Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə78/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   124

ölqə

 

 

ölkə

. olqa. məmləkət. baqa



.

 

bağa. boq'ə



 

(

ərəb


)



-

 

hançı 


boğadansız

.

  



ölqə

 

 

ülkə

.

 (1



.

 < 



ölç

.

 

ölçə



.

 < 



ölç

.

 

ölçəm



.

 

ölçüm



.

 1 < ulmaq: 



ulamaq: 

ülmək

bölmək



.

 paylamaq



.

 

-

 

ül

: pay


.

 

bölük



.

 

bölüm



.

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

618 

parça


. 

1 < 

bölgə

.

 (< il + 

kək

: el yeri



.

 yurdu)



.

 1



.

 

topraq. 



diyar. 

diyər


.

 

vatan. yurt. 



bölgə

.

 aymaq



.

 yer


.

 

urın



.

 

məmləkət



.

 

el



.

 il


.

 1



. 

məsahət


. b

öyüklük


. 

genişlik


.

 1

. 

bölkə. bölgə. 

bülgə. ülkə. ülgə. 

1

.

 < ulu



.

 uca


.

 ulu


.

 

böyük



.

 

yüksək



.

 

yekə



.

 

gen



.

 enli


.

 

yaşlı



.

 

-

 

ölkə əçə ölkə ata

.

 

-

 

ölkə

 ev: birinci arvad



.

 

üp ülkən



.

 

 

-

 

ölkə

 

kürsisi

: xanaqa

.

 astana


.

 

baş kənd



.

 

paytəxd



.

 

ölqər

 

ölkər

. 

hükümdar

.  



ölqı

 

 

( < 

öl

şeh



.

 

çis



)

.

 

uraman. 



hovlə

. 

şehi dərən

.  

ölqüc

 

ölküc

. 

ödünc. 

 

ölqülü



 

ölgülü

. 

ölü payı

.  



ölqülük

 

ölgülük

. 

baş sağlığı

.  



ölqün bitgin

 

 

qırqın tökkün. halsız malsız. 

 

ölqün

 

 

ölgün

.

 

mürdə. basıq. sust. xamuş. 



 

ölqün

 

 

ölgün



ölüq



1

. yetərsiz. qaqırdaq. qaqşaq. zayıf. 



1

soluq. qaba, iti olmayan. solmuş. solğuq. sarğuş. 



sarğımış. pörsümüş. cılız. qıntıc. qıncıq. qıntın. çınğır. 

çınğız. çanğıc. qambır. qanbır. qaqbır. çapbır. çapqır. 

qaq. quruq. calız. yalız. çözük. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ölqünləşmək

 

 

ölgünləşmək



ölüqləşmək

. zayıflaşmaq. soluqlaşmaq. 

solmuşamaq. soluğqaşmaq. sarğuşmaq. sarğımışmaq. 

pörsüşmək. cılızışmaq. calızışmaq. yalızışmaq. 

çözüküşmək. 

 

ölqür !

 

ölgür

 !. 

öl

 !.



  

ölqüş

 

 

ölgüş

. ölüşgəmiş. solmuş. 

 

ölləmək

 

 

1

. 

çiləmək. çilətmək. çiylətmək. çiğlətmək. yaşartmaq. 

sulamaq. 

ıslatmaq. tərlətmək.

 

1

. tavlamaq. sulamaq. 

ıslatmaq


.  

öllənmək

 

 

ıslanmaq


. 

nəmlənmək

.

  

öllüq

 

 



öllük



höllük



(

topraq. parça kimi, nərsənin suyun, şehin 

almaq üçün işlənən nərsə

)1

. şehlik. yaşlıq. çimlik. nəmlik. 



1

. körpə uşaqlara bağlanılan əsgi, bürgək, püşək. 

 

ölmə

 

 

ölüş. ölüm



1

. 

keçic. keçiş. keçiniş. həlak. həlakət. 



1

. 

keçinmə. çatlama. 

 

-

 

ölmə

 

eşşək, yonca çıxınca, sararma yonca torba tikincə



 

ölmədən

 

 



diri diri. diriykən. sağkən. 

 

ölmək



 

 

1

.

 

ərimək



. 

1

. 

çalxanıb qarışmaq



.

 

-

 

yağınan su ölməz



.

 

yağınan unu öldürüb



.

 1

.

 

avlanmaq.



 1

.

 

ötmək



. 

keçmək


. 

keçinmək


.

 1

.

 

kəçmək. kəçinmək. yasanmaq. həlak 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

620 

olmaq. 


1

.

 



açılmaq. köhnəlmək. 

-

 

ölü

 

parça


.

 1

.

 

çiğ nəyi 



qızışdırılıb yumşanmaq, çeğnənmək. 

-

 

ət pişib öldü



.

 1

. 

alçaymaq. avuşmaq. ağuşmaq.

 

vəfat edmək. dılqəm 



bo

lmaq. qampaymaq. qanqqaymaq. qapışmaq

:

 

qabışmaq. can vermək. soruqmaq. tınqaymaq. 



dınqılmaq. dınqımaq. tıqıraymaq. dıqıraymaq. gəbərmək. 

düşmək. çonqqaymaq. devrilmək. yox olmaq. 

qavşalmaq. gəvşəlmək. qatmaq.

 salmaq. sal bolmaq. 

1

. 

kirmək. girmək. 

1

. 

köçinmək. irtihal edmək. vəfat edmək. 

quyruğu titrəmək.

 

sırınmaq. sırıtmaq. siyrinmək. açılmaq. 



yürümək. gurlamaq. gedmək. atılmaq. fırlamaq.

-

 oda 


gurladı

.

 

-

 top yoluna gurlamaq

: havayı yerə gedmək



.

 

-

 oda 

yürüdü

. 

 

-

 

öli

 

yayqacı

: yuvusqa. 

mirdəşir


. 

qəssal


.  

-

 

üstündə ölü



 

yuvulan daş: salaca. 

 

-

 

ölür tükü çıxmaq: yaşlanmaq



.  

-

 

ölüb qoramaqan

, 

savdan yarımaqan: kimsəyə bir xeyri 

toxunmayan.  



-

 

ölür otları yanmaq: birbirinə düşman olmaq



. 

anlaşamamaq.

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

-

 

ölmək

çuxur doldurmaq



.  

-

 topu atmaq



-

 oda 



öldü

oda topu atdı



.  

ölmək

 

 



1

. gəbərmək. gəvərmək. kavlamaq. kavalmaq. 

cavlamaq. ortalıqda görünməmək. əksilmək. əsginmək. 

tozlaşmaq. dumanlaşmaq. toz olub gedmək. yoxalmaq. 

itmək. batmaq. gömülmək. savuşmaq. yox olmaq. 

qeybolmaq. ələri yanına gəlmək. 



1

. dörd qolluya minmək



1

. çatlamaq. keçinmək. 



1

. gəbərmək. qabqarmaq. 

qapanmaq. bağlanmaq. köçünmək. köçmək. geçinmək. 

vəfat edmək. köçmək. 



1

. çalınmaq. çalğınmaq. çalarmaq. 

gəbərmək. 

1

. yolun tutmaq. 

içi keçmək. 

özündən keçmək. 

içdən keçmək, olmaq. ölümü gözə almaq. 

1

. 

keçinmək. 

köçünmək. köçmək. 



1

. 

keçinmək. qınqılmaq. qanğılmaq. 

1

. 

qaqırdamaq. qəddəmək. gəbərmək. 

1

. 

ürəyi, birdən 

yatmaq, işdən düşmək. 

qan tutmaq

ənfəkt keçirmək. 



1

. 

yaşama, durmuşa gözlərin yummaq. 

 

- 

gözü yolda

, 



qovuşmadan ölmək

: 

üzük gedmək. 

1

. 

gözlərin qa

pamaq. 


1

. 

könlü keçmək. 

 

- 

etdiyini bul, 

inləyərək öl: öz işlərivin 

(

pisliklərin



) 

qarşılığın 

alda, güc bir ölümə

 

düş



 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

622 

-

 

çox gənckən ölmək

:

 

gəncliyinə doymamaq

.  



ölməyi

 qapar (

ölənə qədər

) 

çalışdı. 

 

- 

kötü bir ölümlə ölmək: dili təpəsindən çəkilmək. 

- 

gözdən 

düşüncə

, 



ölmək yeğ (iyidir)

: 

el bəğənməzsə, yer bəğənsin. 

- 

ölmə ölmək: ölüm çağı çatıb ölmək. əcəli ilə ölmək. 

 

ölməli



 

 

1

. 

qıymalıq. 

1

. 

ölücü. ölümsi. 

 

ölməli

 

 

ölücü. gedməli. gedici. 



 

ölməz

 

 

1

.

 

cavid. əbədi. 



1

.

 

sağlam. dayaqlı. davamlı. 



-

 bu 


parçada



ölməz

 

nərsələr yapılır



.

 1

. turan. duran. diri. 

yaşayan. canlı. qalxan. armaz



1

.

 

dirayətli



. 

dayanıqlı



.

 1

.

 

çox sevilən



. unutulmaz. 

iz buraxmış



.

 1



.

 

əcəlsiz



 

-

 

ölməz

 

oğlu: ağır



.

 

mətin



.

 

sağlam



.  

ölməz

 

 



ölümsüz. imiqli. itməz. həmməşəlik. dayimi. qalartı. 

qa

lartıq. qalımlı. qalışlı. yaşamlı. yaşayışlı. durumlu. 



durmuşlu. baqi. bəqalı. qalab. sonsuz. sonuz. layəzal. 

əbədi. əbədiyyət.



  

-

 

ölməz yalı yemit

, 



yemək

: 

qute layəmut. 

 

- 

ilkiz sonuz

: əzəli əbədi.



 

ölməzlik

 

 



bənqu yaşam. duruculuq. qalıcılıq. qalablıq. so

nsuzluq. 

sonuzluq. əbədliki. əbədilik. əbədiyyətlik. layəzallıq.

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ölmüş

 

 



-

 

keçmiş ölmüş

:

 

keçən, keçmiş. keçmiş, keçinmiş. 

 

ölönq

 

ölönğ

. 

ot ələf

.

 

-

 

ölönğ

 

çapmaq

kəsmək


.  

ölöş

 

 

<

 

ul

.

 1

. pay. 

1

. 

buluş

.

 

ülüş



. 

qoşumça


. 

üləş


. 

öliş


qoşant


. 

yarqaq. 

bölüş

. oluq. b

ölük


. 

bölüş




(

qatlı


. 

yardım


)

.  


ölsəmək

 

 

ölmək istəmək. 

 

ölsər

 

 

ölsəri. ölümcül. ölmək üzrə olan. ölmək istəmək. 



-

 

ölsəri

 

vurdum: 


ölənəcən vurdum

.

  



ölsəri

 

 

ölsər. ölümcül. ölmək üzrə olan

.  

ölsün!

 

 

qarqış sözü. 



- 

ölsün

sonu olsun. sonu ərsin. sonu gəlsin. 



yox 

olsun.  


ölşəq

 

ölşək

. 



ölşük

. solpük. salğıq. sarqıq. gəvşək. 



-

 

solpük

 

ətlər


.  

ölşəmək

 

 

1

. 

alşamaq. acıqmaqdan dolayı qöz qararmaq. 

1

. 

ölə 

yazmaq. qözləri qararmaq. bayılayazmaq. 



 

ölşən

 

 

bölşən. payçı. səhamdar. hissədar. 

 

ölşətmək

 

 

1

. 

alşatmaq. aclıqtan

 

gözü qarartmaq. 



1

. 

ölə yazdırmaq. 

ölə qoymaq. bayılayazdırmaq. 

 

ölşiqçiliq

 

 



ölşikçilik

.qıqırançılıq. qıqınçılıq. 

 

ölşüq

 

ölşük

. 



1

. 

qırım

. 



1

. 

ölşək. solpük. salğıq. sarqıq. gəvşək. 

-

 

solpük

 

ətlər


.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

624 

öltəci

 

öldəci

öləcək. 


 

öltəmək

 

 oltamaq. otlamaq

. yaşlamaq

.  

ölturmaq

 

 

ərpitmək. yıpratmaq. əpritmək



  

ölturmək

 

öldurmək

. 



1. yoxlamaq. atamaq. 1( < 

öl

yaş



)

ıslatmaq


.  

öltül

 

öldül

mükafat. savqa. 

 

öltülləndiriləmək

 

öldülləndiriləmək

savqalamaq. 

ərməğan vermək. savqalandırmaq. mükafatlandırmaq. 

 

öltürəcəsinə

 

 



öldürəcəsinə

. qırasıya. tünd. iti. əzicəsinə. 

 

öltürən

 

 

öldürən



öldürücu



ölümcül



1

. qırıcı. 

1

. çox etgili, təpgili, 

təsirli. 

1

. 

ölütən. ölütər. qırıcı. qatil. cani. 

 

- 

gəlin öldürən arı: korarı. qonquraq. eşşək arısı. sarı, yaban 

arı.


 

- 

çağ

, 



sürə

, zaman, 



vəxt keçirən

, 



öldürən

: 

sürüklədən. 

sürəcən. gecirdən. gecə qoyan. 



 



çuğundur körpələrin öldürən, ya da cılız saxlayan, 

yerləştiyi bölgələri qara bənəklərlə örtən göbələk çeşiti

: 

qarabacaq. 

 

öltürən

 

öldürən



1

. 

qatil. alquçi. alğçi. alıcı. 

1

. 

ölütçi. qat

il.  


öltürənə

 

 



-

 

iti öldürənə sürüklətirlər: oğru öz ipi ilə asılır. 



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

öltürənlik

 

 

öldürənlik



öldürücülük

. 

ölütənlik. ölütərlik. qırıcılıq. 

qatillik. canilik.  

öltürəsiyə

 

 



-

 

birbiriylə öldürəsiyə yağılaşmaq

: 

qanlı pıçaqlı.



 

öltürmə

 

 



öldürmə



öldürüş



1

. boğazlama. söndürmə. boğazlama. 



1

. qıyma. qırma. cinayət. 



- 

özün öldürmə

atın. atınış. 



atınma. xodkoşluq. 

1

. 

yox edmə. tələf. tələf edmə.


Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin