Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi

bizə -bizə bizə. cizə cizə. rizə rizə. zolağ zolağ. cubuğ cubuğ. sərə sərə. dərə dərə. gərə gərə. gərgə gərgə. çərgə çərgə. yol yol. qol qol. lülə lüə. lola lola. nola nola. saz saz. dizə dizə.

bizətə -degirman sırayladı, devir dönər, sıra düşər bizədə, bu gün dönür tərsinə, bu tərsinə, tərsə gedər genədə.

bizətə -degirmanlar sırayla, sıra düşər bizədə
-dəğirmanlar fırlanar, evrən çönər sırlanar, sıra düşər bizədə, tələsmə sən görərsən. (sırlanar: sır, boya, don dəğişər).

bizov -sığırbizov: malqara . -mal qaranı qat içəri.

biztə - atalar dedi, bizdə dinlədik, vermədik qulaq, dura inlədik. (dura: durmadan).

biztətə -hər elin vardı başı, bizdədə el daşdı başı.

blinməyən anonim. anılanmaqan.

boq boğ. pox. kübrə. pehin (malqara pisliyi) saçır. saçır soçur. seşmə < saçma. saçqı (< saçmaq). salmıt. (salmıtlamaq: > samartlamaq. sıçıb batırmaq) sıyığın. sıyğın. siyrin. siyirgi. sirgin. (> sergin (fars)}. (< sıyırmaq. siyirmək) silki. sürgü. süpür. sapır. söpük. fəzlə.

boqaz boğaz. sıxılcağ. utuc. yutuc. dərbət. dərbənd.
-bir başı dağa bağlı dərə, boğaz, utuc, yutuc: quyaq. quysaq. quyey. quzey. quzay. kovzay. kovzey. kövrəz. kövərəz.
-boşboğaz: ağzı boş. sayrağ. sayrağı. sayruc. sağraş. sağrac. sağruc. dilli. sözlü. qonuşqan. çənəçi. çalçənə. çərənçi. gəvəzə. çənəsi düşük. söz düşüyü. çox danışan, söyləyən. çəkəyi (çənəsi) açıq. (vərrac).

boqaza -boğaza yığılış: sıxılcağlığ. bıqqınlıq.
-boğaza yığmaq: sıxboğaz edmək. bıqdırmaq. dartıtmaq.

boqazbasan boğazbasan. dilbasan. boğazbasan. bir gərçəyin, olağın, vaqeiyyətin tərsinə tanıqlıq üçün qoyulan para, nərsə. rüşvət.

boqazım -tıxanıbdır boğazım, dadsız ağız, yox gümanım atmış ola birdə danım, yarı can düşmüşəm əldən quruyub əl ayağım, duvağımda yıxılıb yox dayağım. (qocalıqla yalnızlıq).

boqazına - boğazına qaçmaq: saçımaq. qaçımaq. qaçışmaq. sapışmaq. keçəmək. çeçəmək.

boqazlı -qısa boğazlı kiçik küp çeşiti: quşaqlı.

boqazta - boğazda sıxılmış səs: boğuq səs. sıxıq səs. (sıxıq: boğuq).

boqmaqtır -doğmadan qolay boğmaqdır, qurmadan qolay yıxmaqdı.

boqturmaq -suya boğdurmaq: suya daldırmaq.

boquq boğuq. sıxıq. (sıxınmış > səkəncidə. sekoncidə) - sıxıq səs: boğuq səs. boğazda sıxılmış səs. - sıxıq üz: turşamış, büzük, sallaq üz, qiyafə. - sıxıq ürək: oysalı (qussəli) ürək.

boqulmaq boğulmaq. qərq olmaq. sınğmaq. batmaq. dalmaq. dalınmaq. salınmaq. gömülmək. basınmaq. çökmək. oturmaq (təhnişin) dərinliyinə gedmək.

boqulmuş -suda olmuş, suda boğulmuş.

boquluram -artıq keçmir çağım, kəsib soluq boğuluram mən, nədən belə dönüb evrən, tüm tanışlara yadaldım mən.

boqutmaq boğutmaq. sınğıtmaq. basıtmaq. çökütmək. qərq edmək. dərinliyinə aparmaq.

bol 1. sələnğ. sərənğ. sərənğ. sərinğ. sərin. saltay. açıq. geniş. yazın. fərax. - sələnğ yer. - sələnğ çıxmaq: eşiyə, açığ alana çıxmaq. 1. . sıx. 1. sarvan. sərvən. geniş. 1. sayıl. səyil. gen. böyük. - sayılsaray: yekə saray - sayılbağ: böyük bağ. 1. səpilçi. bolluca. sərpəyən, xərcləyən, dağıdan. - bu il yemiş səpil. 1. sırav. sığav. sıyav. fıravan. fərax
-bol olsun: bərəkətli olsun.
-bol sütlü, sağılı olan: sağır. sağmal. (<sağmaq)
-gur, bol sulu olan: tıxsu. sırsu. sırsuv. sığsu.
-bol bol, bolluca sərpəmək, xərcləmək, dağıtmaq: səpilləmək. səpəmək.
-bol bol: bolarğan. sıx sıx. sulumlu. bərəkətli. tovarğan. toğarğan. doğarğan. saysız (sınırlı. qısıtlı). {# kovarğan (moğol) seyrək. səğrək. səkrək. seydəm. saldan. sayğan. kəm kəm. aralıqlı. arada bir. endik. endər. az tapılan, bulunan, görünən. azaraq. araraq. ayaraq. çox az. tənik. (# tünük) dar. qıt. qırtaq. nüdrətən. nadir. nadir halda. nadirən. ziyq}.
-çox bol: səpil. bolluca. - bu il yemiş səpil.
-gənəbol: sərçin. sərsin. sərgin. sərpin. sərtin. səryinğ. sərvin. sərpik. səprik. saçıq. açığ. yayıq. vəsi'. vüsə'tli.
-bol günlü, günəvər yer: . sırgünəş. sıxgüyəş. sırgüyəş_. - sırgünəş ölkə.
-bol, gur tüklü: sırtük. sığtük.
- gözəl bol: salqın sayqın. bolluq açıqlıq. şən huzurlu. (salqın: geniş. enli. engin. açıq).
-bol, gur yağışlı, yağı: sıryağmur. sığyağmur.

bolaq - bolaq bolaq. bol bol. güpül güpül. gürül gürül. gurul gurul. qolaç qolaç. kürək kürək. avuc avuc. ovuc ovuc.

bolarqan bolarğan. bol bol. sıx sıx. sulumlu. bərəkətli. tovarğan. toğarğan. doğarğan. saysız (sınırlı. qısıtlı). {# kovarğan (moğol) seyrək. səğrək. səkrək. seydəm. saldan. sayğan. kəm kəm. aralıqlı. arada bir. endik. endər. az tapılan, bulunan, görünən. azaraq. araraq. ayaraq. çox az. tənik. (# tünük) dar. qıt. qırtaq. nüdrətən. nadir. nadir halda. nadirən. ziyq}.

bolası olası. olmuşsa . - baryan qapın min bolası, yatyan qapın bir bolsın. (baryan: gedən. keçən).

bollansın -kəndivi artıq tanı, dosluqların bollansın.

bolluca 1. səpil. çox bol. - bu il yemiş səpil. 1. səpilçi. bol. sərpəyən, xərcləyən, dağıdan. - bu il yemiş səpil.
-bol bol, bolluca sərpəmək, xərcləmək, dağıtmaq: səpilləmək. səpəmək.

bolluq 1. . sulluq. sulumluq. sağamanlıq. sağasanlıq. bərəkət. 1. sıravlıq. sığavlıq. sıyavlıq. fıravanlıq. fəraxlıq.
- bolluq açıqlıq: salqın sayqın. gözəl bol. şən huzurlu. (salqın: geniş. enli. engin. açıq).
-əlizə bolluq, könlüzə xoşluq. (alqış).

bolluqta -bolluqda ağac salmaq: sapralamaq. salğalamaq. tikmək.

boloş boluş. çox iri yarı, dağlıq olan. küt yarması.

boltaq boltax. çaltax. şoltax. saltax. şaltax. uzun, geniş geyim.

boltaşlı boldaşlı. oldaşlı. təhəmtən < tökmə tən. qavamlı, iri gövdəli, göpdəli, göpülü, göplü.

boluna -boluna suvarma: selləmə sollama.

boluş boloş. çox iri yarı, dağlıq olan. küt yarması.

boran buran. sırtın yeli. şeytan yeli. qara yel. (sırtın: sıtan. şeytan).

borcıq borqıc. suğul. suvul. soğul. sovul. şıratan. novdan.

borclu -borclu borclunun malın satıp parasın əldə edmək: satdırmaq. - borcumu ödəyəmmədim, evimi sattırdı.

borclunun -borclu borclunun malın satıp parasın əldə edmək: satdırmaq. - borcumu ödəyəmmədim, evimi sattırdı.

borclutu -nə borcum var yaşama, nə borcludu yaşata, ölüm izdə hər nəyin, heç nə olmaz çaşata.

borcum -nə borcum var yaşama, nə borcludu yaşata, ölüm izdə hər nəyin, heç nə olmaz çaşata.

borqıc borcıq. suğul. suvul. soğul. sovul. şıratan. novdan.

boscatmaq boşatmaq. sərpitmək. tökmək. - suyun qalanında sərpitdi.

boslu -ətli canlı, boylu boslu olan: salvadur. sarvatur. sarbatur.
-boy boslu: salda. sağalı. uzun boylu. qamətli.

boş 1. kava. çürük. -qafası kava, ağızdan hava. 1. quru. kofı. kovı. yararsız. yaraşsız. təksiz. bihudə. qoşdurum. havayi. - quru söz: boş, anlamsız, tutarsız, yarasız söz. qozağ. kovaz. loğaz. ( > gəzafə). 1. . soğaq. sovağ. suvaq. alağ. işsiz . - sovağ qalmaq: boş bekar, alağ qalmaq. 1. saçma. əbəs. anlamsız. yava. hərzə. yersiz. 1. salqa. solqı. solqa. şol. gəvşək. - salqa örkən.
-iki nərsə arasında qalan boş yer: salma. salmıq. salda.
-boş inanc: salanaq.
-boş gəzişmək, dolaşmaq: salqamaq. salqanmaq. sallanmaq. salqışlamaq.
-çatı ortasında boş qoyulan qat: salaqat (sala qat). sərə qət. - salaqatda quş yuva qurub.
-altı boş səggi: kürsü. kürsi. qursı. evin, otağın bir yanında qurulan yarım qat.
-boş, yumşaq topraq: guvac. güvəc. güvəş. guvaş.
-çaxan, boş, yalan söyləyən, qılınan, yapan, işləyən: saxda < çaxat. çaxtan. soxda. -çaxda kişi, yaşdı işi.
-boş boşuna, sarsürünə (salsürünə) durmaq, oyalanmaq, keçinmək: sarsamlamaq. sarsağlamaq. salsağlamaq. savsağlamaq. sürülüb səriklənmək.
-boş, havayı atış, çalış: sapa. sopa. sava. sova. amaca dəğməyən, isabət edməyən atış. - sova düşmək: boşa gedma.
-boş vermək: savalatmaq. salavatmaq. unutmaq. - savalat: keçmiş olsun. - ötən işə savalat.
-içi boş: savarıq. çürük. pozuq. kof. - savaıq yemiş. - savaıq ağac.
-qamış, quş tükünün zuğu, bitgi səğəsi kimi içi boş nərsə: sarqac.
- boş yerə düşünmək: salğıma çarpmaq. salğıma qovalaşmaq. boşuna xiyal qurmaq.
-əli boş: suğur. soğur. su qoğur. su qoğuran. yoxsul.
-içi boş: sıyıq. çürük. - sıyıq qoz.
- boş danışıq: sırgəp. sərgəp. uyumsuz, əməlsiz söz.
-bağır çağır gələn olmaz dadıva, ölüm gəlsə tutub alar canıvı, keçirməsən boş boşuna yaşamı, günlər keçər sorur qurur qanıvı. (ölüm: əcəl). (qurur: qurudur)
-başı boş ağzı dolu, qarnıda tox könlü pozuq, neylirəm paslı atılmış köşəyə bir yaşamı.
-doldum boşaldım gahdan, hammı köçdü yanımdan, doymaq yaşam dadından, boş sözlərdən sayılmış, çox azlığın bu boşluğa inanmış.
- (yamanın sözün boş ver) . -dinlə kötünü, itir özünü.
- ocaq başı boş qalmaz, boş ocaqda kəs durmaz. (ocaq başı :ocaq yansa)
-ağzı boş: boşboğaz. sayrağ. sayrağı. sayruc. sağraş. sağrac. sağruc. dilli. sözlü. qonuşqan. çənəçi. çalçənə. çərənçi. gəvəzə. çənəsi düşük. söz düşüyü. çox danışan, söyləyən. çəkəyi (çənəsi) açıq. (vərrac).
-boş bekar: sərsəri. salvaş. salavarı. sələvəri. avara.
-boş vermək. sərmək. sərimək. salına bıraxmaq. asmaq. oluruna, axışına vermək, ötürmək. saymamaq. boşlamaq. taxmamaq. önəmsəməmək. uğraşmamaq. ilgilənməmək. aldırmamaq. başısoyuğluq, qəflət edmək. boş tutmaq. ötürmək. qısrınmaq. qırsınmaq. ehmal edmək. - işin gücün sərib, gündən günə dalı düşdü. - ev eşiyin sərib, oynaş dalıca gəzir.
-çatı ortasında boş qoyulan qat: sərə qət. (sərəqət). sala qat. (salaqat). sərəqət. - salaqatda quş yuva qurub.
-içiboş - içiboş kök: toy səmiz. küp səmiz
-təki boş: səkit. səkti. anlamsız.
-boş təkər (bekar) avara: sırlab. sürləb. işsiz gücsüz. - sırlab gəzməkdən nə çıxar.
-sulu, boş, yüngül şakalar yapan kimsə: sırtıq. cıvık. sıvıq. sürbet. sırbit. qırnac. qırcanıq. qırnaşıq. sırnaşıq. sürnaşıq. çırnaşıq. qıynaşıq. yılışıq. bayıq. qaşqa. güctax. güstax. qoçtax. qurtax. gürtax. üzə girən. dürtük. qapıdan. üzü bərk. qıycıva. qıcıva. çındırqayış. sürtük. qoycan. quycan. tərs. qatuvaz. qatavuz. qatvaz. qısıq. qısıqçı. qısqaç. qısnaş. qıtnaş. girtiş. kitriş. inad. simic. < sinic. sinicən. sinitən. simitən. əl çəkməyən. əl üzməyən. - qırnacın biridir yenilməz, qarşındakın caydırır.
- ocaq başı boş qalmaz, boş ocaqda kəs durmaz. (ocaq başı :ocaq yansa)
-təki boş: silik. anlamsız. məzmunsuz. möhtəvasız.

boşa 1. sava. heçə. hədərə. saça. - tam qazancım sava geddi. - suyu sava vermə. 1. yana. qırağa. -boşa qoyun: boş verin. yana qoyun. qırağa qoyun.
-boşa gedən nərsə:sav. savdırma. (çavdırma) hədər. tələf. (saçrış. israf). - tam qazancım sava geddi. - suyu sava vermə.
-boşa, heçə çıxartmaq: silgəmək. silgələmək. silgətmək. siləmək. silmək. - bütün əməyim silindi.

boşalaq səltə. şəltə. < salta. {> səlitə (fars)}. sələy. sələyən. sallayı. salayan. salağanda. salıvər. səlivər. səllim. işsiz. savığ. avara. - salıvar gəzməkdən nə çıxır. - şəltə qulpu: darqaşayırd.

boşalmaq 1. saşumaq. (< saç) saçmaq. açılmaq. gəvşəmək. 1. sərilmək. sərpilmək. sərinmək. açılmaq. rahatlaşmaq. 1. solmaq. açılmaq. (# dolmaq: tıxılmaq. basılmaq. qapanmaq)
-arınıb boşalmaq: soğunmaq. içində, üstündə olan hər nədən ayrılmaq, tökünmək.

boşalması -yalnızlıq çevrənin boşalması yok, başın boşalmasıdı. (için yoxalmasıdır).

boşalmasıtı -yalnızlıq çevrənin boşalması yok, başın boşalmasıdı. (için yoxalmasıdır).

boşalmaz boşamaz . -sözü sözə oxşamaz, ağzı sözdən boşamaz. (boşamaz: boşalmaz).

boşaltan -ayağ boşaldan:ayağın açan. sıyırqan. sıyırğan. sıyırdan. siyirən. siyirgən. > sırağan. sıradan. sürgü. sürüdən. sürgüdən. sürgütün. ötürüc. isala aparan. yörgüc. müshil.

boşaltım -doldum boşaldım gahdan, hammı köçdü yanımdan, doymaq yaşam dadından, boş sözlərdən sayılmış, çox azlığın bu boşluğa inanmış.

boşaltma salqı. qoğma. təxliyə.
-soluq vermə, boşaltma, sürmə: soluğ, nəfəs vermə. sürük. (# doluğ: nəfəs alma. nəfəs alıb saxlama).

boşaltmaq 1. sağmaq. açmaq. çözmək. {(# sarmaq: 1. dolamaq. 1. doldurmaq). - sap saran: sap dolayan. - sap sağan: sap açan. - o qərqərəni sağıb bu birinə sar. - biri sarınır biri sağılır. sarınan kim, sağılan kim: yoğunan kim, soyunan kim. - ey sardığın sağan dünya. - sən sardığın sar, o sağdığın sağacağ. - biri yükün sarır, biri yükün sağır: sarığın, ipin açır}. 1. salmaq. salbamaq. - içindəkiləri sal qurtul. 1. satmaq. açmaq. 1. sıratmaq. sırıtmaq. sızıtmaq. sızdırmaq. - cibində nəyin var sırıt.

boşamaq salıtmaq. savqıtmaq. savqırmaq. ayırmaq. açmaq. çözmək. təcrid edmək. təfkik edmək. yaddan çıxarmaq. unutmaq. münfəsil edmək.

boşamaz boşalmaz . -sözü sözə oxşamaz, ağzı sözdən boşamaz. (boşamaz: boşalmaz).

boşanmaq sırılmaq. qurtulmaq.

boşanmış -boşanmış arvad alma tulalıdan uzaq dur, boşanmış alsa biri, ensəsindən birin vur.

boşatış salqıtış. salqıtma. göndərmə. göndəriş. ixrac. təxliyə. tərxis.

boşatmaq boscatmaq. sərpitmək. tökmək. - suyun qalanında sərpitdi.

boşatmaq salqınlatmaq. dışarlamaq. ixrac edmək.

boşayı -savayı, sovayı, boşayı, havayı, boşuna iş görmək: qurut əzmək.

boşboqaz boşboğaz. ağzı boş. sayrağ. sayrağı. sayruc. sağraş. sağrac. sağruc. dilli. sözlü. qonuşqan. çənəçi. çalçənə. çərənçi. gəvəzə. çənəsi düşük. söz düşüyü. çox danışan, söyləyən. çəkəyi (çənəsi) açıq. (vərrac).

boşqabının -özəlliklə yemək boşqabının, sinisinin üstünə çevrilən govuq qapağ:sarğuc. > sərpuş. hər örtük.

boşlamaq sərmək. sərimək. salına bıraxmaq. asmaq. oluruna, axışına vermək, ötürmək. saymamaq. boş vermək. taxmamaq. önəmsəməmək. uğraşmamaq. ilgilənməmək. aldırmamaq. başısoyuğluq, qəflət edmək. boş tutmaq. ötürmək. qısrınmaq. qırsınmaq. ehmal edmək. - işin gücün sərib, gündən günə dalı düşdü. - ev eşiyin sərib, oynaş dalıca gəzir.

boşluq 1. puşluq. olmazlıq. uymazlıq. bihudəlik. 1. salqı.

boşluqa -doldum boşaldım gahdan, hammı köçdü yanımdan, doymaq yaşam dadından, boş sözlərdən sayılmış, çox azlığın bu boşluğa inanmış.

boşu -dalın boşu yukarı baxar, dolusu aşağı.

boşuna asısız. karsız. quma sınan suya tay (su kimi). faydasız. - qazandığı para, quma sınan suya tay gedir.
-boşuna xərcləmək:savramaq. savırmaq. israf, velxəşlik edmək.
-umsuz yumsuz, boşuna gəzişmək: səğgilləmək. sərgilləmək. salqılamaq. sələğləmək.
-bağır çağır gələn olmaz dadıva, ölüm gəlsə tutub alar canıvı, keçirməsən boş boşuna yaşamı, günlər keçər sorur qurur qanıvı. (ölüm: əcəl). (qurur: qurudur)
-dünya malı yoxunsa çalış əldə edəsən, pulsuz dilək boşuna, ağız yeməz qarın qalar boşuna, diləklərin gələr olsa düşünə, para yoxsa qoyulmamış yoluna.
-dünya malı yoxunsa çalış əldə edəsən, pulsuz dilək boşuna, ağız yeməz qarın qalar boşuna, diləklərin gələr olsa düşünə, para yoxsa qoyulmamış yoluna.
-kim biliri könül çəkən dərdimi, hər bir sevən istədiyin dərdimi, sonu yox yoxdur çəkmək çilə, boşuna, hər bir ərən istəyinə ərdimi.
-yazmış başdan boşuna, baş yazısı adlanan şey bir nədir, hər kim gəlir kəndi yazır başyazısın başına.
-yoxsa umut nərsiyə, bəkləməyin boşuna, yaşam balı dadlanar, keçsə xoşluq qoşuna. ( qoşuna: cütlükdə)
-boşuna çağ keçirtmək: savqallamaq. oyalanmaq.
-savayı, sovayı, boşayı, havayı, boşuna iş görmək: qurut əzmək.
-boşuna qonuşmaq: salaqıllamaq. sapaqıllamaq. samaqıllamaq. - nəmənə sapaqıllayır. - sapaqıllayıb durmada, barsana: səfeləyib durma çıx ged.
- boşuna xiyal qurmaq: salğıma çarpmaq. salğıma qovalaşmaq. boş yerə düşünmək.
-boş boşuna, sarsürünə (salsürünə) durmaq, oyalanmaq, keçinmək: sarsamlamaq. sarsağlamaq. salsağlamaq. savsağlamaq. sürülüb səriklənmək.
-boşuna söz carlayan, atan, dağıdan: şarlatan. carlatan.

boşunmaq satmaq. çaldırtmaq. əldən vermək. itirmək. - bu boşluğu boşuna satma. - alan qalanır, satan calanır.

boy 1. siyn. siyin. çiyin. əndam. 1. sal. dal. sin. - çox sallı bir ağac. - salından kəsib eninə artırmaq.
-bala bala boy atıb gəlişmək: sızamlamaq. sərpəmləmək. sərpmək. cücərmək.
-boy buxunlu: sallı. sinli. sinğli. sillik_. silgik. silli. silik. xoş əndamlı.
-uca boy: salar. sallar. salğar.
-boy buxun: salqa. əndam. qamət.
-boy buxunlu: salqalı. xoş əndam. qamətli.
-boy boslu: salda. sağalı. uzun boylu. qamətli.

boya 1. sır. sıyır. rəng. 1. sır. sür. sürmə. nərsə üzrə sürülən hər çeşit sürmə. 1. yaxı. sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. taxım. paltar. kisvət. libas. bürgək. duruğ. durğ. üzüş. üsbaş. üzgöz. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr.
-sarı boya: sazıq. sarıq.
-tozsu boya: tusi boya -siçan boyasın andıran tozsu (> tusi) boya: siçantösi.
-şir, boya yaxıcı: sırçı. luğabçı. luğabkar.
-(boya, parça, taxda, daş, qır kimilər) bir nərsəninin üzərinə vurulan, yaxılan, yapılan üzlük, örtük, qaplama: sarqıt. (salqıt: (bir yerin altına, üstünə, yuxarısına salınan, qouylan, döşənən nərsə)
-doğru kişi versə sözü ötürməz, heç bir kölgə artıq boya götürməz.
-bir yerə sürtülən duvağ, boya: səric. sərci. sarıc. sarcı.
- sırğım al boya: ət rəngi. {sırğım. seyrək, incə, yumşaq yapılmış (səpilmiş, sərilmiş, tikinmiş, işlənmiş) nərsə}.
- solqun boya. (solqun: uçqun. açqın. açıq).
-olum ağ boya, ölüm qarası, bir evrəndir ekiz arası
-nərsə üzərə yaxılan öznə, boya, rəng: sır. sür.
-sır, boya, don dəğişmək: sırlanmaq
-tünd boya, rəng: sırboyaq. sığboyağ. sığbodağ.
-üzərinə yapılan lay, qat, boya, şir: sıl. sıva. sıv. - otağların sıvın dəğişməliyik. - yapı təməldən dağılır, o sıva qayğısına qalıb.

boyalı sırlağ. sırlı. sirli. rəhli. sığallı. bəzəkli. cilalı.
-bir boyalı: saya.
- sırğım boyalı: açıq boyalı. {sırğım. seyrək, incə, yumşaq yapılmış (səpilmiş, sərilmiş, tikinmiş, işlənmiş) nərsə}.

boyamaq 1. (özəlliklə duvarı, nərsənin üzərin kağazla qapalamaq) (kirəcləmək: ağartmaq. gəcləmək) laymanlamaq. sıvamaq. sıvlamaq. sılamaq. (sıv!. sıva!. sıla!) saypalamaq (boya, lay, incə qatla) nərsə üzərin örtüksəmək, qaplamaq. -təməldən dağıq yapın sıvayıb, sırıtladılar bizə. 1. sıramaq. sırımaq. sıraqlamaq. nəqşə, tərh çəkmək - genə nə sırırsın: sırıq, sıraq, nəqşə, tərh çəkisən. -sıramadan işə keçmə. 1. sırlamaq. sıvamaq. rəhləmək. rəngləmək.

boyanmaq sırlanmaq. sirlənmək. rəhlənmək. sığallanmaq. bəzənmək. cilalanmaq.

boyası -dəri boyası, iç boyasın üstələr.

boyasın -siçan boyasın andıran tozsu (> tusi) boya: siçantösi.
-dəri boyası, iç boyasın üstələr.

boyasız rəngsiz. sönük. soluq.

boyatan -kor boyadan anlamaz, anlamaza açıtma söz anlamaz. (açıtma: çalışma açıqlamağa).

boyqalı 1. yaxboy. xoşboy. xoşheykəl. sağday. sayaq. sıyaq. 1. boylu. salmıqlı. salmığlı. saltığlı. salbatlı. heykəlli.

boyqallıq boyluluq. salmığ. saltığ. salbat. heykəllilik.

boylamaq silmək. siləmək. qaşağılamaq. tımarlamaq. oxşamaq.

boylanan -dikinə uzanan, boylanan ağac: sarağac. salağac. salğac. qələmə.

boylu 1. boyqalı. salmıqlı. salmığlı. saltığlı. salbatlı. heykəlli. 1. bəsli. -bəsli gecə dan doğar. 1. siyinli. sinliş. gözəl. görkəmli. əndamlı.
-çox arıq, uzun boylu: sıy. sıyıq. sırıq.
-yüklü, göpdəli, göpülü, göplü, boylu qoyun, keçi: quzlacı.
-boylu qoyun:quzulaq.
-uzun boylu: salda. sağalı. boy boslu. qamətli.
-boylu olmaq: sarmaq. sarınmaq. sarılmaq.
-ətli canlı, boylu boslu olan: salvadur. sarvatur. sarbatur.

boyluq sallıq. savlıq. sovluq. sobluğ. uzunluq.

boyluluq boyqallıq. salmığ. saltığ. salbat. heykəllilik.

boymatərən boymadərən. quzu out.

boynuna -kötü gördün üz vermə, yaman gördün yol vermə, iyi tapsan qolun dola boynuna, yala yolun ipək döşə yoluna.

boynuvu -boynuvu çox uzadıb ördəyikən qaz olma, nazlı qıza göz süzütüb kişilərə ar olma.

boytan -ha uzsada yaşam boydan qısadır, enin tutsan geninə, qıssanıda uzadır.
-yaşam boydan qısadır, uzun gələr ənin tutsan geninə.