  ve kadının birleşi­
m iyle  bel irl i  bazı  duygular  üretilir.  Bu,  çok  daha büyük bir 
zevk  deneyimleyebi len  ruhların  birleşimiyle,  elbette  bu  dün­
ya üzerinde olamayacaktır. 
Lhasa  kenti,  Shö  kasabası  ve  Batı  kapısı yolu  kenarında 
dinlenen  tacirlerle  konuşmalardan  şaşırtıcı  bilgiler topladım. 
Batı dünyasında, bir kişinin bedeni n i  başkalarının bakışlarına 
uygunsuz olarak sunması geçerl iyd i .  Hayatın en basit gerçek­
leri  iki  cinsiyetin  olmasını  zorunlu  kıldığı  için,  bunun  niçin 
böyle  olması  gerektiğini  anlayamad ım.  H indistan'daki  Ka-
191 

"ANTİKLERİN  MAGARAsI " 
limpong  ve  Lhasa arasında,  sık sık  rotası  olan yaş l ı  bir tacir­
le  yaptığım  konuşmayı  hatırladım.  Hatırı  say ı l ır  bir  zaman 
boyunca,  Batı  kapısında  ona  işimi  yaptı rarak  görüştüm  ve 
toprak larım ıza  yaptığı  birden  fazla  başarılı  seyahat  için  onu 
selam ladım.  Sık  sık  oturup,  bir  süre  sohbet  edecektik.  Ben 
ona  Lhasa  hakkında  haberler  verecektim,  o  bana  d ışarıdaki 
büyük  dünya  hakkı nda  haberler  verecekti.  Bu  arada,  Rehbe­
rim  için  de  dergi ler  ve  kitaplar  getirecekti.  O  zaman  ben, 
onları dağıtman ın hoş görev ine sahip olacaktım. Bu özel tac ir 
bir keresinde bana: 
"Batı insam hakkmda sana çok şey anlat­
tım, fakat ben hôlô onları anlayamadım. İnsan Tanrı imgesin­
de yapi/mıştır  derler  ve  hôlô,  Tanrı  imgesinde yapilmasım 
istedikleri bedenlerini göstermekten korkarlar.  O zaman bu, 
Tanrı 'nın şeklinden utandıklarmı göstermez mi? " 
Sorgulayıcı 
bir şeki lde bana baktı.  Ben dalm ıştım .  Sorusunu henüz cevap­
layamam ıştım. İnsan Tanrı  imgesinde yapılmıştır.  Bu yüzden, 
Tanrı mükem mellikte son noktaysa, sorun bu olmal ı .  B ir Tan­
rı  imgesinin  sergi lenmesinde  utanma  olmamal ı .   Putperest  o­
larak  isim lendirdikleri m iz  bedenlerinden  utanmazlar.  B i l i­
yoruz ki seks olmadan  ırkların devam l ı l ığı sağlanamayacaktı. 
B i l iyoruz  ki  seks; uygun sebeplerle,  uygun çevre  koşul ların­
da  insan ın 
ruhsallığını 
artırır. 
Bazı  kad ın ların  ve erkeklerin.  sadece çocuk yapmak  için 
ev lend iği  anlatı ldığı  zaman  da  şaşkına  döndüm.  On ların  sa­
dece  ışı klar sönükken  ve  gözleri  kapalı  "aşk 
yaptıkları "  
an la­
tıldığı zaman,  bilgi kaynağım111  beni dünyadan  habersiz.  ger­
çekten  çok aptal  bir kasaba  delisine götürme  düşüncesini  ha­
tırladım. İ lk fırsatta.  batı dünyasındaki seks konusunu  Rehbe­
rime  sormaya  karar  verdim.  Batı  kapısından  döndüm  ve  biı. 
Chakpori  çocukların 111.  kul lanmay ı  dü1eıı li yola  terc ih  ettiği. 
dar.  tehl ikeli yola at ı ldım.  Bu yol.  bir 
dap.c ıyı 
korkutabi lird i :  
sıklı kla  bizi  korkuttuğu  gibi .  Fakat  üst leri mi/le.  muhtemelen 
1 92 

"BÖLÜM  DOKUZ " 
daha  iyi lerimize,  grubumuz  olmadan  diğer  yolu  kul lanma­
mak  bir  onur  meselesiyd i .   Yukarı lara  doğru  i lerleme  şekl i, 
kayaların  çentikli  dişlerine  tutunarak  tırmanmayı,  bel irtilmiş 
bazı  rotalardan  emn iyetsiz sallanmayı  içeriyordu.  Sonuç ola­
rak zirveye vard ım ve Chakpori'ye bizim tarafımızdan bilinen 
bir  rotadan  girmiştim.  Böy lece,  sonunda  ortadoks  yolundan 
ge lmiş olduğumdan  daha  fazla  tükenerek  iç  av luda  durdum, 
ama  onurum  tatmin  edilmişti.  Bazı  çocukların  ind iğinden 
daha h ızlı yukarı  çıkmıştım. 
Cübbemden  küçük  taşları  ve  tozları  sal lad ım  ve  sayısız 
küçük bitkiyi toplamış olduğum kasemi  boşalttım.  Sonra yö­
nümü  Rehberim i  aramak  için  içeri lere  çev irdim.  Bir  köşey i 
dönerken, benden  uzaklaşan Rehberim i  gördüm. 
"Saygıdeğer 
Lama!" 
diye  bağırdım.  Durdu  ve  bana  döndü.  Muhtemelen 
Chakpori'de başka bir yüksek  rütbel i  Laman ın yapamayacağı 
bir  hareketle  bana  doğru  yürüdü.  Her  insana  ve  çocuğa  eşit 
davrandığı  için, daima söylediği  gibi,  bu  dış  şeki l  önem l i  de­
ğildir.  Bu,  bir  kişinin şimdi  giydiği elbisedir.  Sadece  içeride­
ki  saygıdır  bedeni  kontrol  eden şey.  Rehberimin  kend isi,  be­
dene  geri  dönüşünde  kolayca  tanınm ış  büyük  bir  enkarnas­
yondu.  Bu  ben im  için  her  zaman  hatırlanan  bir  dersti.  Bu 
büyük adam, alçakgönüllüydü.  Sadece 
"hüyük olanla " 
deği l. 
tamamen  çocuksu olan  bazı  hislerle de daima  ilgi lend i .  
"Şimdi ne oldu Lohsang? " 
dedi  Rehberim .  
"Seni, yas
ak
­
lanan yoldan y
u
k
a
r
ı 
gelirken gördüm ve e/!;er hirDisiplin 
Gö­
revlisi olsaydım, 
şim
di pek çok yerin acıyor olacaktı.  Birkaç 
saat dolaştığın  için  mutlu 
olmuş  ol
ma
l
ı
s
ın
. "  
Güldü  ve 
"Ne­
dense.  gerçekte kendimde 
aynı  şeyi 
yapardım. 
Bir 
daha ya­
pamayacaKtm  hir  şeyi.  muhtemelen  yasaklann11ş  hir 
şeyi. 
Başkalarının  yaptı.�1111  görmekten  heyecan 
du
ya
h
i
l
�v
or
ıı
m. 
Her  neyse.  niçin 
koşt11rııyordun? "  
Ona  baktım  ve 
"Saygule­
Kl'r  Lama.  Batı  diinyası  insanları  hakkında  korkunç  şeyler 
1 93 

"ANTİKLERİN  MAGARASI ,, 
duyuyorum ve bana gülünürse diye ya da ben, gerçekten ger­
çek olarak  tammlanmış  olan  mucizeyi  anlatmaktan  acizim. 
Bu yüzden zihnim, sürekli bir karmaşa içerisinde. " "Benimle 
gel" 
dedi  Rehberim. 
"Tam da odama gidiyordum. Meditasyon 
yapacaktım, fakat bunun yerine haydi bu konuyu konuşalım. 
Medita5yon  bekleyebilir. " 
Döndük  ve  Rehberimin  odasına 
yürüdük  -Jewel  Parka  bakan  bir oda. Ayak  sesleriyle  odaya 
girdik  ve  hemen  oturmak  yerine,  hizmetlinin  bize  çay  getir­
mesi  için zili çaldı. Sonra  yanımda benim le pencereye  doğru 
hareket etti ·ve dışarıdaki  hoş,  geniş topraklara  baktı.  O  Top­
raklar ki,  belki bütün dünyada en güzel yerlerden biriyd i .  Al­
tım ızda, hafifçe solumuzda, verimli Norbu L inga ya da Jewel 
Park  olarak  bil inen  ağaçl ı   bahçe  vardı. Ağaçların  arası ndan 
güze l, berrak  su parı ldıyordu  ve bir ada üzerine kurulmuş  En 
İçerideki  Kişinin  küçük tapınağı  gün  ışığında  parl ıyordu.  B i­
risi, kayalık geçidi geçiyordu. Su  ve  bal ıklar bir engelle karşı­
laşmasınlar  diye,  su  üzerinde  aralıklar  bırakarak  düz  taşlar­
dan  yapılmış  bir  yol.  Dikkatle  baktım  ve  hükümetin  yüksek 
üyelerinden  birini ayırt edebi leceğimi düşündüm. 
"Evet Lob­
sang, En İçerideki Kişiyi görecek, " 
dedi  Rehberim cevap ola­
rak, söy lenmemiş düşünceme. Buradan, arkasındaki güzel bir 
günün  neşesiyle sanki dans eden, parıldayan  Mutlu Nehir i le 
o  parka  yukarıdan  bakmak ...  hoş  olduğu  için, bir süre  seyret­
tik. 
Altımızda,  Norbu  Linga  ve bizim aramızda  hacılar,  L in­
gkor Yo)u  boyunca yavaş yol larını yapıyorlard ı .  Yol  boyunca 
ilerlerken  Chakpori'm ize  ancak  kısa  bir bakış atarken,  Jewel 
Park"ta  herhangi  bir  ilginç  şeyi  görebilmek  için  sürekli  çev­
reyi  izlemeyi  sürdürüyorlardı.  Pür-dikkat  hac ılar  için  genel 
kan ı.  En  İçerdeki  Kişinin  Norbu  Linga'da  olacağı  olmuş  ol­
malıyd ı .   Batı  yolunun  kenarında  olan,  iyi  ağaçlandırılmış 
küçük bir park,  Kashya  Li nga'yı  da  görebi l iyordum.  Lingkor 
1 94 

"BÖLÜM  DOKUZ" 
Yolundan  aşağıya Kyi  Chu'ya  uzanan  küçük bir yol vardı  ve 
en  çok  botu  kullanmak  isteyen  gezginler  tarafından  kullanı­
l ıyordu. Bununla birl ikte  bazıları, Bot Yolunun diğer tarafın­
daki  Lamaların  Bahçesinden erişimi kullan ıyorlardı .  
H izmetli, bizim için çay ve tab i i  ki nefis yiyecekler getir­
di. Rehberim :  
"Gel lobsang, izin verirsen, içleri boş oldukça 
başlarının da  boş  olduğımu  kanıtlayan,  görüşecek insanlar 
olarak orucumuzu bozalım!" 
Bağdaş kurup, Tibet'te  sandalye 
yerine kullandığımız şilteye otururken, örnek olarak onu izle­
memi  işaret  etti.  Kenardaki  yiyecek  daima  birini  acı ktırd ığı 
için oturma  işlemini çev ik l ikle yaptım. Büyük bir sessizlik i­
çinde yedik. Tibette, özellikle keşişler arasında, yiyecek önü­
müzde dururken  konuşmak ya da  bir  ses  yapmak  yakışık al­
maz.  Keşişler  tek  başlarına  sessizlik  içerisinde  yerler,  fakat 
eğer,  büyük  sayıda  bir  toplantı  içindeyseler,  bir  okuyucu, 
Kutsal  K itaplardan  yüksek sesle okuyabi l i r.  Bu  okuyucu,  ki­
tabın ı   görecek  şekilde  yüksek  bir  yerde  o lacaktır.  Toplanan 
keşişlere  yukarıdan  bakabi lecek  ve  onun  sözlerine  zaman 
ayırmayıp  yemeğe  çok  yumulanları  görebi lecekti.  O  zaman 
D isiplin  Görev l isi,  Okuyucu-keşiş  hariç,  konuşanların  olma­
masını sağlamak için orada bulunacaktı.  Fakat biz yalnızd ık. 
Yemekte  sessiz  kalmak  gibi  eski  geleneklerin  çoğunun,  bir 
kişi,  bir  topluluk  içindeyken  disiplin  için  iyi  olduğunu  bi­
lerek,  birkaç düzensiz sözü birbirimize  söyledik. Fakat bizim 
gibi  ç iftler  olmak gerekl i  değildir.  Böylece,  kendimi gururla 
ülkemizin gerçekten büyük adamlarından birinin bir arkadaşı 
olarak  saydım. 
"Elbette Lobsang, " 
dedi  Rehberim yemeğimi 
bitird iğim zaman. 
"Anlat bana, canını böyle sıkan nedir? " 
"Saygıdeğer  Lama! " 
dedim  biraz  heyecanlanarak, 
"bu­
radan geçen  bir tüccarla,  Batı kapısında bir süre sorunları 
görüşüyorduk.  Bana,  Batı  insanları  hakkında  kayda  değer 
bilgiler verdi.  Dini resimlerimizi müstehcen olarak düşündü-
1 95 

"ANTİKLERİN  MAGARASI ,, 
ğünü anlattı bana.  Onların seks alışkanlıkları hakkında bir­
takım  inanılmaz şeyler anlattı ve bir aptalla görüşmediğim­
den hdld tamamen emin değilim. " 
Rehberim  bana  baktı  ve bir 
ya  da  iki  dak i ka  düşündü. 
"Bu konuya girmek Lobsang,  bir 
oturumdan fazla  sürebilir.  Ayinimize  gitmek  zorundayız  ve 
zamanı yaklaştı. İzin verirsen bunu ilkönce sadece bir açıdan 
ele alalrm " 
dedi.  Çok  hevesle  başımı sal ladım.  Çünkü  bütün 
bunlar hakkında gerçekten şaşkındım. Rehberim o zaman ko­
nuştu : 
"Bütün bunlar dinlerden kaynaklanır. Batı dinleri, Do­
ğu dinlerinden farklrdır. Buna değinmeliyiz ve konu hakkında 
ne  tavır  sergilediğine  bakmalıyız. " 
Daha  rahat  olması  için 
cübbesini düzeltti  ve masayı  temizlemesi  için h izmetçi  zilini 
çaldı .  Bu yapı ldığında  bana  döndü ve büyüleyici  bir konuya 
değinmeye başladık. 
"Lobsang, " 
dedi; 
"Batı  dinlerinin  biri  ve  bizim  Budist 
dini arasına bir paralel çizmeliyiz.  Derslerinden farkına va­
racaksın, bizim Lord Gautama öğretileri zaman sürecinde ol­
dukça değişmişti.  Yıllar ve yüzyıllar geçti,  Gautama'nın  bu 
yeryüzünden göçüp Buda 'lrğa yükselişinden bu yana,  bizzat 
öğrelliği öğretileri değişti.  Bazılarımızın düşüncesi,  onların 
kötülük için değiştirilmiş oldukları;  diğerleri ise öğretilerin 
modern  düşünce  çizgisine  getirilmiş  olduğunu  düşünürler. " 
Onu  yeterince  dikkatle  takip  ed ip  etmediğimi  görmek,  ne 
hakkında  konuştuğumu  anlayıp  anlamad ığım ı   görmek  için 
bana  baktı.  Anladım  ve  onu  m ükemmel  olarak  takip  ettim. 
Bana  kısaca  başını  sal ladı ve sonra devam  �tti : 
"Gaııtama  olarak  adland1rdığımız,  bazt!arın  Buda  ola­
rak adlandmlrğı büyük varoluşumuzu elde ellik.  Hıristiyanlar 
da kendi büyük varoluşlarını elde  ettiler ve onların varoluşu 
bazı öğretiler sundu: ef\·ane  ve gerçek.  Güncel kayıtlar ger­
çeği om�vlar ki, 
onlarm  büyük  varoluşu, 
kendi kutsal kitap­
larına göre o.  memleketi dışına çıkıp yabancı memleketlerde 
1 96 

"BÖLÜM  DOKUZ" 
dolaştı.  Gerçekten bilgi arayışında,  Tibet'i ve Hindistan'ı zi­
yaret etti.  Batı zihniyeti ve  ruhsallığı  için  uygun olacak bir 
din hakkında.  Bu büyük varoluş Lhasa'ya geldi ve gerçekten, 
Jo Kong Katedralimizi ziyaret etti.  Batı  insanına uygun,  her 
yönüyle takdire değer bir din formu le  etti.  Bu büyük varolu­
şun, yeryüzünden geçip gitmesiyle  -bizim  Gautama'nın geç­
tiği gibi- Hıristiyan  Kilisesinde  bazı  anlaşmazlıklar  ortaya 
çıktı.  Ölümünden altmış yıl sonra,  İstanbul denilen bir yerde, 
bir Anlaşma ya da Toplantı oldu.  Hıristiyan dogmasında bazı 
değişiklikler yapıldı.  Hıristiyan inanışında bazı değişiklikler 
yapıldı. Muhtemelen zamanın rahiplerinden bazıları,  iyi hal­
deki cemaatlerinin daha dik başlılarından bazılarım kontrol 
altına almak için,  bazı  cezalar koymak zorunda  olduklarım 
hissettiler. " 
Onu  izleyip  izlemediğimi görmek  için tekrar  ba­
na  baktı.  Sadece  onu  izlemediğimi, aynı  zamanda sonsuz i lgi 
duyduğumu bel irttim tekrar. 
"60 yılında  İslanbul'da  Kongreye  katılan  insanlar,  sa­
dece bit' kadın düşüncesiyle  bayılan keşişler im izden bazıları 
gibi,  kadınlara karşı anlayışsız insanlardı.  Çoğunluğu seksi 
pis bir şey,  ırkın artışma tam gereklilik durumunda başvurul­
ması gerekli bir şey gibi görüyordu.  Bunlar,  hµrika seksüel 
dürtülere sahip olmayan erkeklerdi. Şüphesiz başka dürtü! ere 
sahiptiler,  belki bazı dürtüleri ruhsaldı bilmiyorum.  60 yılın­
da onların seksin pis olduğuna,  seksin kötü bir iş olduğuna 
karar verdiklerini  biliyorum.  Çocuk dünyaya getirmenin  ve 
bir şekilde peşinen temizlenene kadar  bir ödül olarak kabul 
etmenin doğru olmayacağına karar verdiler. " 
Bir süre  sustu. 
"İstanbul'daki  bu görüşmeden  önce  doğan  milyonlarca  be­
beğin,  hepsinin nasıl olduğunun farz edildiğini anlamadım " 
diyerek gülümsedim. 
"Anfayacahın Lobsang. Anladığın kadarıyla Hıristiyan­
lık  hakkında  sana  bilgi  veriyorum.  Muhtemelen,  bu  insan-
197 

"ANTİKLERİN  MAGARAsI " 
larm  arasında  yaşamaya  gitıiğinde  bazı farklı  izlenimler, 
farklı bilgiler alacaksın ki onlar görüşlerimi ve düşünceleri­
mi bir şekilde değiştirebilecek. " 
Konuşmasını biti rdiğinde de­
n iz kabukları duyuldu, trompetler bağırdı .  Etrafım ızda, Ay ine 
hazırlanan  d isipl inli  insanların  düzenl i   telaşı  vardı.  Biz  de 
ayağa  kalktık  ve  yolumuzu  Ayi n   için  Tapınağa  çevirmeden 
önce cübbelerimizi  düzelttik. Rehberim girişte  beni  bırakma­
dan önce; 
"Sonra odama gel Lobsang, görüşmemize devam e­
deceğiz, " 
ded i .   Böylece  Tapınağa  gird i m   ve  arkadaşlarımın 
arasında yeri m i  aldım. Rehberim Lama M ingyar Dondup gibi 
bir Tibetli olduğu  için kendi özel  tanrıma teşekkür ettim.  Es­
ki  tapınağın içi, ibadetin havası, yarad ı l ışın başka boyutların­
daki  i nsanlarla  temas  etmemizi  sağlayan  tütsü  bulutları nın 
yavaşça sürüklenişi güzeld i .  Tütsü, sadece hoş bir koku değil­
dir.  B ir tap ınağı  dezenfekte  eden  bir şey  değildir.  O, yaşayan 
bir güçtür.  B i r  güç ki, böyle düzenlenmi ş  tütsülerin özel tipi­
n i   seçerek,  titreşim  oranını  gerçekten  kontrol  edeb i l iriz.  Bu 
gece  tapınakta tütsü;  bir olgunluk,  bu yere  eski  bir dünya at­
mosferi  vererek  akıyordu.  Grubumun  çocukları  arasındaki 
yerimden  baktım. Tapınak  binasının bulanık  sisinde  dışarıya 
baktım. Yaşl ı  Lamaların  gümüş  çanlarla eşlik ettiği  derin  bir 
ilahi  vard ı .   B u  akşam  bizimle  bir Japon  keşi ş  vardı.  H indis­