56
cherkovlarning vakolatlari kengaytirilgan. Rim papasi huzurida maslahat ovoziga ega
muqaddas
Sinod
tashkil etilgan. Sinod uch yilda bir marta chaqiriladi. Uning tarkibi
milliy epis-koplar konferensiyalari va rohiblar ordenlarining rahbarlari, Sharqiy
cherkovlarning patriarxlari va mitropolitlari hamda papa shaxsan tayinlagan
ruhoniylardan iborat. Sinod katoliklarning hayoti va e’tiqodi bilan bog’lik eng muhim
masalalarni muhokama qiladi va ular yuzasidan bajarilishi shart bo’lgan qarorlarni
qabul kiladi.
Cherkov boshqaruvi sohasidagi o’zgarishlar diniy ta’limot va uning ijtimoiy
doktrinasida ham modernizatsiya jarayonlarni kuchaytirdi. Bu jarayonlar kam
o’zgaruvchan diniy ta’limotda ham yaqqol namoyon bo’lmoqda.
Diniy ta’limotdagi modernizatsiya jarayonlari ta’sirida katolik cherkovining
ustunligi to’g’risidagi g’oyadan voz kechildi, umumiy xristianlik g’oyalari atrofida
birlashish zarurligi tan olindi. Xristianlik konfessiyalarini birlashtirish to’g’risidagi
ekuminizm
(grekcha
aikumene —
odamlar yashaydigan dunyo, olam degan ma’nolarni
anglatadi) g’oyasi qabul kilindi. Mazkur voqea konfessiyalararo munosabatlarning
yaxshilanishida alohida ahamiyatga ega bo’ldi, chunki shu vaqtgacha katolitsizm
xristianlarni faqat katolik cherkovi ta’limoti asosida birlashtirish mumkin, deb hisoblar
edi. Katolik va pravoslav cherkovlarining 1054 yildagi bir-birini la’natlash to’g’risidagi
qarorlari bekor qilindi.
Uniat
(xristianlik tashkilotlarining katolik cherkovi bilan
ittifoqini yoqlovchi oqimlar)larga pravoslavie yokn boshqa oqimlar sirli marosimlarini
qabul qilish huquqi berilgan.
Cherkovning ijtimoiy ta’limoti (doktrinasi)da ham jiddiy o’zgarishlar mavjuddir.
Doktrinaning xozirgi sivilizatsiyaga munosabati masalasida pessimistik qarashlar ustunlik
qiladi. Chunki cherkov xozirgi zamon sivilizatsiyasi chuqur inqirozga uchragan deb
biladi. Inqirozning moddiy sababi — olamshumul (global) muammolarniig hal
kilinmaganligi.
Xulosa qilib aytganda, katolik cherkovi xristianlikning etakchi yo’nalishlaridan
biri sifatidagi ahamiyatini saqlab qolgan. Uning tarkibidagi rasmiy va muxolif
yo’nalishlar ijtimoiy hayotdagi turli manfaat va ehtiyojlarni to’liqroq ifodalashga
yordam beradi.
Son jihatdan unchalik katta bo’lmagan katolik jamoalari Markaziy Osiyoning
ayrim nohiyalarida ham mavjud. Toshkentda 1990 yilda katolik markazi tuzildi,
uning qoshida respublikamizning boshqa xududlaridan ro’yxatdan o’tgan katolik
diniy jamoalari ham o’z faoliyatlarini olib bormoqdalar.
Dostları ilə paylaş: