8.4-rasm. Korporativ madaniyat samaradorligining qadriyat iboralari.
Bu yerda samarali korporativ tuzilmaning asosiy vazifalari
quyidagilardir:
–
to‘plangan madaniyatning eng yaxshi elementlarini takrorlash,
yangi qiymatlarni ishlab chiqarish va ularni to‘plash;
–
baholash va normativ funksiyalar; madaniyat funksiyalarini
tartibga solish, ya’ni madaniyatni ko‘rsatish va xatti-harakatlarni
tartibga soluvchi vosita sifatida qo‘llash;
–
bilim
funksiyasi;
korporativ
madaniyat
insonning
dunyoqarashiga ta’sir qiladi, ko‘pincha korporativ qadriyatlar inson va
jamoaning qadriyatlariga aylanadi yoki ular bilan ziddiyatga keladi;
–
aloqa funksiyasi korporatsiyalarda qabul qilingan qadriyatlar,
xatti-harakatlar normalari va madaniyatning boshqa elementlari,
xodimlarning o‘zaro tushunish va o‘zaro aloqasi ta’minlanadi;
–
jamoat xotirasi funksiyasi, korporastiya tajribasini saqlab qolish
va to‘plash;
–
dam olish funksiyasi tashkilotning madaniy faoliyatining
tarkibiy qismlarini qabul qilish jarayonida ma’naviy kuchlarni tiklash
Korporativ
madaniyat sa-
maradorlig-
ining qadriyat
iboralari
qonuniylik
Biznes maqsadlari;
Kompaniya missiyasi
moslashuv
Prinsiplar:
moslashuvchanlik;
ishonuvchanlik;
javobgarlik
Maqsadlarga erishish
Xodimlarni axborot bi-
lan qo‘llab-quvvatlash,
boshqaruv uslubi
integratsiya
Prinsiplar:
Biznesni yuritishning
axloq me’yorlari;
kommunikatsiyalar
149
faqat korporativ madaniyatning yuksak axloqiy salohiyati va xodimlar
ishtirokida va uning qadriyatlarini taqsimlashda mumkin bo‘ladi.
Katta brendli mijozlarga yo‘naltirilgan kompaniyalarda paydo
bo‘ladigan bir qator asosiy murakkabliklar, muammolar va xatolar
mavjud.
Birinchidan,
korporativ
madaniyatni
shakllantirish
tayyor
strategiyasiz davom etadi. Bu qabul qilinishi mumkin emas, chunki bu
maqsad uchun zarur bo‘lgan qadriyatlar to‘plamini belgilaydigan uzoq
muddatli istiqbol.
Ikkinchidan, har doim ham ishlab chiqilgan missiya, tashkilotning
maqsadi va ularni amalga oshirish yo‘llari jamoa guruhlari va a’zolari
tomonidan taqsimlanadi, ularning manfaatlari va ular tomonidan
to‘g‘ri tushuniladi.
Uchinchidan, faqat korporativ madaniyatning istalgan rejimi
ko‘pincha chizilgan va hozirgi vaqtda o‘rganilmagan. Ya’ni istalgan va
mavjud madaniyat o‘rtasidagi farq aniqlanmagan, shuning uchun
korporativ madaniyatni to‘g‘rilash dasturlari yo‘q (ba’zi qadriyatlarni
boshqalar bilan almashtirish).
To‘rtinchidan, madaniyatning shakllanishiga ta’sir qiluvchi
quyidagi omillar har doim ham e’tiborga olinmaydi:
–tashkilotning harakatlantiruvchi kuchlari;
boshqaruv bobining intilishlari;
xodimlarning istaklari;
–tashkilotning axloqiy va psixologik muhiti;
javobgarlik, huquq va hokimiyatni taqsimlash;
qarorlarni ishlab chiqish va qabul qilish usullari;
–kommunikatsiyalar va ularning sifati;
talab qilingan tashabbuslar va innovastiyalar;
nazorat turlari va boshqalar.
2018-yilida Afg‘onistonning Mozori Sharif shahrida O‘zbekistonda
faoliyat
ko‘rsatadigan
“Artel” kompaniyasi maishiy texnika
vositalarining taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Unda 100 nafardan ziyod tad-
birkor hamda ommaviy axborot vositalari vakillari ishtirok etdilar.
Mazkur tadbirni o‘tkazishdan ko‘zlangan maqsad, avvalo, keng
jamoatchilikni va biznes doiralar vakillarini mamlakatimizda ishlab
chiqarilayotgan zamonaviy sanoat mahsulotlarining turlari hamda bu
sohadagi imkoniyatlarimiz bilan yaqindan tanishtirish, shuningdek,
150
O‘zbekiston va Afg‘oniston o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy munosabatlarni
yanada mustahkamlash, xususiy tadbirkorlik subyektlari bilan o‘zaro
sherikchilik aloqalarini o‘rnatishdan iboratdir.
Taqdimot chog‘ida “Artel” tomonidan ishlab chiqarilgan maishiy
texnika vositalarining 50 dan ortiq turi, ularning texnik xususiyatlari
hamda kompaniyaning imkoniyatlari haqidagi batafsil ma’lumotlar
ishtirokchilar e’tiboriga havola qilindi. “Bobur Samim” kompaniyasi
(“Artel”ning hududiy distribyutorlik markazi) bo‘lim boshlig‘i
Habibullo Mustafoning ta’kidlashicha, mazkur kompaniya brendi osti-
da ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar Afg‘onistonning sharqiy hudud-
laridagi bozorlarda qisqa davr ichida munosib o‘rinni egalladi. Bugun-
gi kunga kelib ularga bo‘lgan talab tobora ortib bormoqda.
Shu o‘rinda H.Mustafo mamlakatimiz iqtisodiyotining ko‘plab so-
halarida
erishilgan
muvaffaqiyatlarni
yuqori
baholar
ekan,
o‘zbekistonlik va afg‘onistonlik tadbirkorlarni o‘zaro hamkorlikni
yanada rivojlantirishga chaqirdi.
“Artel” kompaniyalar guruhi korхonalarida “Artel” va “Samsung”
brendi ostida zamonaviy va raqobatbardosh sovutgich, muzlatgich, kir
yuvish mashinalari, butlovchi qismlar va qadoqlash mahsulotlari ishlab
chiqarilmoqda hamda yetti yuz nafarga yaqin kishi mehnat qilmoqda.
Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Sanoat, qurilish va savdo ma-
salalari qo‘mitasi raisi B.Niyozmatov, “O‘zelteхsanoat” aksiyadorlik
kompaniyasi raisi E.Iminov va boshqalar davlat rahbari rahnamoligida
sanoat tarmoqlarini diversifikatsiyalashga qaratilgan izchil islohotlar
natijasida elektroteхnika sohasi izchil rivojlanayotganligi hamda iqti-
sodiy va teхnik
muammolar
samarali hal etilayotganligini
ta’kidlashdi
39
.
Bir nechta misol keltirildi:
2005-yilda tarmoqda mahsulot ishlab chiqarish hajmi 80 milliard
so‘mni tashkil etgan bo‘lsa, o‘tgan yili bu ko‘rsatkich 1 trillion 300
milliard so‘mga yetgan. So‘nggi yillarda energetika, neft-gaz va tog‘-
kon sanoatlariga, ijtimoiy soha obyektlariga 1 trillion 5 milliard
so‘mdan ziyod mahsulot yetkazib berilgan. Kompaniya tizimida kabel,
elektroteхnika, maishiy teхnika mahsulotlari ishlab chiqarish hamda
хizmat ko‘rsatish bilan shug‘ullanuvchi 40 dan ortiq korхona faoliyat
39
Podrobney
e: https://www.norma.uz/oz/parlament_habarlari/sanoatni_rivojlantirish_yulida
151
ko‘rsatayotgan bo‘lsa, ularning 30 ga yaqini eksport faoliyatiga jalb
etilgan. O‘tgan yili qariyb
Dostları ilə paylaş: |