Toshkent arxitektura qurilish instituti
Yüklə 3,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Invetitsiya sikli (IS)
– bu sarmoya sarflash yagona jarayonning o‘zaro bir–biri bilan aloqador chora-tadbirlar birligi. Investitsiya sikli o‘z tarkibiga quyidagilarni qamrab oladi: Loyihalashdan oldingi bosqich – investitsiya maqsadlarining ishlab chiqilishi, ularni amalga oshirish variantlarini tahlil qilish va ma’qul variantni tanlab olish; moliyalashtirish manbalariga aniqlik kiritish; shartnomalar imzolanishi; Loyihalash ; Tenderni tashkil qilish va o‘tkazish ; Qurilish – montaj ishlari ; Foydalanishga kiritish, o‘zlashtirish, jumladan foydalanish davri , bu davr davomida sarflangan vositalarning o‘z–o‘zini qoplashi ta’minlanadi. 96 Barcha rivojlangan mamlakatlarda qurilish sohasida ob’yektlarni qurishda muddatlarning qisqartirilishiga intilish yaqqol ko‘zga tashlanadi, bunda investitsiya sikli davri sarflangan vositalarning qaytarilishi bilan, ishlab chiqarish miqyosidagi qurilishda esa –fan va texnika yutuqlarining joriy qilinishi samaradorligi, yangi ishlab chiqarish texnologiyalari samardorligi bilan belgilanadi. Bu markazlashtirilgan rejalashtirish va davlat tomonidan moliyalashtirilish sharoitlarida qurilish davomiyligi ahamiyatga ega bo‘lmagan degani emas. Sobiq Davlatqurilish ( Gosstroy ) tomonidan loyihalash va qurilish davri me’yorlarini davriy qayta qarab chiqish tartibi tasdiqlangan bo‘lib, bunday hodisaga ma’lum turtki berish uslublari va ulardan foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. Xususiy investorlar paydo bo‘lishi bilan, loyihaning amalga oshirilish davri moddiy qiymat sifatida baholanadigan bo‘lib, ya’ni « vaqt – bu pul » naqli qurilish davomiyligida o‘z ifodasini topdi. Faoliyatining mazmun – mohiyati asosan daromad olishga qaratilgan xususiy investor ma’lum bir loyihaga sarmoya sarflashda investitsiya sikli muddatlari qisqarishidan manfaatdor. Bu vazifaning hal qilinishi tashkiliy jihatdan investitsiya siklining har bir bosqichini bajarish muddatlarini qisqartirish yo‘li bilan amalga oshirilib, shuningdek, bunda uning bosqichlarini imkon qadar birga bajarish nazarda tutiladi (3.13 – rasm). |