Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

Savol va topshiriqlar
1. Avstraliya aborigenlarining turlari, irqlari haqida gapirib bering.
2. Avstraliya va Tasmaniya x o ‘jaligi, jam oa tashkilotlari, dinlari 
haqida nimalami bilasiz?
3. Bugungi kunda Avstraliya aholisini kimlar tashkil etadi?
4. Avstraliyada aholi manfaatlarini himoya qilish harakati haqida 
gapirib bering.
26

---

2-BOB. OKEANIYADAGI MIKRON EZIYA,
MELANEZIYA VA YANGI GVINEYA OROLLARI
ETNOLOGIYASI
2.1. Umumiy m a’lumotlar
Melaneziya («qora orollar»), Yangi Gvineya va Mikroneziya («May­
da 
orollar») Okeaniyaning tarkibiy qismi hisoblanib, bu son-sanoqsiz 
orollar Tinch okeanda joylashgan. Mikroneziyaga Karolin, Marian va 
Marshall orollari kirib, umumiy maydoni 2,6 ming km2, aholisi yarim 
million atrofida. Melaneziyaga Yangi Gvineya, Bismark arxipelagi, 
D’Antrkasto, Solomon orollari, Luiziada arxipelagi, Santa Krus, Yangi 
Gebrid, Yangi Kaledoniya, Luayote, Fiji va yana qator orollar kiradi. 
Maydoni 980 ming km2, aholisi 8 mln. kishini tashkil qiladi.
M elaneziya yaxlit birlikni tashkil etmay, iqtisodiy taraqqiyot da- 
rajasi, 
turar joylari turlari, diniy mansubligi xususiyatlari va h.k.lar 
bo'yicha tafovutlanadi. Xususan, Papuasiya deb nom lanuvchi Yangi 
Gvineya aholisi M elaneziyada alohida o ‘rin tutadi. Okeaniya, ju m ­
ladan 
M elaneziya turm ush va m adaniyatning arxaik k o ‘rinishlarini 
saqlab qolganligi sababli etnologlarda katta qiziqish uyg‘otib kel­
moqda.
Aholining shakllanishi. 
Olimlaming fikricha, Okeaniya aholi­
si hozirgi orollarga bundan 30 ming yil avval kela boshlab, dastlab 
Yangi 
Gvineyaga Janubiy-Sharqiy Osiyodan aholi guruhlari kelib 
joylashgan. Ular avstraloid irqiga mansub b o ‘lib, hozirgi papuas til­
lariga 
yaqin tillarda so‘zlashganlar. Ilk aholi xo‘jaligi ov va terim- 
chilik b o ig a n .
Mil. avv. VIII mingyillikda Janubiy-Sharqiy Osiyodan yangi 
aholi to iq in i boshlanib, ushbu papuas tilli aholi iqtisodiy va ijtimoiy 
taraqqiyoti bo‘yicha nisbatan yuqori pog‘onada turgan. Aynan shu gu- 
ruhdan ko ‘plab papuas xalqlari shakllangan.
27

---

Bundan 5 ming yil avval Yangi Gvineyaga migrantlaming yangi 
guruhi kelaboshlab, ular mongoloid irqiga mansub, avstroneziya til­
larida so‘zlashgan lar.
Yangi aholining aw algiiari bilan aralashishi orqali Melaneziya 
orollarida yashaydigan melaneziyaliklar vujudga keladi. Ularda 
mongoloidlik xususiyatlari yo‘qolib, avstxaloidlik ustun keladi, lekin 
avstroneziya tillari 
o ' z
ustunligini saqlab qoladi.
Mikroneziya 4 ming y i! avval Indoneziya voki f itippindan chiqqan 
aholi tomonidan o'zlashtirilgan.
Okeaniyaning ushbu qismi. aholisi tillari, madaniyatlari, antro­
pologik'tiplari murakkab etnik jarayonlar, irq, tillar aralashuvi, as- 
simiiatsiyalar tufayli o ‘ziga xos rang-baranglikni tashkil etadi.
O keaniyaning yevro p alik lar tom onidan k a sh f etilishi. Dastlab