Toshkent 2020 yil

3-qonun. 
Hech bir narsa tekinga berilmaydi, hamma narsa uchun to‗lov
to‗lash lozim. 
Biron-bir narsa tekinga berilmaydi. Boshqacha qilib aytganda, har 
bir narsa uchun, shu jumladan, tabiatdan foydalanish uchun ham, to‗lash kerak. 
Noqulay ahvolda qolmay
desangiz 
buni unutmang! 
Tabiatni muhofaza qilish, 
ekologik 
holatni 
barqaror- 
lashtirishga hukumatimiz to- 
monidan katta e‘tibor qara- 
tilmoqda. Buni bir qator qo- 
nunlarni qabul qilinganligida 
ham ko‘rishimiz mumkin. 
Ekologik ong va mada- 
niyatni oshirish borasida te- 
gishli tashkilotlar tomonidan 
chora – tadbirlar amalga oshi- 
rilayotgan bo‘lishiga qaramay, 
hamyurtlarimiz orasida bilib - 
bilmay qilgan harakatlari na- 
tijasida o‘zini va yaqinlarini 
noqulay ahvolga solib qo‘ya- 
yotganlari ham uchrab turibdi.
Bunga, shubhasiz, ularni
ekologik 
qonunlardan bexa- 
barliklari
ham sabab bo‘l 
moqda. 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
50 
Global ekologik tizimda, ya‘ni biosferada har qanday foyda ko‗rishlar, albatta, 
talofatlar bilan birga qo‗lga kirtiladi. Ushbu talofat esa boshqa joyda paydo bo‗ladi. 
Tabiatdan olingan har bir narsaning joyi albatta, to‗ldirilishi shart. Masalan, 
bug‘doy, arpa, ko‗katlar va boshqa mahsulotlar–yerdan, fosfor, kaliy va shunga 
o‗xshagan elementlarni oladi. Agar yerga ushbu kerakli elementlarni mineral o‗g‘it 
sifatida bermasak, kelgusida hosildorlik pasayib ketadi. Tabiatdan olingan har bir
narsaning o‗rni to‗ldirilishi lozim, ushbu ―qarz‖ni to‗lash muddati sal cho‗zilishi
mumkin, lekin uni o‗z o‗rniga qaytarilmasa tabiat undan o‗z ―o‗chi‖ni oladi. 
Tabiatdan biz ayovsiz foydalandik, paxta yakka hokimligi davrida qanchadan – 
qancha suv resurslari rejasiz ishlatildi, yerlardan ham oqibatini o‗ylamasdan 
to‗xtovsiz foydalandik. Natijada ko‗plab daryolar sayozlashib qoldi, ifloslandi, 
yerlar sho‗rlandi, eroziyaga uchradi...
12