Toshkent 2020 yil

go‗zaldir. Kimki undan haqli ravishda halollik bilan olsa, undan baraka topadi. 
Kimki nafs xohishi bilan dunyoni mukkasidan ketib egallasa, qiyomat kuni 
do‗zahdan boshqaga erishmaydi!‖
13
.
12
M.Musayev. Sanoat chiqindilarini tozalash texnologiyasi asoslari. Darslik. O‘zbekiston 
faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti Toshkent -2011 yil.
13
Muhammad ibn Ismoil al-Buxoriy (810-870) ―Al-jomi‘ as-saxix‖ asari. 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
51 
Bundan tashqari, hadislar ilmi bilan shug‘ullangan mashhur markaziy 
Osiyolik allomalar Abu Abdulloh, Abu Iso Muhammad ibn Iso at-Termiziy, Abu 
Muhammad Abdullox ibn Abu ar-Raxmon ad Daramiy as-Samarqandiylar hadis 
ilmining asrdan-asrga saqlanib borishga ulkan hissa qo‗shgan buyuk tarixiy 
shaxslar hisoblanadilar.
Dono xalqimiz qadim zamonlardan ―badanning quvvati – ovqat, aqlning 
quvvati–hikmatli so‗zdir‖, deb uqtirib kelgan. Hadislar mana shunday hikmatli 
so‗zlar va donishmandlik durdonalari hisoblanadi. 
Shuningdek, Hadis bandlari, ekologik ta‘lim va tarbiyani singdirishga katta 
yordam beradi. Ularda ayrim o‗simliklar va hayvonot turlarining xossalari, 
ozuqada tutgan o‗rni va inson faoliyatidagi ahamiyati haqida nihoyatda qimmatli 
fikrlar bayon etilgan. Hadislarning ayrim bandlari insonni tabiat boyliklarini tejab-
tergashga va ularni muhofaza qilishga o‗rgatadi. Masalan, hadislarda ―qo‗y boq, 
zero ayni barakadur‖ deyiladi. Demak, bu erda foydali hayvonlar populyatsiyasini 
ko‗paytirish va ulardan turli maqsadlarda foydalanish mumkinligi alohida ta‘kidlab 
o‗tilgan. 
Hadislarda ba‘zi yosh hayvonot turlarini qurbonlik qilmaslik, ya‘ni yosh 
populyatsiyaning miqdorini saqlab qolish, voyaga etgandan keyin undan samarali 
foydalanish, Shuningdek, bahor paytida ularning ko‗payishini nazarda tutib, aynan 
mana shu oylarda qurbonlik qilmaslikka alohida to‗xtalib o‗tilgan.