Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə47/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   124

ortacıq

 

 

yer yuvarını iki əşit, bərabər uzaqlığa bölən cızıq, xətt. 

ustuva xətti. ekvator. 

 

ortaç



 

 

1

. 

mütəvəssit. 

1

. 

şərik

.  



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ortaçaq

 

 



ortaçağ

.quruni vüsta. 

 

- 

ortaçağdan

, 



quruni vustadan qabaxki sürə

. 

ilkçağ.

 

ortaççı

 

 

qurnalıq. araçı. böyüklərin qatında olub, işləri yeridən

.  

ortaçı

 

 



araçı. qasmaçı. qırmaçı. qasmac. qırmac. qıtmac. dəllal. 

ara bulman.  



ortaçılıq

 

 



araçılıq. dəllallıq. ara bulmaqlıq. 

 

ortaq 



 -

 ortaq 



 

yürütmək: özəngiləşmək



.

 

görüşmək



.

 dostluq 

qurmaq

.

 

 



-

 

ortaq öküzdən yanqız buzov aşqı: ortaq öküzdən tək 

buzağı iyidir

.

  



ortaq 

 

1

.

 

badaş. bağdaş. bir yerdə olanlar. 



1

.

 

qoşuq. şərik. 



1

.

 

güni. 



1

.

 

çataq. qoşarta. arxadaş. şərik. həmrah. səhim. 



1

.

 

hamaş. avac. 



1

.

 

orta. tam. dam. örtük. 



1

.

 

satıcı. dəllal.



 

1

.

 

qarşılıq



. 

qatnaşıq


. 

araşıq


. 

bağdaş


. 

badaş


. 

bir yerdə

 

olanlar. 



1

. 

özara


 

( 

kəndi içində



)

.

 1



.

 

yal





. 

gənəl


. 

hamı


. 

imum



1

. 

bilinən


. 

vasitə


. 

1

. 

günü


. 

nökər


. quma.

 1

.

 

ortalama.



 

ortada buluşma



.

 1

.

 

yarşı



səhimli.


 

1

. 

ortaqçı. 

şərik. səhim. 



1

. 

yardaş. dosd. sağdıc.

  

-

 ortaq 

havalı yer: mö'tədil

 

havalı yer



.

 aran

. 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

366 

ortaq 

 

1

.alverçi. 

1

.əş. yaşyoldaş. yaşam yoldaşı. 



- 

sən mənə əş 

olmadın

, 



barı iş olma

1

qoşunc. qatınc. şərik. bölümçü. 



böləkçi. səhmli. səhamdar. bir yığına, topluma, sürüyə, 

işə otaqlaşan, qatılan. 



1



ordaq



orda. 

burqat. qoyut. 

durat. balıq. balıt. bağlat. bağıt. barat. boluş. bolut. ölçüt. 

qırma. qırtı. qırıt.



 

kərmə. kərim. kəsmə. kəsim. kəsit. 

aydat. dərit. darat. deyit. yarıt. yartı. yarqı. yarıq. yarlıq. 

yarma. yonat. anlıq. hökm. qərar. qanış. qanı. inanc. 

oyu. oyuş. oyuq. düşüncə. qənaət. 

1



ordaq

. 

orduk. 

yerləşik. yerləşgə. kampus. kampüs



1



ortan. ortalanc

aralılı. ölçülü. ölçüqlü. ölçüqül. dəngəli. dəngili. e'tidallı. 



mö'tədil. 

1



ortaş. ortac

. qapaşıq. qabaşıq. qapşıq. 

qabşıq. şərik. 



1

yardaqçı. şərik. 



 

-

 

neçə nərsəni birbirinə bağlayan ortaq (

vasit) arac: 

qartavıl. qarzavıl. 



 



orta

q qoşma: şərik edmə. işraq. 

 

- 



iki, 

yaxud neçə nərsənin arasında 

ortaq olan, 

əsnək olan

: 

əslər. qatır. qatıq.

  



ortaq olma

: ortaş. ortaqlıq. ortanlıq. ortaşlıq. ortuqluq. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

arxalıq. qattaş. iştirak. 

 

- 

ortaq istək

, 



dilək

duysu, 



hissi anlaşma

: 

könül birliyi



 



ortaqalı

 

 

otraqalı. yaxalı. yaxmaq üçün. 

 

ortaqan 

 

otraqan. odlayan. yaxan. yandıran. 

 

ortaqarmas 

 araqarmas. orta

başqaruçu. 

orta

baş. arabaş. ortamüdür. 



nazim.  

ortaqçı

 

 

1

. 

kiraçı. 

1

. 

ortaq. şərik. səhim. 

 

ortaqçılıq

 

 

ortalaşçılıq. kollektivizm. 



 

ortaqlama 

 

təşrik. 



 

ortaqlamaq 

 

ortaq olaraq iş yapmaq. ortaqlaşmaq. 

 

ortaqlanmaq 

 

iştirak edmək. 

 

ortaqlaşa

 

 

müştərəkən. 

 

ortaqlaşa

 

 

müştərəkən. 



- 

ortaqlaşa bölüşdülər. 

 

ortaqlaşan



 

 

iştirak edən. 



-

 

iməcilikdə ortaqlaşan kişilərin topu

, 

tamı

elcar.  



ortaqlaşara



 

aradaşlaraq. müştərəkən. 

 

ortaqlaşçılıq

 

 



təavüni. 

 

ortaqlaşma



 

 

dəngənə


. 

birgə bölmək



. ortalamaq. 

müvazinə


.  

ortaqlaşmaq

 

 

ortaşmaq

. qatılaşmaq. qabşıqmaq. qapşıqmaq. 

qabaşıqmaq. qapaşıqmaq. şərikləşmək. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

368 

ortaqlıq

 

 

1

. 

ılqınıq. 

1

. kumpani. 



1

. 

aralıq

. 

müştərək


. 

ortaqlıq

 

 



1

. iştirak. şirkət. şirkət. kumpani. ortaqların toplumu. 



- 

ortaqlıq

 qurmaq: kumpani yapmaq. 1

. ortaq olma. ortaş. 

ortanlıq. ortaşlıq. ortuqluq. arxalıq. qattaş. iştirak. 



1

ortanlıq. ortaşlıq. ortalanclıq. ölçülülük. ölçüqlük. aralılıq. 



dəngəlik. dəngillik. mö‟tədillik. e'tidal. 

1



ortaşlıq. 

qatışlıq. 

qatılıq. şəriklik. şərakət. 



1

. şirkət. 

 



nərsədə ortaqlığı olan

: 

qatışıq. şərik. 

 

- 



nərsədə ortaqlığı olmayan

: 

qatışıqsız. şərikiz. 

 

- 



bir işdə

 

ortaqlıq

, 

iştirak

, 



müştərəklik

: 

işdəşlik.

 

ortaqlı

qla 

 

ələliştirak. 



 

ortaqol 

 

oratqol

. oranqol. araqqol. içqol. anaqol. qaynağqol. 

qaynaqol. qaynaq. ocaqqol. ocaqol. göbəkqol. yataqqol. 

yuvaqol. dibqol. təməlqol. kökqol. başqol. gözqol. özqol. 

çəkirdəqol 



(çəkirdək

 

<

 

çiq

tuq

: bütun. 

)

. mənşə‟. kökün. 

kökən. mənbə‟. iç mərkəz. əsl mərkəz. siql mərkəzi.

 

ortaqsız

 

 

ortansız

. 



ortalancsız

. aralıqsız. ölçüsüz. ölçüqsüz. 

dəngəsiz. dəngisiz. mö'tədilsiz. e'tidalsız. 

 

ortaqsızın

 

 



doğrudan doğrya. ıslacsız. bilavasitə. 

 

ortaqsızlıq



 

 

başqalıq


. 

azadlıq


. istiqlal.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

orta

qsızlıq

 

 



ortansızlıq

. 



ortalancsızlıq

. aralıqsızlıq. ölçüsüzlük. 

ölçüqsüzlük. dəngəsizlik. dəngisizlik. mö'tədilsizlik. 

e'tidalsızlıq. 

 

ortaqu 

 

orduqah. ordu, qoşun qoraqı. ordu qərargahı. orduqah. 

toy. toyqa.  

ortaquçi

 

 

yançı. 


 

ortaqün

 

 

pəncşəmbə. 

 

ortaqün

 

ortagün

. 

pənşəmbə

.

  



ortal 

 meydan. aya. orta. meydan. alay.  

ortala 

 

ölçü. e'tidal. 

 

ortalama 

 miyangin.  

-

 

ortalama, oranlı biçimdə

: 

iyi kötü. pis yaxcı. 



-

 yoxsulluqda 



iyi kötü

 

seçilməz. 



 

ortalama 

 

yarı. yarısı. 

 

ortalamaq 

 

1

ortalatmaq. ortaya, meydana 

qoymaq, çıxarmaq. 

1



ortaşlamaq

. dəhləmək. dəngləmək. tanğlamaq. 

taylamaq. saylamaq. paylamaq. miyzanlamaq. iqtisadi, 

ekonomik davranmaq. 

ortalamaq 

 

ortulamaq

.

 1

. 

ortasına varmaq. 



-

 

ər yaşın ortuladı



: orta 

yaşa çatdı

.

 1



.

 

yarılamaq. 



-

 yolu 


ortadıq

.

 

-

 

yaşın


 

ortalamış 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

370 

gənclər

.

 

yarı yarı



.

 1

.

 

meydana qoymaq. aralamaq. -



 

pullarımızı ortaladıq



.

 1



.

 

alay qolay edmək. avaralamaq. 



avutmaq 

(

ağızda saxlayıb, çeyniyib, nə utub nə tüpürmək



)

yubatmaq. tə'xir edmək. savsalamaq. savsayamaq. 



sayaqlamaq. sayqalamaq. 

1

. 

dəngənə

. 

ortaqlaşma



. 

birgə 


bölmək

. 

müvazinə


. 

1

. ortlamaq.

 

seçmək. 


 

ortalanc 

 

ortaq. ortan.

 

aralılı. ölçülü. ölçüqlü. ölçüqül. dəngəli. 



dəngili. e'tidallı. mö'tədil.

 

ortalanclıq

 

 

ortaqlıq. ortanlıq. ortaşlıq. ölçülülük. ölçüqlük. aralılıq. 

dəngəlik. dəngillik. mö‟tədillik. e'tidal. 

 

ortalancsız



 

 

ortaqsız

. 



ortansız

.

 



aralıqsız. ölçüsüz. ölçüqsüz. 

dəngəsiz. dəngisiz. mö'tədilsiz. e'tidalsız. 



 

ortalancsızlıq

 

 



ortaqsızlıq

. 



ortansızlıq

.

 



aralıqsızlıq. ölçüsüzlük. 

ölçüqsüzlük. dəngəsizlik. dəngisizlik. mö'tədilsizlik. 

e'

tidalsızlıq. 



 

ortalar 

 

qasnaq. şərayit. 



 

ortalaşçılıq

 

 

ortaqçılıq. kollektivizm. 

 

ortalatmaq 

 

1

. ılışdırmaq. ılındırmaq. ılıqlatmaq. yumşatmaq. 

uysatmaq. bərkliyi, itiliyin gidərmək. mulayimlətmək. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

mö'tədillətmək. 



1



ortalamaq

. ortaya, meydana qoymaq, 

çıxa


rmaq.  

ortalayı

 

 

1

.yarı yarıya. bucuq bucuğa. 



1

. yan tutmaqsızın. 

yançısızca. yandaşsızca. sağdaşsızca. sağdıcsızca. 

tərəf tutmasızca. xunsayı. 

 

ortalı

 

 

aralı. fəzalı. uzalı. uzaylı. 

 

ortalı

 

 



özlü. qarınlı. aralı. göyüllü. könüllü. içərikli. içirlikli. içl

ikli. 


içərimli. sağtıq. sağıtlı. anğılamlı. alğılamlı. anlamlı. 

gəbəli. yüklü. qapsamlı. toplanlı. dolqun. dolu. doluq. 

məğzli. möhtəvalı. məfhumlu. məzmunlu. mə‟nili. 

mə'nalı. 

 

ortalıq

 

 

1

.

 

bərabərlik



. 

əşiklik


.

 1



.

 

orta. 



ümumi



1



.

 

üfüq. 



-

 

ortalıq

 

ağardı


. 

1

.

 

sahə. 



-

 

hançı ortalığda



 

çalışırsız



.

 

ev qoşusu, 



nərsələri. vəsayil. əsasiyə. 

-

 

ortalıq

 toplamaq {1

.

 

eveşiyi 



yığmaq

.

 1



.

 

eveşik yığmaq



}

.

 1



.

 

aralıq. meydan. 



ortada 

gəzən. gəzəyən. quşə. bucaq. 



1

.

 

mihit. şəryit. cəvv. 



-

 

bucaq 



qıyıcı: araçı sərraf

.

 

-

 bucaq 

satıcı: aralığda gəzən 

satıcı


.  

ortalıq

 

 



1

. meydan. 



1

. ərsə. sahə. 



1

. göstərə. sərgiş. meydan. 

alan. açığlıq. boşluq. ərsə. sahə. 

1

.ortam. aralıq. çevrə. 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

372 

əkiş. əkşin. yağday. durmuş. donluk. qasnaq. şərayit. hal 

əhval. hal ruhiyyə. quşaq. təvərək. dövərək. dövrə. 

dayrə. mihit. mühit. 



1

. ara yer. 



1

. halat. - 



ortalıq 

pozulmaq



1

. aralıq. 

1

. muşarikət. 



1

. aranıq. alanıq. 

aralıq. qoşluq. qoşuluq. meydan. 

1

. çevlək. çərvək. 

çəvrək. evrək. evlək. əvlək. iyrək. iğrək. əğrək. əyrək. 

mihit. mühit. şərayit. 

 

-

 

qara iyrək: örtülü yer. orman içində, bayırda yamaclarda, 

poyraz, qarayel tutmayan, qoyunların barındığı quylağ, quytu 

yer. 


 

-

 

sıxıntıda ortalığı boşaltmayan yoldaş

: 

qara gün dosdu. 

 

- 

ortalıq qarışmaq, pozulmaq

: 

qarıb qarışmaq. 

qarmaqadal

qarman çorman, qarış quruş olmaq.



  

-

 

ortalıq yeriş

: orta yerim

: orta yeriş. insaf. 

 

- 

ortalıqda görünməmək: əksilmək. əsgilmək. tozlaşmaq. 

dumanlaşmaq. toz olub gedmək. yoxalmaq. itmək. batmaq. 

ölmək. gömülmək. savuşmaq. yox olmaq. qeybolmaq.

 

-

 

ortalıq

 

ağarmaq

: dan atmaq.  

-

 ortal



ıq

 qararmaq

: qaranlıq düşmək. 

 

-

 

ortalıq

 

qarışmaq: da'va dalaş düşmək. 



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

-

 

bir yana yönəlməmək

, 

ortalığı aramaq

: arada qalmaq. 

arada gəlmək. 

 

ortam 

 

1

.

 

özək



. 

öz

. 

mərkəz

. 

1

. 

bəlli 


yer. durulan, oturulan yer. 

qonaq



1

. 

törə


. 

törən


. 

devrə


. 

çevrə


. durum. 

qoşul


. 

şərayit


. 

atmosfer. mihit.  



ortam 

 

1

.ortalıq. aralıq. çevrə. əkiş. əkşin. yağday. durmuş. 

donluk. qasnaq. şərayit. hal əhval. hal ruhiyyə. quşaq. 

təvərək. dövərək. dövrə. dayrə. mihit. mühit. 

1

. aralıq. 

oran. evrən. dövrə. çevrə. çəmbər. çənbər. çəpər. quş

aq. 


çulqa. çuval. civar. mihit. mühit. 

1

.aralıq. oran. nisbət. 

mühit. mihit. qasnaq. şərayit. vəsət. miyanə. 

1

.qoşul. 


qasnaq. şərayit. mühit. 

Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin