Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment
Innovatsion faoliyatning investitsion loyihalarini amalga
Yüklə 1,22 Mb.
|
|
14.2.Innovatsion faoliyatning investitsion loyihalarini amalga
oshirish tamoyillari Innovatsion faoliyat - chiqarilayotgan mahsulot (tovar, xizmat) larning nomenklaturasini kengaytirish va yangilash hamda sifatini yaxshilash, ularni 343
bozorda samarali sotish uchun ilmiy tadqiqotlar natijalari va ishlanmalardan foydalanish hamda tijoratlashtirishga qaratilgan faoliyatdir. Innovatsiyalarga kapital qo‘yish bilan bog‘liq bo‘lgan innovatsion faoliyat investitsion faoliyat deyiladi. Investitsion loyihalar (IL) - kapital qo‘yilmalarning iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqlikni, hajmi va muddatlarini asoslab berish, jumladan O`zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq ishlab chiqilgan va belgilangan tartibda standartlar (me‘yorlar va qoidalar) bilan tasdiqlangan loyiha-smeta hujjatlari, shuningdek investitsiyalarni ro‘yobga chiqarish bo‘yicha amaliy xatti- harakatlar tavsifidir. Kapital qo‘yilmalarni amalga oshirish, keyinchalik ularning o‘rnini qoplash va foyda olish bilan bog‘liq bo‘lgan tadbirlar rejasi yoki dasturi investitsion loyiha deb ataladi. ―Investitsion loyiha‖ atamasini ikki xil ma‘noda tushunish mumkin: -amalga oshiriladigan faoliyatning maqsadini ta‘riflash va unga erishishga qaratilgan xatti-harakatlar majmuini belgilash bo‘yicha xarajatlar jamlamasi sifatida; -ta‘riflangan maqsadga erishishga yo‘naltirilgan xatti-harakatlar (ishlar, xizmatlar, xaridlar, boshqaruv operatsiyalari va qarorlari) majmuining o‘zi sifatida. To‘g‘ri tuzilgan investitsion loyiha pirovardida quyidagi savolga javob berishi kerak: umuman olganda bu ish unga pul qo‘yishga arziydimi ? U sarflangan kuch va mablag‘larni qoplaydigan darajada daromad keltiradimi? Investitsion loyihani qog‘ozda ma‘lum bir talablarga muvofiq holda tuzish va maxsus hisob-kitoblarni o‘tkazish juda muhim ahamiyatga ega. Bu bo‘lg‘usi muammolarni oldindan ko‘ra bilash va ularni bartaraf etish mumkin yoki mumkin emasligini tushunishga, uning oldini olishga ko‘maklashadi. Investitsion loyihaning vazifasi tadbirkorlar va iqtisodchilarga quyidagi to‘rtta asosiy masalani hal qilishda yordam berishdan iborat: -bo‘lg‘usi sotuv bozorlarining sig‘imi va istiqbollarini o‘rganib chiqish; 344
ketadigan xarajatlarni baholash, o‘ylab qo‘yilgan ishning foydalilik salohiyatini aniqlash uchun o‘z tovarlarini sotish mumkin narxlari bilan o‘sha xarajatlarni solishtirib ko‘rish; -yangi ishga to‘sqinlik qilishi mumkin bo‘lgan barcha ―suvosti toshlari‖ ni aniqlash; -korxonaning faoliyatini muntazam ravishda baholash uchun asos bo‘ladigan signallar va ko‘rsatkichlarni aniqlash. Innovatsiyalarni boshqarishning negizida innovatsion faoliyatning samaradorligini oshirish yotadi. Har qanday innovatsion loyihaning samaradorligini baholash innovatsion faoliyatdagi investitsiyalarning samaradorligini aniqlashning yagona uslubiy tamoyillariga asoslanadi. Innovatsion faoliyatda innovatsion loyihalarni amalga oshirishning asosiy umumiy tamoyillari sifatida quyidagilarni ajratib ko‘rsatish mumkin: -innovatsion loyihalarning samaradorligini baholashda ularni amalga oshirishga majmuaviy holda yondashishni ta‘minlash uchun ilmiy-texnologik tahlilni tijorat, moliyaviy-iqtisodiy, ijtimoiy tahlil bilan uyg‘unlashtirish zarur; -innovatsion loyihalarning samaradorligini baholashda xarajat va natijalarni taqqoslashni pulning vaqtdagi qadrini hisobga olgan holda o‘tkazish lozim; -investitsion innovatsion loyihalarni amalga oshirishda loyihani ro‘yobga chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan noaniqlik va tahlikani inobatga olish kerak. Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|