Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti buxoro
Yüklə 1,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Isroil – Ya’qub payg’ambarning ikkinchi ismi, banu
|
Yahudiy
so’zining kelib chiqishi haqida turli fikrlar mavjud. Abu Rayhon Beruniy o’zining «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar» kitobida yozishicha, Yahudiylar bu so’zni somiy tillaridagi hoda – «tavba qilmoq, tavba qilganlar» so’zidan kelib chiqqan deb da’vo qilsalar-da, aslida bu fikr noto’g’ri, «Yahudiy» so’zi Banu Isroil xalqi ustidan hukmronlik qilgan Ya’qub Payg’ambarning o’g’li Yahudo nomiga nisbat berilgan. Yahudiy xalqining yana bir nomi Banu Isroil bo’lib, Isroil – Ya’qub payg’ambarning ikkinchi ismi, banu – «bolalar» ma’nosini beradi, ya’ni – «Isroil avlodlari». Yahudiy xalqiga nisbatan ishlatiladigan yana bir atama Yevrey so’zi zamonaviy adabiyotlarda «Yahudiy» so’zining aynan tarjimasi sifatida ishlatiladi. Ammo bu ikki so’zning etimologiyasi turlicha: yevrey qadimiy somiy tillardagi ibriy so’zining o’zgargan shaklidir. Ibriy so’zi (arab. ‘ abara-ya’buru – «kechib o’tmoq» fe’lidan) «kechib o’tganlar» ma’nosini beradi. Tarixdan ma’lumki, Yahudiy qabilalari Urdun (Iordan) daryosini kechib, hozirgi Falastin hududiga kelganlar. Shuning uchun ularga ibriylar yoki ibroniylar («kechib o’tuvchilar») nomi berilgan. Yahudiylik ta’limoti : Yahudiylik ta’limoti to’rt asosga tayanadi 1. Olamlarni yaratuvchi Yagona xudo – Yahvega imon keltirish. Yahve so’zi «rabb, parvardigor» ma’nosini bildiradi. Tavrotning «Chiqish» kitobida Xudoning Musoga aytgan ushbu so’zi keltiriladi: «Yahve – ota-bobolaringiz Ibrohim, Is’hoq, Ya’qublarning parvardigori, u meni sizga yubordi» (Chiqish: 3). Mil. av. VI asr oxirlarida Yahudiy ruhoniylari oddiy xalq hurmatini pasaytirib qo’ymasliklari uchun Yahve so’zini ishlatishni man etib, uning o’rniga murojaat uchun «Adonay» («Rabb, Xoja») so’zini qo’llashni buyurganlar. SHundan so’ng faqat ruhoniylargagina ibodat vaqtida Yahve nomini tilga olishlariga ijozat berilgan. Yahudiylik ta’limotiga ko’ra, Yahve olamlarni yaratishni yakshanbada boshlab, juma kuni tugatdi, shanba kuni esa dam oldi va Yahudiylarga ham shu kuni dam olishni buyurdi. Shu sabab Yahudiylik dinida shanba kuni ulug’ kun hisoblanib, hech bir ishga qo’l urilmaydi. 2. Yahudiylar er yuzidagi xalqlarning «eng mumtozi» va u «dunyoda berilajak in’omlarning eng haqlisi» ekanligi. Ular o’zlarini Xudo tomonidan saylangan, muqaddas xalq ekanini, Yahudiyning ruhi Xudoning bir qismi hisoblanishini da’vo qiladilar. 16 3. Messiya – xaloskorning kelishi haqida. Unga ko’ra, oxirzamonda Yahve Yahudiylar orasidan bir xaloskorni chiqaradi va u quyidagi vazifalarni bajaradi: 1) dunyoni isloh qilgan holda qaytadan quradi; 2) butun Yahudiylarni Yüklə 1,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|