Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

Portugal
iyaliklar 1511 —1512~yillari Okeaniyaga kelganlar, lekin bu 
kashfiyot e’lon qilinmagan. Bu yerlarga yevropaliklar qadami o ‘nlab 
yillardan so‘ng tegadi.
Tinch okean orollarida XVI asrda ispan dengizchilari, keyingi asr­
da goilandlar, XVIII asming ikkinchi yarimidan inglizlar faoi harakat 
olib borganlar. XIX asrda Angliya vaFransiya, asr so‘ngida Gerniani- 
y av aA Q S H faol mustamlaka siyosati olib borgan. XX asr boshlarida 
Okeaniyaning barcha orollari yirik davlatlar tomonidan egallangan, 
Mustamlakachilarni iqlimi m o ‘tadil, tabiiy boylik'lari m o‘l bo‘lgan 
orollar, xususan, Fiji va Yangi Kaledoniya o‘ziga jaib etgan. M urak­
kab iqlimli Yangi Gvineyaga o'xshash oroHarni o ‘zlashtirish nisbatan
qivin kechgan. Ushbu jara- 
yonda ibtidoiy qabilalar yuksak 
texnologivaSarga ega aholi bi­
lan aloqaga kirishgan. Yevropa 
madaniyati 
bilan 
birgalikda 
kelgan o'qotar qurollar, spirtli 
ichimliklar, turli kasaliikiar ma­
halliy aholi orasida о ‘lira holat- 
larini kuchaytiradi.
28

---

Albatta, yevropaliklar orollarga faqat arzon zeb-ziynatlar, matolar, 
oynalar olib kelmagan. Temirdan mehnat qurollari, yangi ekin turlari, 
uy hayvonlarini ham olib kelishgan. Bu foydali yangiliklar Okeaniya 
bo‘ylab tez tarqaldi. Lekin yevropaliklar kuch va aldash orqali ber- 
ganlariga qaraganda ko ‘proq narsani undirib olishga intilganlar.
Xristian dinining turli mazhablariga mansub missionerlar aho- 
liga o ‘z dinlarini o ‘tkazishga intilganlar. Bu jarayonlar mahalliy 
aholining an ’anaviy madaniyatiga salbiy ta ’sir ko ‘rsatgan. Natijada 
ko‘pchilik orollar aholisi ikki: an’anaviy va yevropa madaniyatini 
o‘zlashtirganlar.
N.N. Mikluxo-Maklay Yangi Gvineyada. 
Rossiyalik N.N.Mik- 
luxo-Maklay (1846-1888) ixtisosligi bo‘yicha zoolog, ilk bor orol so- 
hiliga 
1871-yil 20-sentabrda qadam qo‘ygan. Olim Yangi Gvineyada 
muhim ilmiy muammolar - insoniyatning kelib chiqishi, irqlarning 
shakllanishi, bu borada papuaslaming o‘m ini o‘rganishni o ‘zining