Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

Iqtisodiyotning barqaror rivojlanishida xususiy mulk va uning asosida 
rivojlanayotgan xususiy tadbirkorlikka keng e’tibor berilmoqda.
Qishloq xo‘jaligi, qurilish, savdo, xizmat ko‘rsatish sohasi singari tarmoqlar, 
uy-joy fondi to‘liq xususiy mulk egalari tasarrufiga o‘tkazildi. Iste’mol tovarlari 
ishlab chiqaradigan, oziq-ovqat, tikuvchilik mahsulotlari, to‘qimachilik, charm-
poyabzal, mebel va farmatsevtika sanoati tarmoqlarida davlatning ulushi anchaga 
kamaytirildi.
Respublikamizda xususiylashtirish bo‘yicha qo‘yilgan vazifa – davlat sektori 
bozor iqtisodiyoti sharoitida ham sezilarli rol o‘ynashini inkor qilmaydi. Chunki 
iqtisodiyotning davlat korxonalari ma’lum darajada saqlanib qolishi kerak bo‘lgan 
sohalar ham mavjud. Bunday korxonalar uchun ularning bozor sharoitlariga 
moslashuviga imkon beradigan xo‘jalik yuritish mexanizmini ishlab chiqish talab 
qilinadi. 
Mamlakatimizda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, xususiylashtirish, 
ulardan samarali foydalanish, umuman iqtisodiyotni isloh qilish bo‘yicha 400 dan 
ziyod qonun xujjatlari ishlab chiqilib, qabul qilinganligi va joriy etilganligini, 
ularning barchasi iqtisodiyotimizni yanada liberallashtirish va modernizatsiya 
qilishda nafaqat mustaxkam huquqiy asos, balki amalga oshirilayotgan bozor 
islohotlarining kafolati bo‘lib xizmat qilishini ta’kidlamoq zarur.
1
Bu ishlarni amalga oshirishdan ko‘zlangan asosiy maqsad qarovsiz holda 
bo‘lgan bino va inshootlar negizida zamonaviy, raqobatbardosh mahsulotlarni 
tayyorlovchi yangi ishlab chiqarish quvvatlarini barpo etib, qo‘shimcha ish 
o‘rinlarini yaratishdir. Bu esa, o‘z navbatida, bozorlarimizni xaridorgir va import 
o‘rnini bosuvchi ko‘plab yangi turdagi tovar hamda mahsulotlar bilan boyitish, eng 
1
https://gkk.uz/uz/yangiliklar/smi-o-komitete/3272-khususijlashtirilgan-korkhonalar-llab-uvvatlanmo-da 

---

123 
muhimi, aholi bandligini ta’minlash va turmush farovonligini bundan-da 
yuksaltirishga xizmat qiladi. 
Davlat aktivlarini boshqarish agentligi tashkil qilingandan so‘ng o‘tgan qisqa 
vaqt ichida muayyan ishlar amalga oshirildi. Qabul qilingan normativ-huquqiy 
hujjatlar asosida davlat mulki obyektlarini xususiy sektorga sotishda bozor 
islohotlariga o‘tish ta’minlandi, iqtisodiyotda davlat ishtirokini yanada qisqartirish, 
faol investitsiya siyosatini yuritish, jamiyat va davlat faoliyatining barcha 
sohalarini jadal va barqaror rivojlantirish uchun amaliy choralar ko‘rildi. 
Natijada davlat mulkini xususiylashtirish jarayonida fuqarolar, tadbirkorlar, 
shu jumladan, investorlar o‘rtasida shaffoflik va savdolarning ochiqligi 
ta’minlandi. 2019 yilning birinchi yarmida jami 384 ta davlat aktivi xususiy 
mulkka sotilgan: Shundan:
1
- 15 tasi to‘lov qiymatida (obyekt va aksiya paketi (ulushi) bo‘lib, 7 tasida 
narxini tushirish mexanizmi qo‘llangan holda 23 994,0 mln. so‘m to‘lov qiymatida 
9 650,0 mln. so‘m investitsiya kiritish va 25 ta yangi ish o‘rni yaratish sharti bilan; 
- 293 tasi boshlang‘ich narxi 1 so‘m bo‘lgan qiymatda o‘tkazilgan savdolarda 
jami 8 463,0 mln. so‘m sotib olish to‘lovlarini to‘lash hamda 201 853,0 mln. so‘m 
investitsiya kiritish va 3 310 ta yangi ish o‘rni yaratish sharti bilan; 
- 76 tasi “nol” xarid qiymatida jami 146 213,0 mln. so‘m va 37 860,0 ming 
AQSh dollari ekvivalentida investitsiya kiritish hamda jami 2 786 ta yangi ish o‘rni 
yaratish sharti bilan sotilgan. 
Shuningdek, joriy yilning 30 iyun holatiga ko‘ra, savdoda turgan aktivlar soni 
jami 186 ta bo‘lib, shundan 26 tasi to‘lov qiymatida, 22 tasi “nol” qiymatda hamda 
138 tasi boshlang‘ich bahosi 1 so‘m bo‘lgan qiymatdagi obyektlardir. 
Bugungi kunda bajarilayotgan ishlardan biri sifatida Prezidentimiz 
Sh.Mirziyoyev aytganlaridek, “Biz bo‘sh turgan davlat mulki obyektlarini o‘zaro 
sheriklik asosida xususiy sektorga o‘tkazish bo‘yicha ishlarni davom ettiramiz. 
Internet tarmog‘ida elektron savdolar va auksionlar orqali yer