Toshkent arxitektura qurilish instituti muhandislik qurlish infrastrukturasi

Bolg’ali maydalagichning elektrodvigateli quvvatini hisoblash 
Bu maydalagichda maydalash jarayonida elektrodvigatelga doimiy
ravishda katta og’irlik tushmaydi va u maydalashning ko’chaytirilishiga
bog’liqdir. Ishlash jarayonida maydalashning kuchaytirilishi maksimal
qiymatga chiqadi. Shuningdek, ishlash jarayonida maydalashning
kuchaytirilishi doimiy kattalikda bo’lmaydi, ishchi kamerada to’ldirilgan 
materialning (yumshash) darajasiga va kirayotgan mahsulotning bir xil
bo’lmagan qattiqlikdagi alohida bo’laklariga bog’liq holatda unchalik katta 
bo’lmagan holda tebranadi. 
Hozirgi kunda bolg’ali maydalagichning elektrodvigatelining quvvatini 
aniqlashning bir necha hisoblash va empirik formulalari ma’lum. 
Ish A quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
A = 
siq.V / 2E dj, (1) 
bu erda: σsiq.– maydalanadigan materialning siqilishdagi chegaraviy 
mustahkamligi, n/
;V – material hajmi,
; 
E – maydalanadigan materialning egilish moduli, n/
;. 
Hajmni aniqlash (maydalash darajasi hisobga olinganda) quyidagi
formula bilan aniqlanadi: 
V = π L / 6 · (
- 
)
; (2) 
bu erda: L – maydalash kamerasining uzunligi, m; 
D – kirayotgan mahsulot bo’lagining o’lchami, m; 
d – tayyor mahsulot bo’lagining o’lchami, m. 
Talab qilingan quvvat quyidagiga teng bo’ladi: 
N = An / η vt, (3) 
N = An / η=8*4,6/0,85=54 vt

---

A=N* η/n=43*0,85/4,6=11
bu erda: n – rotorlar aylanish soni, ayl/sek;
η – uzatmaning foydali ish koeffistienti, η =0,85. 
(3) formulaga A va V qiymatlarini qo’ysak, quyidagini olamiz: 
N = 
siq.π L / 12 E η ·(
- 
) n vt, (4) 
Maydalanadigan materialning mustahkamlik chegarasining siqilish (
)
qiymati 250 n/
deb qabul qilingan. 
Siqilishga bo’lgan mustahkamlikning qiymatini chegaradan (400 Mn/
) 
kichigini qabul qilish zarur. Hisoblar shuni ko’rsatdiki, universal uzatma
uchun ushbu qiymatni 250 Mn/
dan oshmagan holatda qabul qilish lozim.
Ushbu hajmni yuqori ekanligini quyidagi sabablarga ko’ra tan olish kerak: 
N =
siq.π b L n / 12 E η · (
  
- 
  
) vt,
bu erda: kmut. – mutanosiblik koeffistienti, bo’laklarning o’lchamlari 
o’zgarshi bilan materialning mustahkamligi o’zgarishi 
hisobga olinishi; 
b – tuzatish koeffistienti, kameraning uzunligi bo’yicha 
joylashgan bo’laklar soni maydalangan bo’lmasligi hisobga 
olinishi lozim. 400×600 o’lchamli maydalagich uchun 
kameraning balandligi 600 mm ga, uning o’rtacha kattaligi 
Unda maydalash uchun talab etiladigan quvvat quyidagicha tashkil etadi. 
N = 3
buz Vm/ 2 E η · lg i / lg a vt,
Maydalanadigan materialning egilish moduli E=6,9·1010n/ 
,maydalash
darajasi i=4,0, bir martali hajm darajali maydalash a=2, uzatmaning foydali
ish koeffistienti η=0,85 tenglikdagi uchun elektrodvigatel quvvatini aniqlash. 
N = 3
buz. Vm / 2 E η · lg i / lg a kvt.
Shunday qilib, tamomila olamiz: 
N = 3 
buz. Vm/ 2 E η · lg i / lg a vt,
elektrodviga-tel quvvatini aniqlash maydalash 
kamerasi materiallar bo’lagi bilan to’liq. Shunda, to’liq kuch materiallar
bo’lagini maydalash uchun zarur bo’ladi va u quyidagiga teng. 
Rum.=
n,
kuchlanish, pastki bo’lakni maydalash uchun zarur va u quyidagi formula 
bilan aniqlanadi: 
= r n π
/ 4 =0,785rn 
,

---

bu erda: n – kamera uzunligi bo’yicha joylashgan 
bo’laklar soni;
r – maydalanadigan materialning 
chegaraviy mustahkamligining mutanosiblik koeffistienti.
Qavasda jamlangan uzunlik o’lchovlari yig’indisi, kameraning uzunligiga 
teng N: 
N = 
+ 
+ 
+ 
= m, va shunda Rum.= 0,785r L 
N=0,785*0,11*0,2=1,9 n,
Rum. = 0,785r kyum. L N n,
bu erda: kyum. – yumshash koeffistienti, 0,3 ga teng. 
Rum.qiymatni quyidagi formula orqali topish mumkin: 
= 0,31
.8·S n,
bu erda: σyoril.– yorilishga bo’lgan chegaraviy mustahkamlik, n/
; 
S – maydalaydigan plitalarning faol maydoni,
; S = N L.
(20) formulaga R=110 Mn/
va kyum.=0,3 qiymatlarni qo’ysak,
quyidagini olamiz
= 260·104 L N n,
Maydalagichning elektrodvigateli quvvati quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
N = 0,5 Rum.s·n cos α / η =0,05 vt,
bu erda: n – eksstentrik valning aylanish soni, sek;α – bolg’alar orasidagi 
burchak, grad; α =200bo’lganda cos α=0,94 teng; η – uzatmaning foydali ish 
koeffistienti, η =0,85 ga teng. formuladan Rum. qiymatni qo’ysak va s 
1ni snorqali ifodalasak, unda uzil-kesil quyidagini olamiz: 
N = 735·
L N / η= 735·
kvt (28) 
bu erda: sn– rotor gorizontal yurishidagi yuk tushish tirqishi, m. 
n – rotor aylanish soni, sek; 
L – kameraning uzunligi, m; 
N – kameraning balandligi, m; 
η – uzatmaning foydali ish koeffistienti, η =0,85 ga teng. 
Yirik maydalagich uchun dastlabki quvvatni hisoblash uchun quyidagi 
formulani ishlatish mumkin. 
N = AV / 120 =85*70/120=54 kvt,

---

bu erda: A– maydalagichning og’zi uzunligi, sm;V– maydalagichning og’zi eni, 
sm.