Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

Asosiy tayanch tushunchalar 
 
Agrar munosabatlar 
– yerga egalik qilish, tasarruf etish, undan foydalanish 
va ishlab chiqarish natijalarini o‘zlashtirish jarayonida vujudga keladigan 
munosabatlardir. 
Renta munosabatlari 
– erdan foydalanish natijasida vujudga keladigan sof 
daromadni taqsimlash va o‘zlashtirish jarayonida vujudga keladigan munosabatlar. 
Differensial renta 
– yer uchastkalarining unumdorligidagi va joylashgan 
joyidagi farqlar natijasida vujudga keladigan qo‘shimcha sof daromad. 
Differensial renta I
– yerlarning tabiiy unumdorligi farqlar natijasida 
vujudga keladigan qo‘shimcha sof daromad. 

---

410 
Differensial renta II 
– yerlarning iqtisodiy unumdorligini oshirish natijasida 
vujudga keladigan qo‘shimcha sof daromad. 
Absolyut renta 
– qishloq xo‘jaligida yerga bo‘lgan mulkchilik monopoliyasi 
natijasida vujudga kelib, barcha turdagi – yaxshi, o‘rtacha va yomon yerlardan 
olinadigan renta. 
Monopol renta 
– alohida tabiiy sharoitga ega bo‘lgan, noyob qishloq xo‘jalik 
mahsulotlari etishtiriladigan yerlardan olinadigan renta. 
Undirma sanoatda renta 
– foydali qazilma konlarining yuza yoki chuqur 
joylashishi va ularning boyligi jihatdan farqlar natijasida vujudga keladi. 
Agrosanoat majmuasi 
– qishloq xo‘jalik mahsulotlarini etishtirish, uni 
saqlash, qayta ishlash va iste’molchilarga yetkazib berish bilan bog‘liq xo‘jalik 
tarmoqlarining birligi. 
Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarish infratuzilmasi 
– bevosita qishloq xo‘jalik 
ishlab chiqarishiga xizmat ko‘rsatuvchi sohalar. 
Ijtimoiy infratuzilma 
– odamlar yashash va turmush faoliyatining umumiy 
sharoitlarini ta’minlaydigan sohalar.