Turabbayev X. A., Xusanov A. D. Ballistik ekspertiza: Darslik
Yüklə 39,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- O‘qotar qurolning guruhiy taalluqligi
- O‘q otilishi masofasi va yo‘nalishini aniqlash.
|
o‘qotar qurolning turini
to‘siqdagi jarohatning kanali uzunligidan aniqlash mumkin. Qalinligi 10 mm bo‘lgan temir plita, diametri 600 mm dan ortiqroq daraxt tanasi yoki qalinligi 300 mm g‘isht termasida ochiq jarohat teshigining mavjud bo‘lishi, yetarlicha quvvatli patron uzun stvolli quroldan otilganidan dalolat beradi. O‘qotar qurolning guruhiy taalluqligi haqida xulosa chiqarish uchun aniqlangan izlarning yig‘indisini baholash lozim. Bu tahlil ma’lum darajada aniqlangan guruhlarning hajmini imkoni boricha toraytirish va tekshirish jarayonidan qurollar yoki patronlarning u yoki bu turini 383 tushirib qoldirish imkonini beradi. Masalan, metalldagi o‘q jarohatining teshigidan 7,62; 7,63; 7,65 mm kalibrli qurollarni farqlash mumkin emas. Ammo, o‘q kanalining yoki ishqalanish halqasining devorlaridagi 6 dona stvol ariqchalari maydonlarining aks etishi ishlatilgan qurolning taxminiy kalibri — 7,65 mm ekanidan darak beradi, chunki, 7,62 va 7,63 mm kalibrli qurollar 4 dona narezga ega. Shunga o‘xshash 5,45; 5,6; 6,35 mm kalibrli qurollardan matoga o‘q otishda hosil bo‘ladigan jarohatlarni o‘zaro farqlashning imkoni yo‘q, ammo, jarohatdagi qurumda mis moddasining mavjudligi, qidirish doirasidan sport–ov patronlarining qobiqsiz o‘qlarini chiqarib yuborish imkonini yaratadi, jarohatda nikel moddasining mavjudligi 6,35 mm kalibrli patronlardan foydanilganligini bildiradi, chunki, bu patronlarning o‘qlarini aynan shu modda bilan qoplanadi. O‘q otilishi masofasi va yo‘nalishini aniqlash. O‘q otilishining masofasi va yo‘nalishini aniqlash sodir bo‘lgan hodisaning juda muhim holati — o‘q otilgan joyni (o‘q otuvchining turgan joyini) aniqlash imkonini beradi. O‘q otilishi masofasini aniqlashda birinchi navbatda, o‘q otish turini aniqlash kerak bo‘ladi: o‘q yaqindan otilganmi yoki uzoqdan otilganmi? Yaqin masofadan o‘q otilishi. Yaqin masofadan o‘q otilganda, uning holati o‘q tekkan to‘siqda o‘q otishdagi qo‘shimcha mahsulotlarning izlariga ko‘ra aniqlanadi. Bunda yaqindan o‘q otilishining barcha boshqa omillariga nisbatan yonmagan porox zarrachalari va ularning qoldiqlari to‘siqqa katta masofada ham yetarlicha daraja ta’sir ko‘rsatishini unutmaslik darkor. Bu masofa yaqin masofadan o‘q otilishining yuqori chegarasini belgilaydi. Ko‘plab tutunsiz poroxlar bilan jihozlangan patronlardan otish mo‘ljallangan o‘qotar qurollar uchun yaqindan o‘q otishning yuqori chegarasi 1,5 — 2 m , tutunli porox ishlatiladigan ov miltiqlari uchun esa 3 m gacha bo‘lishi mumkin. Yaqindan o‘q otish masofasini bundan keyingi aniqlash o‘q otilishining qo‘shimcha omillari mavjudligi, xarakterli izlarining ifodalanganlik darajasini qurol stvol og‘zidan to‘siqqacha bo‘lgan masofa bilan bog‘liqligiga asoslangan. O‘q otilishi qo‘shimcha omillarining ta’sirini shartli ravishda uchta sohaga ajratish mumkin, bu sohalarning davomiyligi ishlatilayotgan qurollar va patronlarning turiga bog‘liq bo‘ladi (80-rasm). |