Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi

bərqimək bərkimək. 1. döyülüb bərkimək. sıkılmaq < sık. (s <> ç - k <> ğ) çiğrəmək. sıkramaq. 1. sərtinmək. sanğ qatınmaq. çanğ qatınmaq.
-döyülüb bərkimək: bərkimək. sıkılmaq < sık. (s <> ç - k <> ğ) çiğrəmək. sıkramaq.
-artığına çiğləşmək, ciqləşmək, tıxlaşmaq, bərkimək: siğinsimək. sirinsimək. sırınsımaq. çiğinsimək. (siğ < çiğ: bərk. boş, gəvşək olmayan) üzə salıb dayanmaq. sırtılmaq.

bərqinmək bərkinmək. 1. sırınsımaq. sıyrınsımaq. sıyğınsımaq. sığınsımaq. (əsnək olaraq) güclənmək. dayqanmaq. qayımlanmaq. 1. sığınmaq. olqunmaq.

bərqişmək bərkişmək. sıxlışmaq. qızlaşmaq. qıslaşmaq. qıylaşmaq. qızlacmaq. qıslacmaq. qıylacmaq. qəviləşmək. güclənmək. qızqınmaq. qızqanmaq. qızışınmaq. qızılmaq. qızışmaq. sovlanmaq. hovlanmaq. tovlanmaq. tovalanmaq. döğlənmək. qovlanmaq. qovulanmaq. qoğlanmaq. qoğulanmaq. qorlanmaq. şiddətlənmək. hiddətlənmək. qıstınmaq. gürəclənmək. qolaclanmaq. çapdanmaq. zorlanmaq.

bərqitmək -saplığı yerində bərkitmək üçün üzərindən keçrilən dəmir həlqə: salğunc.
-istənən bir durumu kökətmək, sağaltmaq, bərkitmək, doyrutmaq, təqviyət edmək istəmək, arzulamaq, diləmək, səna dua, edmək: sağınmaq. - oğlun yolun salıb, ona sağlıq, iyilik sağındı.
- yerin bərkitmək: orun salmaq. yerləşmək.

bərqliq bərklik. sıxılıq. sərtlik. kəsinlik.

bərqliyə - söğüt ağacı suya gedər, dəmir (çivi) qatığlığa, bərkliyə gedər: söğüt suya, qazıq qata.

bərnaması -günbərnaması: günbarnaması. günlük. gündəm.

bərt sərt. sət. bət. bək. bərk. mökgəm. möhgəm.

bərtiq -sınığ bərtik: sınığ sunuğ. sınığ çırtıq. sınığ pərtik. - sınığ çırtıq idişlər_. : qablar.

bəs -sansız yaman tuşlayacaq yaşamın, hünər odur dolayıbən keçəsən, bəs bəllidir yaman basar eyini, sinə gərib döğüşünə girəsən. (sansız :saysız). (dolayıbən: dönük verərək. dövr vuraraq)
-bəsə bəs edmək: salqasalmaq. salbasalmaq.
- niyə bəs tez gedisən sənki gəlirdin oturaq, bu deyil qayda sayaq gej gəlibən tez gedəsən.
-niyə bəs tez köçüsən sənki gəlirdin yaşıyaq, bu deyil qayda sayaq gej gəlibən tez gedəsən.

bəsə -bəsə bəsləşmək: sarışmaq. bəhsə girmək.
-bəsə bəs edmək: salqasalmaq. salbasalmaq.

bəsər bəcər. becər. səmər. səbər. səpər. səmrə. səbrə. səprə. bəsrə. bəcrə. becrə. bəhər. bərə. bar. barqa. berim. berəm. verim. verəm. sonuc. bitəl. çarpım. yemiş. yemər. ürün. hasıl. nəticə. məhsul. fayda. kar. mənfəət.

bəsi 1. becəri. pərvəri. sağdac. sağdıc. sağduş. sadış. - sadış su. 1. sağdac. sağdıc. sağduş. sadış. bəsləmə qız, oğlan. evə alınıb bəslənən uşağ.

bəsib -könüldəkin gözləmə sən ağızdan, bəsib toxla dosd olamaz yavuzdan. (yavuzdan: əğri. yağu).

bəsici 1. bəstiş. sağatıq. sağacıq. gücrəlik. gürdəlik. gurdalıq. kitlə. çiğlə. gücrəti. gücrütü. gücrüngü. götrəti. götrütü. götrüngü. təqviyəti. 1. sağlantı. saxlantı. qoyma.

bəsilmiş -səmirilmiş, bəsilmiş, gücərtilmiş dənə. bundan pişirilən yemək: səməni. səmirin.

bəsizlənmək səmizlənmək. səmrənmək. səbrənmək. bəsrənmək. bəcrənmək. səmrəmək. səbrəmək. bəsrəmək. bəcrəmək. becrəmək. şişmanlamaq. kökəlmək. köklənmək. - çox yeyən səmrəb başlar.

bəsqic bəsgic. 1. bəsqıc. hər çeşit bəsləyən, gücədən, doyuran nərsə, qıda, qəza. 1. hər çeşit bəsləyən, gücədən, doyuran nərsə, qıda, qəza.

bəslə -sayqı bəslə dəğər verənə, yox onaki sayqı dilənə!.

bəsləmə -bəsləmə qız, oğlan: sağdac. sağdıc. sağduş. sadış. bəsi. evə alınıb bəslənən uşağ.

bəsləmək 1. becərtmək. sağlamaq. saxlamaq. kökləmək. köklətmək. kökətmək. - quş saxlamaq. 1. saxlamaq. kökləmək. köklətmək. kökətmək. yedirtmək. baxmaq. - kim kimi saxlır.

bəslənən -evə alınıb bəslənən uşağ: sağdac. sağdıc. sağduş. sadış. bəsi. bəsləmə qız, oğlan.
-kəsilmək üçün ayrılan, bəslənən davar: sökələv.
-yalnız oturub yeyib içib bəslənən, kökələn, yan bəsləyən (göt bəsləyən): səmirgin.

bəslənilən -sağma üçün bəslənilən. sağmalıq.

bəslənmək yoğunmaq. yoğlunmaq.
-quş sütüylə bəslənmək: az tapılır, tutarlı nərsələr yemək.

bəsləşmək -bəsə bəsləşmək: sarışmaq. bəhsə girmək.

bəsləyən -yalnız oturub yeyib içib bəslənən, kökələn, yan bəsləyən (göt bəsləyən): səmirgin.
-hər çeşit bəsləyən, gücədən, doyuran nərsə, qıda, qəza: bəsgic. bəsqıc.

bəsli boylu . -bəsli gecə dan doğar.

bəsrə bəcrə. becrə. səmrə. səbrə. səprə. səmər. səbər. səpər. bəsər. bəcər. becər. bəhər. bərə. bar. barqa. berim. berəm. verim. verəm. sonuc. bitəl. çarpım. yemiş. yemər. ürün. hasıl. nəticə. məhsul. fayda. kar. mənfəət.

bəsrəmək bəcrəmək. becrəmək. səmrəmək. səbrəmək. 1. bəhərləmək. bərələmək. barlamaq. barqalmaq. sonuclanmaq. bitlənmək. berimlənmək. verimlənmək. verəmlənmək. çarpınmaq. ürün, hasıl, nəticə, məhsul, fayda, kar, mənfəət vermək. 1. səmrənmək. səbrənmək. bəsrənmək. bəcrənmək. səmizlənmək. bəsizlənmək. şişmanlamaq. kökəlmək. köklənmək. - çox yeyən səmrəb başlar.

bəsrənmək bəcrənmək. səmrənmək. səbrənmək. səmizlənmək. bəsizlənmək. səmrəmək. səbrəmək. bəsrəmək. bəcrəmək. becrəmək. şişmanlamaq. kökəlmək. köklənmək. - çox yeyən səmrəb başlar.

bəstəq bəstək. bəstik. sağat. sağac. gücrə. gürdə. gurda. gücrə. gücrü. götrə. götrü. təqviyət.

bəstiq bəstik. bəstək. sağat. sağac. gücrə. gürdə. gurda. gücrə. gücrü. götrə. götrü. təqviyət.

bəstiş bəsici. sağatıq. sağacıq. gücrəlik. gürdəlik. gurdalıq. kitlə. çiğlə. gücrəti. gücrütü. gücrüngü. götrəti. götrütü. götrüngü. təqviyəti.

bət sərt. sət. bərt. bək. bərk. mökgəm. möhgəm.
-nərsəni başqa nərsəylə çırpışıb yaralanmasını önləyən tikə, bəd: sipər. çıpır. savır. (1. < çırpmaq. 1. < savmaq).
-bət bət: bənd bənd, düğüm düğüm olan budağ, səğə, nərsə: səksəvil.
-su axımın çevirmə üçün qoyulan, qurulan bəd, səd, nərsə: savacağ. savac. savağ. savağbaşı.

bətləmək bədləmək. 1. sallamaq. salğamaq. gir vermək. imalə edmək. tutdurmaq. - məndə olmasaydım bir başqasın tapıb sallayacaq. 1. sallamaq. salmaq. saşmaq. sancmaq. qoşmaq. yanşatmaq. vəsl, nəsb edmək. (sürgücütmək. sürükcütmək. həmrah edmək) . 1. sırıtmaq. ilişdirmək.
-saçaq bədləmək: saçalamaq.

bətlər - bir arxın suyun dəğşik yönlərə dağıdan bədlər: savaq - ana qoldan savaqla ayrılan qolar) .

bəttəmək bəddəmək. sırıtmaq. sıxıtmaq. tikmək. tikəmək. kitdəmək. çitəmək.

bəttəmək bətdəmək. sapurmaq. saplamaq.

bəy sayım. sayıt. qayıt. ağa. əfəndi. 1. soylu kişi. 1. sanlağ. saylağ. sayın. sanlı. əriş. ərin. möhtərəm. hörmətli.
-dikəbəy: salbaş. baştutan. qalabaş. məğrur.

bəyə -bəyə vergin, acda alğın olmasın. (vergin: verəcəyin). (alğın: alacağın).

bəyi -quşbəyi: xan quşlarının baxıcısı, bəkçisi.

bəzəq bəzək. 1. eşik. qirim. - eşik altda gizlənmişlər. - tiyatr eşikləri. 1. saçma. saçağ. süs.
- saya bəzək. (saya: sığ. silik. ucuz. yenil. törək. yörək. sadə. bəsit).
-bəzək üçün aslanan nərsə: salcağ. salçağ. sancağ. saçağ. sarıma. salıma.
-geyim, nərsə üzərindəki işləmə, savma, aralıqlı işləmə, bəzək: sarma. savma. soyma. (sarmalı. savmalı. soymalı: işləməli. işli) - altın sarma. - sarmalı çəgət (çərdət). - orta otağ duvarları sarma boyalıydı.
-bəzək, qoruq üçün olaraq geyimə, salıya (pərdəyə) artırılan ikinci qat, tor, qıymalıq:sayvan. qayvan. saçvan. (bir yerdən, bir yerə aşırmaqla, artırmaqa, qayırmaqla əklənən tikə, parça). sarıç. saraç. saçağ.
-boyundan asılıb sinəyə düşən süs, bəzək, gözüklük (nəzərlik): silkinək. sinilək. sinəlik.
-ən gözəl bəzək gözəldə gərək.
-qonşu vardır min qohumdan yaxşıdır, yas gününə kitir qussə oxşama, toyğa verən bəzək düzək baxşıdır.

bəzəqli bəzəkli. 1. salmalı. nəxşəli. yarağlı. rəsmli. tərhli. 1. sırlağ. sırlı. sirli. boyalı. rəhli. sığallı. cilalı.
-bəzəkli örtük: salmaduvağ.
-asalağ, sarğaq bər bəzəkli olan: sallama. - sallama don. - sallama toqqa. - sallama qayış.
-qadınların üzlərinə saldıqları, çənənin altından saqqal kimi sallanan saçağ bəzəkli üzlük: saqqal düzlük.
-bəzəkli düzəkli: siləmə. say sayım. paki pakizə. təmiz. - siləmə bir ev.

bəzəmək 1. sırlamaq. sıyramaq. sarlamaq. təzyin edmək. 1. sırlanmaq. sirlənmək. boyanmaq. rəhlənmək. sığallanmaq. cilalanmaq.
-geyim, nərsə üzərin savma, aralıqlı işləmək, bəzəmək: sarmalamaq. savmalamaq. soymalamaq.

bəzənmək şənlənmək. yasanmaq.

bəzəyib -bəzəyib düzəyib: silib sıyıb. arayiş pirayiş edib. - özlərin silib sıyıb toya geddilər.
-bəzəyib düzəltmək: saralamaq. sağalamaq. savalamaq. soralamaq. soğalamaq. sovalamaq. (> sarancamlamaq. sırıncamlamaq) pirayiş edmək.

bəziyən -bir yeri bəziyən, döşəyən, düzücü: sərgiçi. dekorçu.

bic -ucu acıq, iti, bic olan nərsə: silvi. silvə. sivlə.

bıcıq -sapır bıcıq: çapır biçik: dəli dolu.

biçaq -biçaq, dəğənək kimi soyuq yaraq, silah: sox.

biçəmi tərzi. -yaşantı, yaşam yolu, biçəmi, tərzi: salıntı.

biçənməsən -unutmasan keçəni, biçənməsən əkəni.

biçər -yaşama dəyər biçməsən, ölüm biçər yaşamı.

biçətə qab dəsmalı. qırma. qırmac. qırpa. qolluq. əllik. qırım. qurutma. hovlu. qırpa. qırba. qırım. dəsmal. silbiç. saçıq. çapıt. bulaşıq. salcığ. silcik. silgi. silək. seşlik. saçlığ. (silcə: siləc. siləci (dəsmalı) silinti. dəsmal. - qırmanı ver əllərimi quylayım.

biçib -nərsəni iyilətməyə çalışaraq, artığına yonub, qırpıb, biçib kəsmib, qabaqkındanda kötüyə gətirmək: quşa bənzətmək. quşa döndərmək.

biçiq -çapır biçik: sapır bıcıq. dəli dolu.

biçilən - bir tutuşda biçilən biçin: silmə.

biçili -nərsəni oturtmağ üçün, oyumuna uyğun, biçili qab, yer: singir. sınğır. sinğıc. nərsə üçün özəl qab. - beşik sınğırı. - qələm sınğırı.

biçilməmiş -yardıma ölçü biçilməmiş.

biçilmiş -nəfəsi biçilmiş: nəfsi (ruhu) uçmuş (ölmüş). tını üzülmüş, tini kəsilmiş.
- yeni biçilmiş: sındıdan çıxma. acar. yeni. taza.

biçim -iğnə kimi iticə, sivri dışa doğru çıxıq biçim:soka. soxa. soba.

biçimi -üzü, biçimi uzunsov hər nə: sivsi (> sipsi). süpsi. süvsi. sovu. sövü. sovsu. sopus. sopsi. sobı. söbi. məxrut. qoni.
-götlə bud bölümün sağrıq, axışıq, yuvruq, qovsulu biçimi: sağra. sayra. səğrə. səyrə. sağır. (sağıq) belin aşağı doğru sarılan bölümü.

biçimintə -dəmir barmaqlı, qəfəs biçimində olan pəncərə: quzquncuq. qazqıncıq.
-salxım biçimində tikmək: saçaqlamaq.
-səggi biçimində qurulub, üstünə nərsə qoyulacaq yer: salı. təxd. kürsü. satul. miz. masa. büro. büfə. səhnə. pilətform. minbər.
-çox gözəl biçimdə yapmaq: quş qondurmaq.
-qatar biçimində, toplum durumda birbirinə bağlanmış, bir yerə yığılmış nərsələr: saltav. salçav. toxçal. qapçal. çitçal. məcmuə. müctəme'. totalitə. toplam.

biçimlərtə -kövüllərdə kirəcli (ahahlı) su damlamasından, dəğişik biçimlərdə oluşan, gənəlliklə kəlləqəndi andıran, çatıdan asalaq, sallaq, qırılqan daş: sarqıt. sarquc. kövürgə. istalakmit. istalaqmit.

biçimli -qar, saman, ot alağ kimi nərsələri yığmaq, toplamaqa işlənən, kürək, şənə, bel biçimli arac: sıyırqa.
-tuğ, top biçimli olduğan bu adı almış: soğan. toğan. tuğan. (< tuğ: düğmə. girdə).

biçimsiz -biçimsiz iri, şişman: saltax. şaltax.

biçimsizcə -biçimsizcə, çirkin görünəcək dək şişmanlamaq: saltaxlamaq. şaltaxlamaq.

biçimtə -çəmbər biçimdə sarılan nərsə: sarqa. > səllə. sələ.
-bıqtıracaq biçimdə ilgilənmək, girişmək: sarlaşmaq. sarışmaq.
-uyğun biçimdə, şəkildə: sırısıyla. sırığıyla (> sırasıyla) yoluyla. usuluyca.

biçin biçin. tədbir qıl. səyasət götür. -kəndivə görə düşün, çevrənə baxıb biçin.
-biçin ardı qalan töküntü taxıl: salmanta.
- bir tutuşda biçilən biçin: silmə.

biçinə - (əkəndə gəngəş olsa, dartış biçinə qalmaz). (gəngəş: danışıq. açıqlayış) (səpəndə dartış, biçində yartış). (yartış: iməcilik. əməkdaşlıq. barış).

biçintə -səpəndə dartış, biçində yartış. (əkəndə gəngəş olsa, dartış biçinə qalmaz). (gəngəş: danışıq. açıqlayış). (yartış: iməcilik. əməkdaşlıq. barış).

biçiyi -yasa, qanun pitiyi, biçiyi: saluq. salıq. yasal. qanun namə.

biçmə -siyirmə biçmə: taxılın yalnız başağın üzmə.
-dəğər biçmə: anıqlaşı. dəğər vermə. kəstirmə. dəğərləndirmə. appreciation.

biçməsən -yaşama dəyər biçməsən, ölüm biçər yaşamı.

biçsən -yaşam çönər istədiyin duyquya, sayqı versən, dəğər biçsən özüvə. (duyquların uyqulanar, gerçəkləşər)
-niyə bəs tez köçüsən sənki gəlirdin yaşıyaq, bu deyil qayda sayaq gej gəlibən tez gedəsən.

bıqı -sevgi degən qıpı yox, dişi degən bığı yox.

bıqqın bezgin. siyirgin. sirgin. sırqın. sıpqın. yartmaz. yarşımaz. narazı. - öz yaşamından sırqın biri.

bıqqın sıyrıq (> sir). doyqun. işba' olmuş.

bıqqınlıq sıxılcağlığ. boğaza yığılış.

bıqqınmaq 1. salqatınmaq. sıyrınmaq. səqqətinmək. tənginmək. yorulmaq. 1. sarsınmaq. salsınmaq. sallanmaq. yorulmaq. sovlanmaq. soğlanmaq. sustalmaq.

bıqmaq -nərsənin çoxluğundan, artıxlığından bezmək, bıkmaq, sinsimək: sıypalamaq. sıypamaq. sığpalamaq. sığpamaq. sıyqalamaq. yıpqalamaq.

bıqrıtıcı bıqrıdıcı. sırsıq. sıyrıq. sarsıq. satsıq. azarlayıb azdıran. - sarsıq söz: qaba. saba söz.

bıqtım bıqdım. silə gəldim. cana gəldim - sənin əlindən silə gəldim. (siləmə: cana gəlmiş).

bıqtıracaq -bıqtıracaq biçimdə ilgilənmək, girişmək: sarlaşmaq. sarışmaq.

bıqtırmaq bıqdırmaq. 1. sıxboğaz edmək. boğaza yığmaq. dartıtmaq. 1. sırsıtmaq. sıyrıtmaq. sarsıtmaq. satsıtmaq. kişini daşıtmaq, çaşıtmaq, özündən çıxarmaq. azarlayıb azdırmaq.

bıqtırmaq bıqdırmaq. gürgələmək. beziqdirmək. gözümçıxdıya salmaq. qoxlatmaq. qoxulatmaq. qoxutmaq. qoxturmaq. - bu iş məni lap gürgələdi.

bil -dəğişə bilməyirəm mən səni bil heç nəyilə, gedisən ged qalısan qal bu açıq yol sən üçün.

bileytim -olana yox demək olmazdı gülüm, nə bileydim çiçək açmaz solacaqdırdı gülüm.

bilə -çox gəzməsən aralı, tez tapılar yaralı, dərmanın qıl dərdin al, yaxcı bilə yaxcı işi aralı. (aralı: ıraqdan).

biləq -bilək yıxmazı, bilik yıxar.
-dal qırılmadan camı sınmadan, can yerindəkən, bilək dəğərin.

biləqləmək biləkləmək. quşaqlamaq. qurşaqlamaq. buxovlamaq. dəs bətləmək.

biləqli -biləkli var biliksiz, bilikli var biləksiz.

biləqsiz -biləkli var biliksiz, bilikli var biləksiz.

biləməzlərə -yaman çoğun bilənlərə qada çorun dağ verər, biləməzlərə əldən gələn yağ verər. (çoğun: fələk). (çorun: zulum. korluq).

biləmir - dalqınlıq qaçırır uykularımı, kimsələr biləmir acılarımı, bir yadın oluram gecə olunca, illər ötür ata dan ışıq doğunca. (yadın: kəndinə yabancı).

biləmsinmək bilməyə, öğrəşməyə enimli, əğimli, meyilli olmaq. {sınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. sınınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. oxşanmaq. nərsənin sayağın, sıyağın tutunan kimi görünmək, meyillənmək}.

bilən - ərdəm bilən öğlənin: sənətiz ilən öğünün.
- köp bilən ged, öz başnla yürə. (yürə: davran. rəfdar ed)
-eşik işə tapa bilən çözüşlük. (çözüşlük: həll yolu)
-köp bilən get, özbaşınla yür. (yür: qıl). (köp : çox). (çoxuyla danış, öz bilənin ed)
-ölüm yaxın görən yox, umut qıssa bilən yok, yollar uzun gedən yok, gedənlərdən dönən yok.
-seçilə bilən nərsə: seçməcə. seçmə. seşməcə. seçərək alınan nərsə. ürək istəyən. - bu bazarda doldurma satılır, seçmə satı yoxdur. (# doldurma)
-dosluq bilən, ara güdəndə gördüm, dosda qurban ara pozandan oldum. (ara: fürsət). (ara güdəndə fürsəttələb)
-qolayca əğilib, yasılıb, qalxıb davrana bilən qılığ, arxa, yarqa, xəsiyət, keyfiyyət: sar. sər. yumşaq. yamşaq. yamışaq. initaf pəzir.
-yanacaq kimi işlənə bilən xırım xırdavat: saçma. səçmə. seçmə. seşmə. qırma.
-türkoloji qolunda baş bilən: türklükçü.

bilənin -(çoxuyla danış, öz bilənin ed) . -köp bilən get, özbaşınla yür. (yür: qıl). (köp : çox).

bilənlər -istəyini bilənlər, yaşaında tələsməz.
-bir gün utan, günü gəlmiş utuzmuş, çox görübdə bilənlər, çağı varmış unutmuş.

bilənlərə -yaman çoğun bilənlərə qada çorun dağ verər, biləməzlərə əldən gələn yağ verər. (çoğun: fələk). (çorun: zulum. korluq)
-sevmək bəlki ola bir sözdü, sevildiyin bilənlərə çox sözdü.

bilənliq -sına bilənlik: sınağanlıq. sınacanlıq. (şikənəndəgi) .

bilər - dərdi çəkən bilər, dayağı yeyən.
-suya girən bata bilər, dağa qalxan düşə bilər
-yüksələndə çevrə bilər sən kimsin, düşən anda sən doslarun tanırsan.

biləşiyi -hər hankı bir nəyin qarışığı, biləşiyi: saltav. salçav. toxçal. qapçal. çitçal. qarmaşıq. kompilikə. kompileks. biləşik. muğləq. mö'zəl. (zıplatın) mürəkkəb. - alçağlığ, üstünlük salçavı: aşağılığ, süperyorluğ duyqusu.

biləyin -bilgivə görə biləyin olsa, dağ qoyarsan dağ üsdə.

bilib -bir gün gəldik, bir gün getdik, bilib bilməz nələr etdik.

biliq -bilək yıxmazı, bilik yıxar.

biliqli -biləkli var biliksiz, bilikli var biləksiz.

biliqsiz -biləkli var biliksiz, bilikli var biləksiz.

bilim -bilim insanlığın ortaq değeridir. (bayram özdemir).

bilimsinmək simgeleri, nişanələri gözə çarpmaq. {sınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. sınınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. oxşanmaq. nərsənin sayağın, sıyağın tutunan kimi görünmək, meyillənmək}.

bilinməz -sevgi oyun, başlanması bəllənməz, bitib batıb, sönər sönməz bilinməz.

bilir -sevinməyin bilməyən, savdiyini, sevilməyin , üzülməyin nə bilir.

biliri -kim biliri könül çəkən dərdimi, hər bir sevən istədiyin dərdimi, sonu yox yoxdur çəkmək çilə, boşuna, hər bir ərən istəyinə ərdimi.

bilirqi -kim bilirki kimi sevə kimini, gözdü görər ürək tutar birini.

bilirsə -yetim dəğər bilirsə, sudan kərə çıxarram. (dəğər: qədir) .

bilisin -yaşam bitəcək bilisin, durulsan, yorulsan, qırılsan belə.

bilqəli -iyi, yumşaq, bilgəli, uyumlu söz:nəğz, lətif söz. sağın. savın.

bilqəliq bilgəlik. usluluq. mə'qulluq.

bilqəyən bilgəyən. dalıqan. tanlayan. tanayan. seçici. seçən. anlayan. başa düşən. dalqan. seçəyən. seçəğən. fərq edən. qavrayan.

bilqi bilgi. 1. selen. səs. sav. salqı. sorağ. xəbər. 1. sələn. (< salamaq: sorağıtmaq. sorğatmaq. xəbər vermək) savan. xəbər. 1. savır. savrı. çavır. çavrı. çağır. çağrı. (sorağ. sorğa. xəbər). düşüncə. sağınca. sağanca. görüş. qanı. tanı.
- sələn çələn: səs sov. sorğa sorağ. xəbər ətər.
-tanışlıq, bilgi almaq: danışmaq. -danışqanlar tov aşmış, danışmayan yol çaşmış. (tov: dağ)
-bilki yol bitsədə, istəklərimiz sonsuz olur
-bilki yollar bitəcək arzu kanı bitməyəcək.

bilqilənmətim bilgilənmədim. tanışmadım. - o sayda ilgilənməyib, bilgilənmədim: maraxlanmayıb tanışmadım. (o sayda: o barədə).
- o sayda ilgilənməyib, bilgilənmədim: maraxlanmayıb tanışmadım. (o sayda: o barədə).

bilqili bilgili. sapqın. çapqın. hər nədən sapı, qılpı, tanışlığı olan.
- çox bilgili adam: çin dolu kişi. {tınğ. dınğ. (çınğ. çinğ. çin. sınğ. sın. sinğ. sin. çıl. çil) başına artırıldığı sözə teyxalıq, doluluq anlamı artırır}.

bilqililər -bilgililər yetgisiz, yetgililər bilgisiz.

bilqin -el içində seçgin, güclü, bilgin kişi: saltan. başdağ. padşah. sultan.

bilqinişmək bilginişmək. savlaşmaq. birbirindən sav, xəbər tutmaq.

bilqisiz -bilgililər yetgisiz, yetgililər bilgisiz.

bilqitən -dənənmiş iş, dənənməmiş bilgidən yeğ basar.

bilqitmək bilgitmək. bildirmək. savırmaq. xəbərləmək. sorağlatmaq. sorğalatmaq. anlatmaq. tanlatmaq. tanıtmaq. söyləmək. demək. oxuymaq. çağırmaq. ixbar edmək. rapor vermək.