Toshkent arxitektura qurilish instituti muhandislik qurlish infrastrukturasi

Bolg’ali maydalagichning shatuni, qo’zg’almas plitasi, harakatlanuvchi 
rotor va eksstentrikligini hisoblash 
Shatunni hisoblash formula 
(
=2
  
=
η/en) orqali shatunning kuchlanishi 
hisobiga shatun hisobi aniqlanadi. Shatunning maydon kesimi F quyidagi 
sharoitda aniqlanadi: 
F= 
./
=0,23=23sm
Qo’zg’almas plitani hisoblash. Harakatlanuvchi qo’zg’almas plitaning
bo’yi kuchlanishining eng katta o’lchamlari formulada (
= 
0,64·
) yoki formula (
= 
h / L cos (α + ß)) orqali aniqlanadi. 
Konstrukstiyalar qatorida tirgovichli plitalar ikki qismdan tashkil topadi:
boltlar bilan birlashtirilgan yoki parchinlab biriktirilgan. Birlashtirish
shunday hisoblar bilan qilinadiki, kuchlanish paydo bo’lishi zahoti 
hisoblangan chegaradan oshganda boltlar (parchinlar) qirqilsin. 
Aylantirish lahzasi harakatida aylanishida. U quyidagi formula orqali 
aniqlanadi. 
= N / ω nm, (2) [N – vt da] 

---

= 2 
  
=
.η / en=38000*0,85/0,585*4,7=35700/2,7=13200 n*t
F=
0,29m=29sm
=250*
=H/
= N / ω nm=43*
/5,7=14,1*
vt 
Qo’zg’almas plitani hisoblash: 
DALA SHPATI VA YUMSHOQ MATERIALLAR XAQIDA 
UMUMIY TUSHUNCHA 
Dala shpati-silikatlar guruhida keng tarqalgan oq va qizg’ish rangli meniraldir. 
U silikatlar guruhidagi ortokas va plagiklas,albit,anortit jinslarida uchraydi. 
Kimyoviy tarkibi bo’yicha ortoklas (
) alumasilikat kaliydan 
farq qilmaydi.Ortoklas to’g’ri burchak shaklidagi bo’laklarga parchaladi.Qurilish 
sanoatida ishlatiladigan tabiiy tosh ashyolariga tomonlari qirrali yoki kichik 
burchak shaklida bo’linuvchan jinslar-plagioklas,albit (alumasilikat natriy -
) va anortit lar kiradi.Dala shpati atmosfera ta’sirida asta-sekin 
emirilib,kaolin (chinni buyumlari ishlanadigan xom ashyoning bir turi ),qumtuproq 
qumlari va boshqa jinslarga aylanadi.Toza dala shpatidan quyma spool ashyolari 
ishlanadi. 
Dala shpati va kvarsdan tashkil topgan jinslar pegmatitlar deb ataladi va asosan 
chinni buyumlar ishlab chiqarishda qo’laniladi. 
Kimyoviy tarkibi jihatdan murakkab suvli alyumosilikatdir. 
Yumshoq jinslar xaqida malumot 
Yumshoq jinslar tarkibida kaolinit, gidroslyuda,montmorillonit, ozgina kvars 
karbanat vat emir oksidlari bo’lgan xar xil yirklikdagi meniral zarralar aralashgan 
chukindi tog’ jinsidir. Oddiy va ertib olingan(klekkir) g’isht, devorbop bloklar, 
yingil spool, to’ldirgichlar (keramzit, agloparit ) qurlishda keng ishlatiladi. 
Shuningdek, tog’on va yo’l qurilishi inshoatlarini suv tasiridan saqlash, g’isht 
tirishda suvoqbop qorishmalar, xom g’isht, somonli devorbop bloklar, paxsa va 
boshqa maxsatlarda xam yumshoq jinslarni ishlatish mumkin.

---

Bentonit tuprog’I montmorilonit gurixiga kiruvchi (kvars, gips , biotit, 
didroslyuda vat emir oksidi aralashmalari.Tuproq menirallaridan tashkel topgan 
vulqon kuli, tuf va lavalarning kimyoviy buzilishi jarayonida xosil bo’lgan 
cho’kindi tog’ jinsidir.