Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi
-jadval O‘zbekistonda davlat obyektlarining xususiylashtirilishi holati
Yüklə 6,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3.2-jadval
O‘zbekistonda davlat obyektlarining xususiylashtirilishi holati 1 Yillar Xususiylashtirilgan obyektlar soni (birlik) Xususiylashtirishdan tushgan pul mablag‘lari, mlrd. so‘m 2004 1228 78,5 2005 980 80,5 2006 673 70,5 2007 631 111,1 2008 392 130,6 2009 135 35,7 2010 96 23,0 2011 95 39,2 2012 83 32,1 2013 82 44,1 2014 288 88,0 2015 848 103,2 2016 609 164,8 Jami 6140 1001,3 Ko‘pgina iqtisodiy adabiyotlarda mulkni davlat tassarrufidan chiqarish va xususiylashtirishning asosiy besh bosqichi mavjud ekanligi ta’kidlangan. Lekin vaqt o‘tishi bilan amalga oshirilgan islohotlar natijasida nazariyalar ham o‘zgarish xususiyatiga ega bo‘lar ekan. Shundan kelib chiqqan holda xususiylashtirishning keyingi bosqichi ham yuzaga chiqa boshladi. Mulkni xususiylashtirish va uni yanada jadallashtirishning oltinchi bosqichi 2017 yil va undan keyingi davrlarni o‘z ichiga oladi. Buning huquqiy asosi hisoblangan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 17 yanvardagi “Tadbirkorlik maqsadlarida foydalanish uchun davlat mulki obyektlarini sotishni jadallashtirish va uning tartib-taomillarini yanada soddalashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun qulay shart- 1 www.stat.uz - O‘zbеkiston Rеspublikasi Davlat Statistika qo‘mitasi ma'lumotlari asosida tuzildi. 120 sharoitlar yaratish, davlat mulki obyektlarini sotish tartib-taomillarini yanada soddalashtirish va bu jarayonni jadallashtirish, ularni xususiylashtirishda byurokratik to‘siqlarni bartaraf etish, xususiy mulk qilib sotilgan obyektlarda raqobatbardosh tovarlar ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatishni tashkil etishga qaratilgan. Shuningdek, 2017 yil 23 fevralida Prezidentning “Tadbirkorlarning ishlab chiqarish maydonlaridan foydalanishlarini yanada rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. Unga ko‘ra, 2017 yilgacha bo‘lgan davrda xususiylashtirilgan 39631 ta korxona va obyekt mavjud bo‘lib, ulardan 22921 tasi hozirda faoliyat ko‘rsatmoqda. 12616 tasi esa turli sabablarga ko‘ra ishlamaydi 1 . Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 20 oktabrdagi “Davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirishning huquqiy va institutsional bazasini yaratish bo‘yicha birinchi navbatdagi chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-3980-sonli Qarori ham qabul qilindi. Unga ko‘ra, an’anaviy ravishda davlat tasarrufida va boshqaruvida bo‘lgan iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohada to‘planib qolgan muammo va kamchiliklar davlat-xususiy sheriklik tizimini joriy etishni jadallashtirishga qaratilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish ko‘zda tutilgan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «Davlat aktivlarini boshqarish, monopoliyaga qarshi kurashishni tartibga solish tizimini va kapital bozorini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida» 2019 yil 14 yanvardagi PF-5630-son Farmoni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbekiston Respublikasi Davlat aktivlarini boshqarish agentligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida»gi 2019 yil 14 yanvardagi PQ-4112-sonli qarori qabul qilindi. Davlat aktivlarini boshqarish agentligining faoliyati xususiylashtirish bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirishda ochiqlik, shaffoflik, davlat va jamoatchilik nazorati, fuqarolar ishtirokining teng huquqliligi, ularning ijtimoiy himoyasini ta’minlash va “Raqobat to‘g‘risida”gi qonun talablariga rioya etishga qaratilgan. 1 https://gkk.uz/uz/yangiliklar/smi-o-komitete/3272-khususijlashtirilgan-korkhonalar-llab-uvvatlanmo-da 121 Mamlakatimizda xususiylashtirish jarayoni elektron tarzda amalga oshirilmoqda. Bunda aksiyalar bo‘yicha ochiq birja savdolari va birjadan tashqari savdolar (uzse.uz), qolgan barcha davlat aktivlari bo‘yicha esa elektron onlayn auksion savdolar (e-auksion.uz), shuningdek, davlat obyektlarini investitsiyaviy va ijtimoiy majburiyatlarni belgilagan holda “nol” xarid qiymatida sotish, davlat- xususiy sheriklik asosida sotish (aksiyalarni ishonchli boshqaruvga berish)dan foydalanilmoqda (3.3-jadval). Yüklə 6,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|