Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi

1- seminar mashg‘uloti
Mavzu:Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi muammolari, o`rganilishi. Qadimgi turkiy til davrida unli va undoshlar tizimi. Turkiy tillarda ot, sifat, son, olmosh va fe'l so`z turkumiga xos grammatik kategoriyalar. Turkiy tillarda yordamchi so‘zlar va ularning vazifalari. Sonomimema va videomimemalar. Seminar mashg‘ulot maqsadi va vazifalari: Turkiy tillar fonetikasi. Unlilar taraqqiyoti.Singarmonizm. Undoshlar taraqqiyoti. Fonetik taraqqiyot haqida bilimlarni chuqurlashtirish, ma’ruzada o‘tilgan mavzuni nazariy hamda amaliy tomondan mustahkamlash
Reja:

1. 
   Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi muammolari, o`rganilishi..
   
2. 
   Qadimgi turkiy til davrida unli va undoshlar tizimi.
   
3. 
   Turkiy tillarda ot, sifat, son, olmosh va fe'l so`z turkumiga xos grammatik kategoriyalar.
   
4. 
   Turkiy tillarda yordamchi so‘zlar va ularning vazifalari.
   
5. 
   Sonomimema va videomimemalar
   

6.Turkiy tillarda fonetik mushtaraklik.
7.Turkiy tillar vokalizmining umumiy xususiyatlari.
8.Turkiy tillarda unlilar mosligi.
9.Turkiy tillarda singarmonizm
10.Turkiy tillar konsonantizmining xususiyatlari.
11.Turkiy tillarda undoshlar mosligi.
12.Turkiy tillarda NG tovushining uchrashi masalasi.
13. Urg‘u va tovush tizimining o‘zaro munosabati.
2-seminar mashg’ulot.
Turkiy tillar sintaksisi. Turkiy tillarda so`z birikmasi sintaksisi. Hozirgi turkiy tillar leksikasining qiyosiy tahlili. Turkiy tillar leksik taraqqiyoti
Seminar mashg‘ulot maqsadi va vazifalari: So‘z birikmasi. Turkiy izofa. predikativliklarga xos bilimlarni chuqurlashtirish, ma’ruzada o‘tilgan mavzuni nazariy hamda amaliy tomondan mustahkamlash. Turkiy tillarda sodda gap. Qo‘shma gap. Qo‘shma gap turlarilarga xos bilimlarni chuqurlashtirish, ma’ruzada o‘tilgan mavzuni nazariy hamda amaliy tomondan mustahkamlash. Turkiy tillarda qo‘shma gap. Qo‘shma gap turlarilarga xos bilimlarni chuqurlashtirish, ma’ruzada o‘tilgan mavzuni nazariy hamda amaliy tomondan mustahkamlash. Turkiy tillar leksik tizimidagi semantik o‘zgarishlar. Turkiy tillarning o‘z qatlami (qarindoshlik, turli hayvon va jonivorlar, odam, hayvon va parrandalar jismoniy a’zolariga oid nomlar, o‘simlik nomlai, jo‘g‘rofiy va samoviy tushunchalarni anglatuvchi so‘zlar,tabiat hodisalarini ifodalovchi atamalar) haqidagi bilimlarni chuqurlashtirish, ma’ruzada o‘tilgan mavzuni nazariy hamda amaliy tomondan mustahkamlash. Turkiy tillar leksik tizimidagi semantik o‘zgarishlar. Shevalarning turkiy adabiy tillar taraqqiyotidagi ahamiyatiga xos bilimlarni chuqurlashtirish, ma’ruzada o‘tilgan mavzuni nazariy hamda amaliy tomondan mustahkamlash.
Reja:
1.Turkiy tillarda predikativlikka xos bilimlar. So‘z birikmasi. Turkiy izofa.
2.Turkiy tillarda sodda gap. Qo‘shma gap. Qo‘shma gap turlari
3.Turkiy tillarda ergash gapli qo‘shma gaplar muammosi.
4.Chatishish (gibridlanish) turkiy tillarda tobe munosabatlar taraqqiyotining maxsus yo‘li.
5.Turkiy tillar leksik tizimidagi semantik o‘zgarishlar.
6.Turkiy tillarning o‘z qatlami.
7.Turkiy tillarda o‘zlashgan qatlam.
8.Turkiy tillar va mo‘g‘ul, xitoy , arab tillari.
9.Turkiy tillar va fors-tojik, rus tillari.
Adabiyotlar
1. Абдурасулов Ё. Туркий тилларнинг қиёсий-тарихий грамматикаси.
-Тошкент, 2009.
2. Рафиев А. Туркий тилларнинг қиёсий-тарихий грамматикаси. -Тошкент, 2004.
3. Dadaboyev H., Xolmanova Z. Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi.-T., 2015.
4. Исследование по лексике и грамматике тюркских языков. –Т.: Фан, 1980. -148 с.

2.