Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə48/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   124

- 

günlük

 

günəşlik görünmək

sıxıntısız, sorunsuz, dinclik ortamında



 bulunmaq. 

-

 bunca 


çətinlikdən son, hər nə mənə

 

günlük

 

günəşlik görünürdü

.

 



ortamaq 

 

otramaq. odlamaq. yaxmaq. yandırmaq. qavurmaq.

 

ortamal 

 

ılım. yılım. yılımlı. ılımlı. mö'tədil. 

 

ortamçı

 

 

qılışdıran



. 

vasitə


. 

araçı


. 

yaraştıran

.  

ortamlıq

 

 



ortamlılıq

yılımlılıq. yılımlıq. ılımlıq. ılımlılıq. olcalıq. 



olcalılıq. duralıq. duralılıq. tutumluq. tutumluluq. qərarlıq. 

qərarlılıq. yarqılıq. yarqılılıq. yönəlik. yönəlilik. ölçülüq. 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

374 

ölçülülük. ölçünlük. ölçünlülük. mütəvəssitlik. mö'tədillik. 

e'tidallıq. 

 

ortamlılıq

 

 

ortamlıq



yılımlılıq. yılımlıq. ılımlıq. ılımlılıq. olcalıq. 

olcalılıq. duralıq. duralılıq. tutumluq. tutumluluq. qərarlıq. 

qərarlılıq. yarqılıq. yarqılılıq. yönəlik. yönəlilik. ölçülüq. 

ölçülülük. ölçünlük. ölçünlülük. mütəvəssitlik. mö'tədillik. 

e'tidallıq. 

 

ortamüdür

 

 araqarmas. ortaqarmas. ortab



aşqaruçu. 

orta


baş. 

arabaş. 


nazim.  

ortan 

 

ortaq. ortalanc

. aralılı. ölçülü. ölçüqlü. ölçüqül. dəngəli. 

dəngili. e'tidallı. mö'tədil.

 

ortanc 

 

ortaş

. e'tidallı. mö'tədil. 

 

ortanca 

 

1

. ortac.

 

ortadaki. 



1

. ortaca.

 

orduca.  



ortancağlıq

 

 

ortanlıq. maadil. orta yer. həddi vəsət. 

 

ortancı

 

 - 



böyük

, 



ortancı tağ

: qalataq.



 

ortançı

 

 

1

.

 

arxalı. təvəssüt. 



1

. 

çavçı. dəllal.

1

.

 

davər. miyançı. 



1

.

 

qılavuz. 



1

. ortanca.  



ortanqay 

ortanğay

yan. -

 

ortaquçi: yançı

.

  

ortanqlıq



 

ortanğlıq

qulağuzluq



.

 

miyançılıq. 



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ortanlıq

 

 

1

. orta


q olma. ortaş. ortaqlıq. ortaşlıq. ortuqluq. arxalıq. 

qattaş. iştirak. 



1

. ortaşlıq. ortaqlıq. ortalanclıq. ölçülülük. 

ölçüqlük. aralılıq. dəngəlik. dəngillik. mö‟tədillik. e'tidal. 

 

ortanlıq



 

 

ortancağlıq. maadil. orta yer. həddi vəsət. 

 

ortanmaq 

 

1

. qatılmaq. iştira edmək. 



1

. ortaya çıxmaq. oluşmaq. 

olmaq.  

ortanmaq 

 

yaxınmaq

. qavrunmaq.  



ortansız

 

 

ortaqsız

. 



ortalancsız

. aralıqsız. ölçüsüz. ölçüqsüz. 

dəngəsiz. dəngisiz. mö'tədilsiz. e'tidalsız. 

 

ortansızlıq

 

 



ortaqsızlıq

. 



ortalancsızlıq

. aralıqsızlıq. ölçüsüzlük. 

ölçüqsüzlük. dəngəsizlik. dəngisizlik. mö'tədilsizlik. 

e'tidalsızlıq. 

 

ortarası

 

 - 

şəhərin ortası

, 



orta aramsı

, 



ortarası: şəhrin qəlbi. 

 

ortarqa 



 

yandıra. 



-

 

canım ortarqa, o odlu dodaq. 



 

ortası

 

 - 

şəhərin ortası

, orta 



-

 

aramsı

, 



ortarası: şəhrin qəlbi



 



ortasınmaq

 

 

ortasın tapmaq. təfahüm nuqtəsin aramaq. 

 

ortaş

 

 



1



ortac



 

ortaq

. qapaşıq. qabaşıq. qapşıq. qabşıq. şərik. 



1

. ortaq olma. ortaqlıq. ortanlıq. ortaşlıq. ortuqluq. 

arxalıq. qattaş. iştirak. 

1



ortanc

. e'tidallı. mö'tədil. 

 

ortaşan



 

 

paylaşımcı

bağışlayan



üləşür


ülkən


comərd


.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

376 

ortaşlamaq

 

 

ortalamaq

. dəhləmək. dəngləmək. tanğlamaq. taylamaq. 

saylamaq. paylamaq. miyzanlamaq. iqtisadi, ekonomik 

davranmaq. 



ortaşlıq

 

 

1

. ortaq olma. ortaş. ortaqlıq. ortanlıq. ortuqluq. arxalıq. 

qattaş. iştirak. 

1



o



rtaqlıq. 

qatışlıq. qatılıq. şəriklik. 

şərakət. 

1

. ortanlıq. ortaqlıq. ortalanclıq. ölçülülük. 

ölçüqlük. aralılıq. dəngəlik. dəngillik. mö‟tədillik. e'tidal. 

 

ortaşma



 

 

üləşmə


bölüşmə


paylaşma.

  

ortaşmaq

 

 

ortaqlaşmaq

. qabşıqmaq. qapşıqmaq. qabaşıqmaq. 

qapa

şıqmaq. şərikləşmək. 



 

ortata

 

 ortada



görünümdə görünürdə. görünüqdə. göründə. 

görünüşdə. görnüşdə. arada. meydanda



-

 

görünürdə 

nərsə yox. 

 

ortataqi 



ortadaki



1

. 

içqərəki. içindəki. içdəki. 

1

. ortac.

 

ortanca.  



ortatan

 

 



-

 

ortadan biçilən

, 

kəsilən ağacın

, b



ir yanı yaylı

, 



münhəni 

olan iki bölüyün hər biri

: qapaq. qabaq.



 

ortaüz

 

 

orta üz qazaqların



.

 

üç ana bölümündən biri.



 

ortay 

 

(<

 

orta + ay ). oday (< od + ay)

yayın sonuncu ayı. 

şəhrivər. oqust. avqust.

 

ortaya 

çıxmaq

   ayqaqlanmaq. duyulmaq.  


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ortayolçu

 

 ilimli.

 

dəngəli



.

 

ortac.  



ortcaq 

 

otcaq

. şimşək. ıldırım. yarıncaq. yarıtcaq. yartacaq. 

 

ortlamaq 

 

1

.

 

ortalamaq. seçmək. 



1

.

 (or: yer) 

yerləşdirmək. mənsub 

edmək. 


 

orto 

ordo

. 



1

.

 

astana. borbor. baytaq. 



1

.

 

meydan.  



ortu

 

 



-

 

orduda ən kiçik dərəcə

: 

asdəmən. astdəğmə

n.  

ortu 

 

(ordu <> otru <> otraq <> oturaq)



1

.barınaq. barnaq. 

qonut. bəklək 

<>

 

bərklək 



<>

 

əklək. iqamətqah. məskən. 



1

.xanın otrağı, çadırı. 



1

.düşərgə. düşgü. kəmp. qonaqlıq.

 

-

 

ağır ordu

: 

böyük qoşun. 

 

-



 

ordundan atıldı

: yer

indən sıçrayıb qalxma. 

 

- 



qoşun

, 



ordudan dış olan yaraqlı birlik

, qol

: çiqdə. çiqət.

 

- 



ordu vurmaq

: oturaqlamaq. qonaqlamaq. kəmp qurmaq. 

 



ordu bazarı

: arasta. 

 

- 

ordu kulupu: orduevi. 

 

- 



orduda ən kiçik dərəcə

: 

astdəğmən. 

 

- 



ordunun, 

evin keçinəcaq

, 



gündəlik qoşuları

, 



vəsayillərinin tümü

: 

ağırlıq. 

 

ortu 

 

ordu

. 

alay. qalay. qoşun. 

 

-

 

açığlıqda

, orduda, 



meydanda qurulan alaçıq

: aylaq.


  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

378 

- 

böyük ordu

: qonaq. 

kəmp. 

 

-



 

qara güclərinə

, ordusuna, 



qoşununa

 

bağlı subay

, 



altsubay, 

ər

: 

qaracı. qaraçı. 

 

-

 

yer qoşunu

, ordusu

: qaragüc. 



 

ortu 

 

orta

. otra. otru. utru. -

 ortu 

ər

.

 

orta yaşlı adam



.

 

-

 

gün

 ortu

gün orta

.

 

öğlə vaxtı



.

 

-

 ev ortusu

: evin ortası

.

  

ortu 



ordu



orda



1

.

 

ərüksün. qoşunun varıb qonduğu yer. 



qonqa. tinqlik. tinqi. dınqı. tınqı. otraq. dəkələncək yer. 

mənzil. qoşunun qonduğu yer. 



1

.

 

q



oşun. yığın. cəmiyyət. 

1

.

 

urçin. çadır.



 

1

.

 

qonaq yeri. qonaq. orduqah. ortaqu. 



qoşun qoraqı. ordu qərargahı. toyka. 

1

.

 

ləşgər



:

 

qoşun. 



toyın.

 

-

 

çadır

ordu yeri: orduqah

.

 qurum


.

 

xeyməqah



.

 

-

 qara 

qurum

çəngiz xanın dincək ordugası

.

 1



.

 < orta

. bir 

toplantının yeri, yaxud toplantının özü.



 

1

.

 

yurd. təşgilatın, 



devlətin özəyi yerləşn yer, şəhər. 

-

 ordu 



kənd: baş kənd

.

 

xaqanın oturduğu şəhər



.

 

qoşunun olan yeri



.

 

-

 ordu 

başı

: ordu 


quraqı: 

toy

: döşəyci



.

 

yayqıc



.

 

yurdun, qorqanın 



(

qərargahın



) 

qulluq, düzən işlərinin yönətcisi



.

 

-

 ordu 

başı

: xan tapucu, 

qulluqçusu

.

 1



.

 

yuva.



 

sıçan, köstəbək kimi, yeraltı yaşayan 

heyvanların yuvası. 

1

.

 

toyın. qoşun. ləşgər



.

 

əsgər dizisi



:

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

çərik. 


1

.

 

yuva. sıçan kimi yer altında yerləşən 



heyvanların yuvası. 

1

. çəriv. savac. əsgəri güc. orda. 

qararqah. 

1

.

 

qoşun



. 

yaraqlı, silahlı, düzənli topluluq



. 

sürü


. topluluq. 

1

. 

baş kənd


. 

1

. qonaq. saray.

 1



.

 urda



.

 

hərəmsaray



. -

 orta

 

bəyi

:

 



haramsaranın

 

başçısı



. 

{urda < urut 

< yurt }

.

 1



.

 (or



orın

.

 yer)

.

 

yığılan yer



. 

tutuşan yer



.

 

yer. 



topraq.

 

-

 orduna 

geç

: ye


rinə keç

.

 

-

 orduda 

bir nərsə qalmadı

yerdə


.

 

-

 ordusuz: yersiz

.

 

-

 ordubazar: yerli bazar

.

 milli bazar



. 

-

 ordundan at



ι

l

ι

b

yerindən sιçrayι

b qalmaq

.

 

-

 

çay 


ordu

çay 


yeri

.

 1



.

 

əvəz



.

 

-

 bunun orduna onu ver

. 

1

.

 orun



.

 

görəv yeri



. 

məqam


artiş


. 

1

.

düzümlu


.

 

təmiz



.

 1



.

 

orta.



 

mərkəz


. qonam. 

toplanğ


. 

çadır


.

  

-

 ordu 



bazarı: aralıq, dolanbac çarşı, 

bazar: rasta bazar

.

 

arasta

.

 

 

-

 ordu qurmaq

.

 

kəmp edmək



.

orik olmaq



.

 oturmaq


.

 

yerləşmək



.

 

yer almaq



.

  

-

 ordunun 

sıralarının ön ortasına qoyulan əsgər: böyrəkçi

.

 

-

 ordunun sol qoluna: cuvanqar, sol qoluna 



bıranqar

.

 



ortubarzarı

 

 

ordubarzarı

.alış verişçi qalabalığı. 

 

ortubaşı

 

ordubaşı

yurçi. 


 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

380 

ortuca 

orduca



1

.

 

ordu ilə ilgilənən



. 

1

.

 

ortaca.



 

ortanca.  



ortuevi 

 

orduevi

.ordu kulupu.  

ortuq 

 

1

. ortaq

 

pay yiyəsi. 



1

. 

otruq. yanmış. 

1

. yan

ığ. məhruq. 

 

ortuq 



 

orduk. ordaq

. 

yerləşik. yerləşgə. kampus. kampüs.

 

ortuq 



orduq

or

+

 duk



:

 

ən çox



.

  

ortuqah 

 

orduqah. kom. 

qışlaq. oturaq. 

 

ortuqah 

 

orduqah

.qışlaq. 

 

ortuqah 



orduqah

. 

ortaqu. ordu. qoşun qoraqı. ordu qərargahı. 

toyka. 


tüşərgə. düşərgə. çadır, ordu yeri. qurum. 

xeyməqah. 



-

 qara qurum

çəngiz xanın dincək ordugası

.

  



ortuqluq 

 

ortaq olma. ortaş. ortaqlıq. ortanlıq. ortaşlıq. arxalıq. 

qattaş. iştirak. 

 

ortulamaq 

 

ordulamaq

. qışlamaq. oturaqlamaq. 

 

ortulamaq 

 

ordulamaq

.düşləmək. oturmaq. 

 

ortulamaq 

 

ortalamaq

. ortasına varmaq. 



-

 

ər yaşın ortuladı: orta yaşa 



çatdı

.

  



ortulamaq 

ordulamaq

qalınmaq. otraqlamaq. oturmaq. qalmaq. 



-

 

burda neçə gün qalınacaqsız



.

  

ortulanmaq 



ordulanmaq

. 



( d < > z ) orzulanmaq

.

 1



.

 

yurt tutmaq. 



yerləşmək. oturmaq. 

-

 ordulan



ıb

 

yüksək dağı, oğlaq çatan





HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ


Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin