Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

Internet tarmaǵınıń dúzilisi. 
Internet óz - ózin quramalastırıwshı hám 
basqarıwshı quramalı sistema bolıp, tiykarınan úsh quramlıq bólimnen ibarat: 

texnikalıq; 

baǵdarlamalıq; 

informaciyalıq.
Internet tarmaǵınıń texnikalıq támiynatı hár qıylı túrdegi kompyuterler, 
baylanıs kanalları (telefon, jasalma joldas, shisha talalı hám basqa túrdegi tarmaq 
kanalları) hám de tarmaqtıń texnikalıq quralları ibarat.
Internet tarmaǵınıń programmalıq támiyinleniwi (quramlıq bólimi) tarmaqqa 
jalǵanǵan hár qıylı kompyuterler hám tarmaq quralların jalǵız standart tiykarında 
(jalǵız tilde) islewdi támiynlewshi dásturler.
Internet tarmaǵınıń informaciya támiynatı: Internet tarmaǵında bar bolǵan 
túrli elektron hújjetler, grafik súwret, audio jazıw, video kórinis, veb-sayt hám 
basqa kórinistegi informaciyalar jiynaǵınan ibarat.
Internettiń eki tiykarǵı wazıypası bolıp, bunıń birinshisi informaciya adressi 
bolsa, ekinshisi bolsa kommunikatsion qurallar.
Internetke baylanısıw. 
Internet tarmaǵına jalǵanıw ajıratılǵan baylanıs 
kanalı 
(optik 
tala, 
jasalma 
joldas 
baylanısı, radiokanal, ajıratılǵan 
kommutaciyalanbaytuǵın telefon liniyasi) boyınsha barqulla jalǵanıw, sonıń menen 
birge kommutaciyalanıwshı, yaǵnıy úzip-jalǵanatuǵın jalǵanıw (Dial-up access, 
Dial-up) kórinisinde ámelge asırıladı.

---

106 
Telefon liniyasi arqalı internetke jalǵanıw. 
Internet tarmaǵına ápiwayı 
telefon tarmaqları arqalı standart modem qurılmaları járdeminde jalǵanıw múmkin. 
Telefon liniyası arqalı Internetke jalǵanıwda modem qurılmasınan tısqarı arnawlı 
programmaden (protokol) de paydalanıladı. Bunda usı programma járdeminde 
Internetke jalǵanǵanda telefon liniyasi bánt qılınadı, seans tamamlanǵannan soń 
telefon tarmaǵı bosatıladı hám onda basqa paydalanıwshı paydalanıwı múmkin. 
Internetke jalǵanıw ámelge asırıwshı baǵdarlamanıń abzallıǵı, olar Internetke 
tuwrıdan tuwrı jalǵanıwǵa imkan beredi.
Telefon liniyasi arqalı «Shaqırıw» boyınsha Internetke baylanısıw Internet 
xızmetlerin usınıwshı provayder menen paydalanıwshı ortasında ámelge asırıladı. 
Bunda paydalanıwshı logikalıq atama (login) hám jasırın belgi (parol) járdeminde 
Internetke tuwrıdan-tuwrı jalǵanadı.