Toshkent davlat transport universiteti «materialshunoslik va mashinasozlik» kafedrasi «mashina va mexanizmlar nazariyasi. Mashina detallari»
rasm. Trapesiodal rezbali vint o‘ramining geometrik o‘lchamlari
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Laboratoriya ishini bajarish tartibi. 2.1. Yassi o‘lchov prujinasining tarirovkasi.
|
7.7. rasm. Trapesiodal rezbali vint o‘ramining geometrik o‘lchamlari. 𝜂 𝑏.𝑘. = 𝑡𝑔𝜓 𝑡𝑔(𝜓 + 𝜙) = 𝑡𝑔2 ∘ 48 ′ 𝑡𝑔(2 ∘ 48 ′ + 4 ∘ 48 ′ ) = 0.049 0.1334 = 0.37 qabul qilingan qiymatlar ushbu laboratoriya ishida o‘rganilayotgan qurilma vintli juftligiga mos keladi. 2 xolat. Polzunni tushirilishi (gaykani burab yechilishi). Burab yechilayotganda ishqalanish kuchi 𝐹 𝑖𝑠ℎ𝑘 va aylana kuch 𝐹 𝑡 yo‘nalishlarini almashtiradi. 7.4-rasm. Aylana kuch 𝐹 𝑡 qo‘yidagi formuladan aniqlanadi. F t = F a ∙tg( - ) Xarakatlanuvchi kuch bo‘lib 𝐹 а o‘qiy kuch qarshilik kuchi bo‘lib aylana kuch - 𝐹 𝑡 xizmat qiladi. 7.4 rasm. Rezbali birikmada gayka burab yechilishida ta’sir etuvchi kuchlar. 𝐴 𝑓.𝑘. = 𝐹 𝑡 𝜋𝑑 2 = 𝐹 а ⋅ 𝜋 ⋅ 𝑑 2 ⋅ 𝑡𝑔(𝜙 − 𝜓) -foydali karshilik kuchi ishi, 𝐴 𝑥.𝑘. = 𝑆 ⋅ 𝐹 а = 𝐹 𝑎 ⋅ 𝜋 ⋅ 𝑑 2 ⋅ 𝑡𝑔𝜓 - xarakatlanuvchi kuch ishi. 𝜂 𝑏. е . = А 𝑓.𝑘. А 𝑥.𝑘. = 𝜋𝑑 2 ⋅𝐹 𝑎 ⋅𝑡𝑔(𝜙−𝜓) 𝐹 𝑎 𝜋𝑑 2 ⋅𝑡𝑔𝜓 = 𝑡𝑔(𝜙−𝜓) 𝑡𝑔𝜓 Yuqorida ko‘rilgan masala uchun 𝜂 𝑏. е . = 𝑡𝑔(4 ∘ 48 ′ −2 ∘ 48 ′ ) (𝑡𝑔2 ∘ 48 ′ ) = 0.0349 0.0489 = 0.71 Agar 𝜓 burchakni kattalashtirsak, 𝐹 𝑡 kuch kamayadi. 𝜓 = 𝜙 bo‘lganda 𝐹 𝑡 = 0 . Kelgusidagi 𝜓 kattalashishida polzun o‘z- o‘zidan buralib yechilib pastga tusha boshlaydi. Demak 𝜓 ≤ 𝜙 bo‘lganda o‘z-o‘zidan tormozlanish sharti bo‘lib keladi. Xulosa: Burab kiritishda 𝜓 ≤ 𝜙 da o‘z-o‘zidan tormozlanadigan juftlikni FIKi 𝜂 𝑏.𝑘. = 𝑡𝑔𝜓 𝑡𝑔(𝜓 + 𝜙) ≤ 0.5 qurilma ishini tavsifi. 2. Laboratoriya ishini bajarish tartibi. 2.1. Yassi o‘lchov prujinasining tarirovkasi. Yuk ilish mo‘ljallangan ilgakli egiluvchan ip xalqa bo‘lib vint ariqchasi 13 ga kiydirilgan va reduktor korpusiga maxkamlangan disk 14 ariqchasini ham qamrab olishi kerak. Osilib turgan ilgakli ip uchi tarirovka roligi 15 da yotishi kerak. Tarirovka vintida ishchi vint gaykasidan ajratilgan bo‘lishi kerak. Vint muftasi 16 ni ajratish uchun, statorni bo‘shatgandan so‘ng tepaga ko‘tarish lozim. Ishidan so‘ng ilgakga 18 ketma-ket og‘irligi Gq0,1 kg, Gq0,2 kg, Gq0,3 kg bo‘lgan yuklar osilib indikatorining mos ko‘rsatkichlari h yozib olinib qo‘yilgan moment T dan indikator shtokini siljishi tarirovka grafigi tuzib olinadi. Disk 14 diametri 60 mm bo‘lganligi uchun, ta’sir etuvchi moment quyidagiga teng bo‘ladi: Tq30 G. 7.5 - Rasm. Tarirovka grafigi 2.2. Vintli juftlik FIK ni amaliy aniqlash. Bevosita gaykaga 8 o‘rnatiladigan asosiy yuklarni almashtirib yoki yelkalardan 19 biriga o‘rnatiladigan yuklarni almashtirib amaliy o‘lchashlar bajariladi. Motor knopkasini bosib elektrodvigatel ishga tushiriladi. Gaykani tepaga va pastga xarakatlanish vaqtida markazga o‘rnatilgan F a q0,5 kgk, F a q1,0 kgk, F a q1,5 kgk yuklar bo‘yicha va yelkaga 19 o‘rnatilgan shu yuklar bo‘yicha indikator ko‘rsatkichlarini qayd qilamiz. Tarirovka grafigi bo‘yicha vintli juftlikka ta’sir etuvchi buruvchi moment T aniqlanadi va vint bir marta to‘liq aylanganda xarakatlantiruvchi kuch bajarilgan ishi xisoblanadi 𝐴 𝑥.𝑘. = 𝑇 ⋅ 2𝜋 1 marta vint to‘liq aylanganda bajargan foydali ish 𝐴 𝑓.𝑘. = 𝐹 𝑎 ⋅ 𝑆 bu yerda 𝑆 = 2𝑚𝑚 – vint qadami. FIK amaliy qiymati quyidagi formula aniqlanadi 𝜂 = 𝐴 𝑓.𝑘 А 𝑥.𝑘 Yuk ko‘tarilishidagi amaliy va hisobiy qiymatlar 7.1. jadvalga kiritiladi Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|