Tourism and recreation in the XXI century: problems and prospects

 
Şəkil 3. Region ölkələrində qış turizm kurortlarının müqayisəli təhlili 
Mənbə: skiresort.info 
 
Azərbaycanın Şimal-Qərbində başı qarlı Şahdağın ətəyində yerləşən vadilər diyarı Qusar rayonu 
turizm cəhətdən çox böyük təbii potensiala sahibdir.
Rayonun ərazisindəki Bazardüzü dağı (4466m) Azərbaycanın ən yüksək nöqtəsidir. Zəngin flora 
ilə seçilən rayon ərazisinin 20%-i meşələrlə örtülüdür. Çayların sahili boyunca geniş yarpaqlı 
ağaclardan; ağcaqayın ağaclarından ibarət tuqay meşələri yerləşmişdir. Bu meşələrdə 
sumax,əzgil,yemişan, itburnu,quşüzümü və digər müalicəvi bitkilər geniş yayılmışdır. Rayonun 
faunası da olduqca zəngindir. Burada ayı,canavar,çöl donuzu,dağ keçisi geniş yayılmışdır. Qusar 
rayonu ərazisində 15min ha sahəsi olan dövlət yasaqlığı fəaliyyət göstərir. 
İl boyu qarla örtülü olan Şahdağ mütəxəssislər tərəfindən qış turizmi üçün çox uyğun yer olaraq 
dəyərləndirilmişdir. Bu səbəbdən,burada Qış idmanları və Turizm mərkəzi yaratmaq fikri ortaya 
qoyulmuş və Azərbaycan turizm sahəsinin ən genişmiqyaslı və mühüm əhəmiyyətli layihəsi olan 
“Şahdağ” Turizm Mərkəzinin tikintisinə hazırlıq işləri 2006-cı ildən başlanmış, 2009-cu ilin 
sentyabrında Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə kompleksin təməli qoyulmuşdur. Artıq 2012-ci ilin 
qış mövsümündən mərkəz ilk turistləri qəbul etməyə başlamışdır. “Şahdağ” Turizm Mərkəzi 2012-ci 
ildə istifadəyə verilib. Mərkəz Azərbaycanın Böyük Qafqaz dağ silsiləsinin ətəyində, toxunulmayan 
TOURISM AND RECREATION IN THE XXI CENTURY: PROBLEMS AND PROSPECTS
3-4 May 2019
135
Baku, Azerbaijan

---

ekoloji sistemi və zəngin flora və fauna ilə tanınan Şahdağ Milli Parkının yaxınlığında yerləşir. Qusar 
“Şahdağ” Qış-Yay turizm kompleksi sayəsində ilin bütün fəsilləri boyunca fəaliyyət göstərir. 
“Şahdağ” Qış-Yay turizm kompleksinin 1-ci məqsədi ölkədə turizmin və qış idmanlarının 
inkişafından, yerli və xarici turistlərə mükəmməl istirahət şəraitinin yaradılmasından ibarətdir. 
Xizəkçilik və digər qış idman növləri burada əsas fəaliyyətlər olsa da, eyni zamanda yay 
mövsümündə də turistlərə xidmət göstərə biləcək qapalı idman zalları,aquapark və hovuzlar, əyləncə 
və oyun mərkəzləri və s fəaliyyətlər yer almışdır. Gələcəkdə tenis, futbol, basketbol, voleybol və qolf 
meydanlarının tikinti planı da işlənib hazırlanmışdır. 
Ərazinin geoloji xüsusiyyətlərinə nəzər saldığımız zaman “Şahdağ” Qış-Yay turizm kompleksi 
cənubda Mıxtökən dağının (3270m) ətəyində,Dağlıq Alayan kəndi ərazisində yerləşir. Ərazinin relyefi 
dik və yumşaq meyllərdən, bir neçə torpaq sürüşməsi olan səhələrdən ibarətdir. 
Bu turizm mərkəzi həm iqtisadi, həm sosial, həm də siyasi cəhətdən ölkəyə bir çox faydalar verir. 
Ölkədə turizmin və qış idman növlərinin inkişafı,xarici turistlərin mükəmməl istirahətini təmin edən 
şəraitin yaradılması ilə ölkənin dünya səviyyəsində daha yaxşı tanınması və digər böyük üstünlüklər 
təmin edir. 
Təməli xizəkçilik və digər qış idman növləri üzərində yaradılan “Şahdağ” Qış-Yay turizm 
kompleksi yay aylarında və qar olmayan digər mövsümlərdə də istirahət imkanlarını təmin edən bir 
sıra müəssisələr fəaliyyət göstərir. 
“Şahdağ” Qış-Yay turizm kompleksində ən böyük önəm qış idman növlərinə, xüsusi olaraq 
xizəkçilik idmanının inkişaf etdirilməsinə verilir. Qış idman növlərinin inkişafı üçün ən önəmli 
faktorlardan biri xizəkçiləri pistin başlanğıcına qaldıran mexaniki qurğulardır. 
“Şahdağ” Qış-Yay turizm kompleksində əsas yeri qış idman növlərindən sayılan xizəkçilik tutsa 
da burada tenis,futbol,basketbol,voleybol və qolf sahələrinin,atcılıq mərkəzinin tikimləsi də 
planlaşdırılır. Bu da öz növbəsində kompleksin təkcə qış aylarında deyil, həmçinin yay zamanı da 
turistlərə xidmət göstərməsinə və Azərbaycanda turizm fəaliyyətlərinin il boyu aktiv olmasına şərait 
yaradacaqdır.