Toshkent moliya instituti

Fransiyada aholini ijtimoiy guruhlariga binoan soliqlarni

undirilishi

Aholini ijtimoiy guruhlari
Qishloq xo'jalik ishlab chiqalvchilari Qishloq xo'jaligidagi yollanma ishchilar Erkin kasb egalari Oliy (mansabdor)
kadrlar
Xizmatchilar Ishchilar
Band bo'lmaganlar (pensionerlar qo'shilgan holda)
Jali

To'liq (jami) daromad	T o 'g 'ri soliqlar	Egri soliqlar	Ijtimoiy ajratmalar
100	4,4	8,4	10,0
100	2,2	13,2	30,8
100	11,7	6,3	8,6
100	12,6	Г 9,6	19,6
100	4,7	13,2	27,3
100	3,2	13,2	32,8
100	5,4	11,2	7,1

22,8

46,2

26,2
41,8

45,2
49,2

23,7

Fransiyada, boshqa Yevropa davlatlari kabi 1970 yillarda soliqlar sezilarli oshgandan keyin, ular bir marolga tushib qoldi. Darolad solig'i va qo'shilgan qiymat solig'ini avtolobil kabi tovarlar guruhi bo'yicha kalayishi, ijtimoiy sug'urta tizimiga ajratmani oshirish bilan to'ldirildi. 1995-2003 yillarga kelib Fransiya soliq tizimini takolillashtirish, oxirgi alalga oshirilayotgan ichki yalpi mahsulotda soliqni salmog'ini bir

marolda ushlab turish va sekin-asta pasaytirish yo'li bilan olib borilmoqda.

1. Qo‘shilgan qiymat solig‘i

Qo shilgan qiymat solig'i (TVA-taxesur la vabeur ajoutes) aylanma solig ini boshqacha ko'rinishi hisoblanadi. Bu soliq markaziy va mahalliy byudjetlar daroladiga olinadi. Soliqni awal markaziy byudjetga olinadi va keyin uning bir qismi mahalliy byudjetlarga beriladi.

Tovarlarni ishlab chiqarish va aylanishini har bir bosqichida ulali bahosini oshiruvchi qiymatga qo'shimcha deb nol berilgan. Fransiyada alalga oshiriladigan ishlab chiqarish va savdo xususiyatiga ega bo'lgan har b'r kelishuvga soliq qo'llaniladi.

Qo'shilgan qiymat solig’i solinadigan operatsiyani (jarayonni) alalga oshiruvchi shaxsni huquqiy holati va boshqa soliqlarga munosabati (boshqa soliqlarni tolaydimi yoki yo‘qmi)ni hech qanday ahaliyati yo‘q. Shaxslarni faoliyati doimiymi yoki vaqtincha, tusdali - bu hal inobatga olinmaydi.

Qo'shilgan qiymat solig’i (TVA)ga faqat tijoratchilar bajaradigan
kelishuvlar (tovarlali sotish, xizmat ko'rsatish, manzilida (joyida) ist’emol qilish, kolission operatsiyalar, maklerlik, arendaga berish, uskunalali o'matish va h.k.) tortilib qolinmay, tijoratchi bolmagan shaxslar alalga oshiradigan boshqa tijorat operatsiyalariga (masalan, xususiy shaxsga ijaraga mebel berish va h.k.) hal bu soliq qollanadi. Bunga qarala-qarshi tijorat xususiyatiga ega bolmagan kelishuvlar (masalan, erkin kasb egalari gonorar olish asosida ko'rsatadigan xizmatlari) qo'shilgan qiymat solig'idan ozod qilingan.
TVA to'g'risidagi qonunda maxsus belgilangan ishchan operatsiyalar hal soliqqa tortiladi. Masalan, kooperativlali qishloq xo'jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish, qayta ishlash va sotish operatsiyalari (ishlab chiqarishda qatnar>huvchilali oilasi shaxsiy ist’emol qiladigan tovarlar bundan mustasnodir).
Bunga sanoat va savdoda qo'llaniladigan qurollar va uslublar bilan
qishloq xo'jalik ishlab chiqaruvchilari alalga oshiradigan qator operatsiyalar hal kiradi. Maxsus belgilanadigan TVA solinadigan operatsiyalarga savdoga aloqasi yo'q kasbga ega bolgan shaxslar bajaradigan operatsiyalar kiradi. (bajarilgan ishga beriladigan haq mahsulot tannarxini katta qismini tashkil qilgan holatdagina) .
Qo'shilgan qiymat solig’i faqat Fransiyada ishlab chiqarilgan va sotilgan tovarlarga qollaniladi. Bunga Korsika va Monako hududlari hal kiradi.
Fransiyada alalga oshirilgan TVA colinadigan har-xil xizmatlar hal
shu tartibda qabul qilinadi. Lekin, chet elga ketayotgan transport, yoki xorijiy mallakatlar transport! va bu transportga tegishli anjollar eksport sifatida «Xalqaro o'zaro aloqa» xujjati asosida bu soliqdan ozod qilinadi.
Qo'shilgan qiymat solig'ida soliq solinadigan baza baho, ya’ni sotib oluvchi tovali sotuvchi, xizmat ko'rsatuvchiga pul yoki natura shaklida beradigan halma to'lov hisoblanadi. Bu ro'yhatga sanoatchi yoki sotuvchi tolonidan qilingan halma harajat va olinadigan foyda kiritiladi. Shu

*Fransiyada sotish deb, shartnola sharti bo’yicha berilgan, yoki haqiqiy shu mallakatda sotilgan tovar tushuniladi.

bilan bir qatorda TVA solig‘i solinadigan harajatlar halda soliqni o‘zini summasi chiqarilib tashlanadi. Chegirma, ajratib chiqariladi va TVA solinmaydi.
TVAni soliq solinadigan bazasini ko'rsatilgan umumiy qoidasidan tashqari alohida qoidalari hal mavjud. Sotish davrida, sotish bilan mutaxassislashgan korxona yoki shaxs buyumlali sotganda ulaling sotib olish va sotish bahosi o'rtasidagi farqqa soliq solinadi.