Türkcə Etimoloji Sözlük

 

vermək: işlərin tərsək görmək. 

 

-

 

kiçik 

ot 

tayası

: 

kotman. kütmən. çotman. 

-

 

günlük neçə 

kotman ot 

çalırsız.

 

-

 

qağşaq

 otu

: taralarda bitən 

ot 

çeşiti. 

 

- 

ot 

üzümü

: 

it üzümü: bir para darıt, dərmanların yapmasında 

işlənən 

ot, bitgi.

 

-

 ot 

yığını

: 

tıqnaz. tın

az. 

 

- 

tarlalarda yetişən

, 

üç yüz

, 

beş yüz dənəsi bir yerdə

, bir 

arada olan bir ot 

kökü

: qaqqoc. 

 

- 

kabarcıq

otu

:

 

qarın yelinə qarşı işlənən ot, dərman. 

 

ot 

 od.  

-

 

oğru olsan

, 

çalan ol

, od olsan, yaxan ol, yalan olsan, 

qandıran ol

.  

-

 od

a dayanıqlı bir özək, maddə

: 

daş pambığı. qayaqatnağı. 

qayğatnağı. qayalifi.

 

-

 od

da qavrılmış, qızardılmış ət

: 

qavış. qavıc. qavac. qavaş. 

 

-

 

bit bazarı

 od tutmaz, 

ürək daşlı

, 

əl tutmaz

.  

-

 odun almaq

: öcün almaq. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

yarışda

, 

ilk atılan ox

, 

edilən

 od

: çavuş oxu. 

 

-

 od, 

köz kürəyi

, 

belçəsi

: 

kəpçə. kömçə. çömçə. 

 

-

 od, 

qıvılcım çıxarmaq

: 

birdən ışıqlatmaq. şimşəkmək.

  

-

 

yaylım

 od: oddan duvar.  

-

 

tüsdülü

, hislili, 

işli

 od 

üsdə pişirilən kabab

: izqara. isqara.  

-

 

içinə

 od

: cəhnnəmin goruna. 

 

-

 can otu

: quş sütü: iç quşu otu: qıt

 

tapılan nərsə. 

 

-

 

əğrəltiotu: qıvrıq, çox parçalı yapraqlı bitgi. 

 

-

 az od, 

çox

 odun yaxar

: önəmsiz nəsə çoxa baxa bilər. 

 

-

 

başını

 oda yaxmaq

: başına iş açmaq. 

 

-

 od 

almağa (aparmağa) gəlmək: gəlir gəlməz, gedmək 

istəmək. tələsik gəlib gedmək. 

 

-

 od baca

ğı sarmaq

: od 

saçağı sarmaq: önü alınabilmiyəcək, 

qabağına keçiləbilmiyəcək duruma gəlmək. 

 

-

 od 

basıb yanmaq

: od tutub yanmaq.  

-

 

içinə

 od 

düşmək: yanıb tökülmək. çox üzülmək. 

 

-

 od 

düşdüyü yeri yaxar: yananın durumun,

 od

a düşəndən 

sor. 

-

 oddan 

köynək: sıxıntı verici nərsə. 

-

 od

dan düşmək, 

enmək: sıcaqlığı azalmaq. 

-

 od

a vurmaq: qızdırmaq. 

 

-

 od 

uçurmaq: yalın çıxarmaq.

  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

398 

-

 od tutan: od

laşan

: 

alışan. otuşan. tutuşan. yanan. yanışan. 

yanğışan. yaxınan. yaxışan. yaxnışan. 

 

-

 od

a daynaqlı

, 

gəvrək

, 

ipəyə oxşar ilkə

, 

öğə

, 

maddə

: 

daşpambıq. daşpamıq.

  

-

 od alovlu 

danışmaq

.  

-

 

üstündən atılan

 od: 

qaqavan. qaqavaş. qaqavac

 

-

 

odun altına

, 

üstünə

 

qoyulan daş

, 

ayıq

, 

dəmir: qızqavar. 

qısqavar. qasqavar.

  

-

 od 

qarışdırmağa

, 

götürməyə əğri uclu

, 

dimdikli dəmir 

çubuq

: qara

ğı. maşa.

  

-

 

küləkdə

, 

cılız

 

od sönər

, 

tonqallı

 od 

öc alır

. 

ot 

 

ot

.

 od

.

 1

.

 

dərman. əlac. əm. im. 

1

.

 

ağı. zəhir. 

-

 

ölüm 

odun 

içmədən: ölüm şərbətin

.

 1

.

 

od. -

 odun oda 

düşdü: yandı

.

 

alışdı

.

 1

.

 

ot. heyvan yemlərinin hamısı. 

-

 

çivgin ot

.

 

səmirtən, 

cirgəli

 yem, ot

.

 1

.

 

topulqaq. bulqab. bulutqa. dolbağ. 

dolbuğaq. mərhəm. dərman. 

1

.

 

ört. yanqın. yanan nəsnə. 

1

.

 

gövdədən, qılları gidərmək ötür qoyulan yaxıcı 

dərman. keçmişdə zərnix tozuymuş. 

-

 ot 

daşı

: ot yeri: 

hamamda bu otu işlətməyə özəl yer

.

 1

.

 

ota. dərman. dava

. 

1

. barut. 

1

. atəş. 

1

. qırdıq. çimən. 

1

. ölür. zəhər. 

1

.

 

yalım

. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

qıvılcım

. 

1

.

 

yanqal. issi. 

ısı

. 

sıcaq

. 

1

.

 

ört

. 

yanqı

. -

 oda 

çəkmək: oda çalmaq

.

 

oda göynətmək

.

 oda yaxmaq

.

 oda 

buraxmaq

.

 oda atmaq

.

 

oda vermək

. -

 

od tanrıcası

: 

kültigin

.

 

gülətkin

.

 {1

.

 ocaq ta

nrısı

.

 1

.

 

ot çigin

}

.

 

-

 

od gönüğü: od yanığı

.

 

-

 

od gözlü

: hirsli

.

 

gözü qanlı

.

 

-

 od 

baxışlı

: uras

.

 1 

odlıq

. qor. 

qur. 

qıvılcım

. 

sağıq

.

 1

.

 

ort. od. 

1

.

 

alağ. aluğ. ələf. 

1

.

 

gül. 

1

. 

utu 

(

sumer

)

. 

yatçin

. ayto

 

(

yunan

)

:

 

yandırmaq

. 

közdürmək 

eytqotiik. 

odbənl

. otnepal. yotzamucu. votyaqut.

 1

.

 

ömür

. 

ötür

.

 

zaman.

 1

.

 

elektrik

şor türkcəsi

.

 1

.

 

yalın

. alov. 

1

.

 

ilac. 

yam. 

otacı

. 

yamcı

. -

 

otaclılq: əttar

.

 

-

 

otacılıq

 olmaq: 

həkimə 

möhtac olmaq

.

 1

.

 

-

 

üt

: yand

ι

r

.

 

-

 ot: qal

.

 

-

 

öt

: ged

.

 

-

 

ödək

: 

ödünc

.

 

-

 

ötə

: 

ütə

.

 iti

.

 

-

 

ötəl

: 

ödəl

.

 (

vermək

: 

ödənc 

(

ətək

: 

ötək

?)

.

  

-

 ot 

ağası: otaq ağası. otaq başı.

 

-

 

ot aç 

!: 

atəş 

!. 

-

 ot arba: ot araba: otur. otomobil. otaran. 

-

 

ot aşamaq

: 

ağılanmaq

. 

-

 

ot aşatmaq

: 

ağılatmaq

. 

-

 ot 

çigin

: 

kültigin

. 

gülətkin

. 

-

 ot orun: od yeri. ocaq. 

-

 

avuzu ot çaqm

aq

: çox qızmaq

. 

hiddətlənmək

.  

-

 

bir kərə biçiltiktən sonra təkrar çıxan otlar: qırtı

. 

qıdı

.  

-

 

ot aldırmaq

: motoru odlamaq. 

çalışdırmaq

.  

-

 ot arba: 

at buğa

: 

ot maşina

: otomobil.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

400 

-

 od 

böcəği

: yanqan qamajaq.  

-

 

odun qorunu daşımaq üçün yarım dayirə şəklində düz kürək

: 

aravun. 

xəkəndaz

.  

-

 

pişik otu: bezgək ot

.  

-

 od 

parçası: tamızlığ

. qor.  

-

 

ot çaqdırmaq

: od yaxmaq.  

-

 

ot edmək

: od yaxmaq.  

-

 

ot qoşunça: alıq

. 

sərsəm

. axmaq.  

-

 

ot qısqaç: maşa

.  

-

 ot orun: ocaq.  

-

 ot salmaq: 1. 

oda vermək

. yaqmaq. 1. 

kötülük edmək

. 

zərəri 

toxunmaq.  

-

 

öpgə ot: yabanı qaranfil

.  

-

 ot 

biçiləcək

 yer

: çallıq

.  

-

 

ot tamızmaq

: od yaxmaq.  

-

 

ot dağ: yanardağ

. volqan.  

-

 

ot töbəsi: yanqın

. 

yanqın yeri

.  

-

 

ot üy: əsgi qaraçay malqar evlərində odun yandığı oda

.  

-

 

otdan köynək qiy: kəsinliklə rədd edmək

. duymaq 

istəməmək

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 otu yanmamaq

: uyuşamamaq

. 

aynı fikirdə olmamaq

. 

geçinməmək

.  

-

 

otu qömülmək

: 

otu öçülmək: ölmək

.  

-

 

otuna qüymək: başqasının xətasıyla zərər görmək

. 

fəlakətə 

uğramaq

.  

-

 

örə otqa olturtmaq: rahat verməmək

. raha

t yüzü 

göstərməmək

.  

-

 

örə otları yanmaq: birbirinə düşman olmaq

. 

anlaşamamaq

.  

-

 

ot bilə oynaqan göncəksiz qalır

: odla oynayan pantolonsuz 

qalır

.  

-

 

ot küydürgən sav bolur

, 

söz küydürgən 

sav bolmaz: odun 

yaxdığı iyiləşir, söz yaxdığı iyiləşməz

. 

-

 qulaq ot

: qapsül

.  

-

 

işqoq ot

: barut.  

-

 

ot quyqan müyüz: içinə barut qoyulan buynuz

.  

-

 

ot aşamaq: zəhərlənmək

.  

-

 

ot aşatmaq: zəhərləmək

.  

-

 

ölür ot: zəhər.

 

-

 odu 

qarışdırma

 

aracı: ülçər

. 

olçər

. 

uzun qollu maşa

. 

şiş

. 

ərsin

. 

gəlbəri. 

1. od

. yem. otunğa

. 

-

 yan yana vuran, oynayan 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

402 

od yalımı

, dilimi: 

yalınğ

. 

-

 

oğul

 otu: badarax. 

badrənc 

(bitgi). 

-

 

qırqıl

 

darı

, ot: 

qırıcı, qıtqıl, qırqıl dərman

.  

-

 ot 

daşı

: 

ota dayanır 

(

dəvam gətirir

) 

süngər daş çeşiti

.  

-

 

duzlı

 ot: yaban noxudu.  

-

 

göz otu

: 

göz

 

daşı

: 

göz xəstəliyinə qarşı işlədilən daş

.  

-

 

odlu yaraqı boşaltmaq

: 

sıqmaq

. 

sıxmaq

.

-

 

tapancanı sıxdı

. 

-

 ot 

gətirən

: 

yaxıci

. yaxan. 

mühərriq

.  

-

 

sıçan

 otu: 

sıçan dərmanı

.  

-

 

soğulcan

 otu: 

bağırsaqdan soğulcanı bu qurdu düşürmədə 

işlənilən br bitgi

.  

-

 

ot püsgürən dağ

: 

yanar dağ

: burkan. volkan.  

-

 

tavşan

 otu: 

bitgi adı

. 

-

 

tırnaq

 otu: 

bitgi adı

.  

-

 toyuq 

otı

: 

ana ğalis deyilən ot adı

.  

-

 

salatlıq

 bir ot

: qaz ayağı

.  

-

 

yıtıq

 ot: 

yıdıq

 ot

: üzərlik otu

. alduruq. alruq. 

üzərük

.  

-

 "aq 

banğ

", "

sığır

 oti", "

balığ

 oti" 

sıraca

 otu 

çeşitlərindəndir

. 

-

 bit oti

: bit dərmanı

.  

-

 

bıtraq

 otu

: dəmir tikən

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 burun otu

: ənfiyə

.  

-

 

gəgəc

 oti: bir bitgi. 

heraçiyun

.  

-

 kibrit otu

: qurt ayağı

.  

-

 

qasıq otu qızıl yapraq

.  

-

 

qılıc

 

otı: bitgi adı

. qantarun.  

-

 palamut otu: 

sarımsaq

 otu. 

həşişeyi buqələ

mun. 

qurtlıca

. 

çeşitlərindən: saçaqlı qurtlıca, ağ qurtlıca

.  

-

 

qasıq

 otu

: bitgi adı

.  

-

 

qırx

 kilid otu: 

bitgi adı

.  

-