Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

19.3-rasm. Iqtisodiy muvozanatlik amal qilishining asosiy tamoyillari
1
 
Iqtisodiy adabiyotlarda bildirilgan fikr-mulohazalarga asoslangan holda 
iqtisodiy muvozanatlik namoyon bo‘lishining quyidagi shakllarini keltirish 
mumkin (19.4-rasm). 
Rasmdan ko‘rinib turibdiki, iqtisodiy muvozanatlik real hayotda shart-
sharoitga qarab turli shakllarda namoyon bo‘lishi mumkin ekan. Bundan tashqari, 
iqtisodiyotning ko‘plab qismlari va sohalari o‘rtasidagi muvozanatlik balanslar 
ko‘rinishida ham namoyon bo‘ladi. Ayni chog‘da, iqtisodiyotning turli 
darajalardagi muvozanatligini ta’minlashda balans usulidan keng foydalaniladi.
Balans usuli – muayyan maqsadlarga erishishda mavjud resurslar va ulardan 
foydalanish miqdorlari o‘rtasidagi tenglikni ta’minlash asosida muvozanatlikni 
o‘rnatishga qaratilgan usullar majmui. Bunda balanslar tizimidan foydalanilib, u 
o‘z ichiga moddiy (natural), qiymat (pul) va ishchi kuchi balanslarini oladi. Balans 
1
Muallif tomonidan tuzilgan. 
Iqtisodiy muvozanatlik amal qilishining 
asosiy tamoyillari 
 
Ma'lum darajada nisbiy ahamiyat kasb 
etishi 
Turli darajalardan yondashish 
mumkinligi 
Muntazam ravishda o‘zgarib va qayta 
tiklanib turishi 
Kеng qamrovligi, turli-tuman 
jihatlarni namoyon etishi 
Iqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy 
o‘sishni ta'minlashga yo‘naltirilganligi 
Iqtisodiy jarayon, voqеa va 
hodisalarda bir-biri bilan o‘zaro 
bog‘liq va qarama-qarshi 
tomonlarining bir-biriga tеngligi 
Iqtisodiy subyеktlar manfaatlarining 
ta'minlanishi

---

554 
usulini qullash orqali umumiqtisodiy, hududiy, tarmoqlararo va ishlab chiqarish 
ichidagi muvozanatliklarning o‘rnatilishi va miqdoriy jihatdan ifodalanishi 
ta’minlanadi.