Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

 
6.1. Internet túsinigi 
 
Internet bul jalǵız standart tiykarında iskerlik kórsetiwshi dúnya global 
kompyuter tarmaǵı. Onıń ataması eki túrli, yaǵnıy “International Network” – xalq 
aralıq tarmaq hám “Interconnected networks” «tarmaqlar aralıq» degen mánisti 
ańlatadı. Ol jergilikli (lokal) kompyuter tarmaqların baylanısıwshı informaciya 
sisteması bolıp, óziniń ayırıqsha informaciya maydanına iye bolǵan virtual 
toplamnan ibarat.
Internet tarmaǵı, oǵan jalǵanǵan barlıq kompyuterlerdiń óz ara 
maǵlıwmatlar almasıw imkaniyatın jaratıp beredi. Internet tarmaǵıniń hár bir 
paydalanıwshısı óziniń jeke kompyuteri arqalı basqa qala yáki mámleketke 
informaciya jetkerip beriwi múmkin. Mısalı, Vashingtondaǵı Kongress kitapxanası 
katalogin kórip shiǵıw, Nyu-Yorkdaǵı Metropoliten muzeyiniń aqırǵı kórgizbesine 
qoyılǵan zat penen tanısıw, xalıqara seminarlarda qatnasıw, bank mashqalaların 
ámelge asırıw hám de basqa mámleketlerde jasawshı Internet tarmaǵı 
paydalanıwshıları menen shaxmat oynawı múmkin.
Global tarmaq túsinigi. 
Internet tarmaǵınıń tiykarǵı yacheykaları 
(bólimleri) bul jeke kompyuterler hám olardı óz-ra baylanıstııwshı lokal tarmaqlar. 
Internet tarmaǵı – Bul global tarmaq wákili esaplanadı.

---

105 
Internet ayırıqsha kompyuterler ortasında baylanıs ornatıp ǵana qalmay, 
balki kompyuterler klasın óz-ara baylanıstırıw imkaniyatın da beredi. Eger 
qandayda bir aymaqlıq tarmaq internetke jalǵanǵan bolsa, ol jaǵdayda usı 
tarmaqtıń hár bir isshi stanciyasi (kompyuteri) Internet xizmetlerinen paydalanıwı 
múmkin. Sonıń menen birge, Internet tarmaǵına óz betinshe jalǵanǵan 
kompyuterler de bar bolıp, olardı xost kompyuterler (host – tiykarǵı esaplaw 
mashinası) deb ataydı. Tarmaqqa jalǵanǵan hár bir kompyuter óz adressine iye 
hám ol járdeminde dúnyanıń qálegen noqatındaǵı qálegen paydalanıwshı menen 
baylanısıwı múmkin.