Transport logistikasi

partiyali 
joʻnatmalari 
buyurtmaning iqtisodiy qulay hajmiga mos keladi va optimal boʻladi. 
Misol № 9.
 
Masalaning qoʻyilishi. 
Yillik yuk aylanmasi 
Q
y
 = 
260000 t boʻlgan 
omborlar asosiy zonalarida yuklarni qabul uchun 
S
qab
, saqlash uchun 
S
saq
, va joʻnatish uchun 
S
joʻn
omborlariga boʻlgan talablarni aniqlang. 
Ombor yilda 300 sutka, sutkada 16 soat ishlaydi. Yil davomida unga 
140000 t yuk keladi, 120000 t yuk joʻnatiladi. 
Omborning saqlash zonasi yuklarni oltiyarusli baland stellajlarda 
joylashtirishga moʻljallangan. Saqlash zonasida 1 m
2
maydonga 
tushuvchi oʻrtacha yuklama 
q
ombor.
= 4,8 t. Qabul punktiga keluvchi 
yukning oʻndan bir qismi saqlash zonasini chetlab oʻtib, joʻnatish 
zonasiga oʻtkaziladi. 
Yuklarning omborda saqlab turish oʻrtacha muddati davomiyligi 
T
= 
6 sutka, qabul va joʻnatish zonalarida esa — mos ravishda 2 va 4 soat. 

---

159 
Yuk 800 × 1200 mm oʻlchamdagi, yuzasi 0,96 m
2
boʻlgan tekis 
tagliklarda keltiriladi, saqlanadi va joʻnatiladi. Taglikda yukning 
oʻrtacha ogʻirligi 800 kg. Qoʻshimcha yordamchi maydonga talabni 
hisobga oluvchi K
yord
koeffisiyenti (zahira maydonlari va stellajlar 
orasidagi yoʻlaklar, mexanizatsiyalar va ularning bekatlari uchun oʻtish 
joylari, oʻt oʻchirish oraliqlari, hujjatlar va maishiy xoʻjalik xonalari va 
h.k.), yuklarni qabul qilish zonasida 1,6 ga, saqlash zonasida 1,4 ga va 
joʻnatish zonasida 1,7 ga teng deb qabul qilingan. 
1.
Qabul qilish omboriga kunlik yuk kelishining oʻrtacha hajmini 
hisoblaymiz, bunda yuk kelishi notekisligini ham hisobga olish lozim 
boʻladi (notekislik koeffisiyenti 
= 1,3): 
Omborning kunlik ish vaqti davomida (16 soat) qabul zonasiga 2 
soat mobaynida
yuk 948 ta taglikda keltiriladi va u 
yerda qayta ishlash uchun joylashtiriladi, ularni qabul punktida 
ikkiyarusli stellajlarda vaqtincha saqlash uchun 456 m
2
maydon talab 
qilinadi. 
K
yord.
koeffisiyentini e‘tiborga olgan holda zaruriy qabul zonasi 
maydoni: 
. 
Yukning bir qismi (10%) qabul zonasidan bevosita joʻnatish 
zonasiga kelib tushadi. Qabul zonasiga kelib tushadigan yuklarning 
asosiy qismi saqlash zonasiga oʻtkaziladi; yukni bu zonada joylashgan 
oltiyarusli stellajlarda 6 sutka davomida saqlash uchun kerak boʻlgan 
maydon yuzasi 
Saqlash zonasida K
yord.
koeffisiyentining qiymati 1,4 boʻlganda bu 
zonaning talab maydoni: 6825 × 1,4 = 9555 m
2
. 
2.
Ombordan kunlik oʻrtacha joʻnatiladigan yuk hajmini yuk 
joʻnatish notekisligini koeffitsiyentini (
ʻ
= 1,2) hisobga olgan olgan 
holda aniqlaymiz: 

---

160 
ʻ
Joʻnatish zonasiga qabul zonasidan, saqlash zonasini chetlab 
keluvchi yuk 
Joʻnatish zonasiga jami 1 soat davomida kelib tushuvchi yuk hajmi 
Yuklarni qayta ishlash davomida (4 soat) joʻnatish zonasida 
yigʻilgan yuk hajmi 
t. yuk 
tagliklarda. 
Ularni ikki yarusga gʻamlab joylash uchun zaruriy maydon 
ʻ
Joʻnatish zonasida K
vsp
= 1,7 ni e‘tiborga olsak 
S
joʻn.
 
= 859 × 1,7= 1460 
m
2
. 
Shunday qilib, omborning umumiy talab maydoni