MA‟RUZA 4. SUYAKLARNI UZARO BIRLAShUVI. BUG„IMLAR, ULARNING TURLARI, TAVSIFI. Til osti suyagidan boshg‗a xamma suyaklar o‘zaro turlicha birlashgan.
Jumladan, uzluksiz
(xarakatsiz) birlashmalar sinartiroz (
synarthrosis) , xarakatchan
birlashmalar (
Bo„g„imlar ) diartirozlar (
diarthrosis ) bo‘ladi.
Uzluksiz (
synarthrosis ) birlashmalarda suyaklar o‘zaro g‗o‘shuvchi to‘g‗ima
pardalar yoki tog‗aylar bilan birlashgan bo‘lib, xarakatsiz yoki kam xarakatli
birlashmalarni vujudga kelturadi. Bu xildagi birlashmalar uch turda uchraydi.
1.
Sindesmozlar suyaklar tolali biriktpruvchi to‘g‗imalar yordamida birlashadi.
Biriktiruvchi to‘g‗ima turlicha bo‘lib, suyaklar orasida keng parda (suyaklararo
parda) yoki, tutam tutam xolatda birlashadi. Bundan tashkari, bosh suyaklarning
Yupka biriktiruvchi to‘g‗ima pardasi vositasida chok (
sutura) hosil kilib g‗o‘shiladi.
2.
Sinxondroz (synchondrosis ) suyaklar o‘zaro tog‗aylar vositasida birlashadi.
Bu xildagi birlashmalarga suyalar bir tomondan biroz xarakatchan bo‘ladi, ikkinchi
tomondan suyak oralaridagi tog‗ay amortizator vazifasini bajaradi.
3.
Sinostoz (synostosis) suyakla oralig‗idagi parda suyaklanib ketadi. Natijada
bir nechta suyaklar birlashib, butun bitta suyakni vujuga kelturadi. Jumladan,
bolalarda dumgaza umurtkalari tog‗ay parda bilan birlashsa, katta odamlarda o‘zaro
suyaklanib bitta dumgaza suyagini vujudga kelturadi. Yoki kalla skeletining tepa
suyaklari Yosh bolalarda sindesmoz bo‘lib birlashsa, katta odamlarda suyaklararo
pardaning suyaklanish natijasida sinostoz bo‘lib birlashadi. Sindesmoz bilan sinostoz
o‘rtasida yarim Bo‗g‗im simfiz (symphys) yoki gemiartroz birlashmalari xam uchrab
turadi. Bu xildagi birlashmalarda suyak oralig‗ tog‗aylarida biroz bo‘shlig‗ bo‘ladi.
g‗ovug‗ suyaklarining o‘zaro birlashishi gemiartrozga misol bo‘ladi
4.
