səhifə 139/171 tarix 25.04.2017 ölçüsü 13,47 Mb. #15753
tal dal . 1. çıpqa. qələmə. sıvğın. sırğın. sıvqa. < sürgə. 1. söğüt. söyüt. su qırağlarında yetişən, səbət toxumada işlənən, əsnək, əğilgən, yumşaq dallı ağac. 1. sıx. sığ. səğə. şaxə. sap. rişdə. 1. sal. boy. sin. - çox sallı bir ağac. - salından kəsib eninə artırmaq. 1. quyruq. qıç. geri. arxa. - quyruq ışığı : arabanın arxasında olan tormuz ışığı.
-yapraqsız dal : küvədal. kovdal. kordal.
-yemişli, barlı dal : sabalağ. sapalağ. sapağ.
-quru sür, çöp, çıpıq, dal, səğə : qurudal. qurdal.
-dal vurma :salqı. rədd edmə.
- dala çay : yala çay : çala çay : bayağı, sadə çay.
-atın şaha qalxması, iki dal ayağ üsdə durması : sırıtmaq. şahlanmaq.
-qoşunun dal qolundan gedən qol : qoşunun dal qolu. basqavul (> pəs qaravul ) sırqavıl (< sırt ) ardal. artal. ardalın (< arad dal ) əqəbdar.
(#sürqavıl . başqavul : başqavıl : pişdar)
-sırt, dal çevirmək : sırıt atmaq. saymamaq.
-dal qırılmadan camı sınmadan, can yerindəkən, bilək dəğərin.
-arad dal > ardalın: ardal. artal. qoşunun dal qolu. qoşunun dal qolundan gedən qol. basqavul (> pəs qaravul ) sırqavıl (< sırt ) əqəbdar.
(#sürqavıl . başqavul : başqavıl : pişdar).
tala -yana, dala bıraxılmış nərsə : sapağ.
talaqlıq -yalağlıq, talağlıq edmək : sinmək. girinmək. sartınmaq. yaltaqlanmaq. daltaxlanmaq. yenginişmək. (yalağçılıq. yorğa ağızlıq. yorğazlıq. çaplusluq. təməllük. təzəlzül) .
talamaq dalamaq . soxmaq. sancmaq. - arı onu daladı . - iğnə barmağımı daladı .
talan dalan . quruluq. evin girişi. koridor. rahro. dəhliz.
talansız - sözün çoxu yalansız, pulun çoxu talansız (olmaz).
talantı -doğru düzler talandı , doğruuqlar yalandı.
talar - ölkəyi yalan, ambarı siçan, tarlayı qarqadur talar .
talaşın -nərsənin pürüzün, dalaşın, artığın almaq : silgəmək. silgələmək. silgətmək. siləmək. silmək. safaltmaq. ağartmaq.
talba dalba . səd. sədd.
talbaş dalbaş . çalbaş. başaçıq. (# sarbaş : başı sarıqlı, əmmaməli, börklü, yəmşəkli) .
talbatal dalbadal . 1. yaylım. gənəbol. -yekə törənlərin girişində yaylım (dalbadal. gənəbol) atılan, salınan top, patlaq, gurulutu : sağut. sağıt. salıt. salğıt. salğut. salut. qoşun səlamı. hərbi, nizami səlam. 1. durmadan. sıyırqa. sırqav. sıdırqa. 1. sadasal. durmadan. sıdırqasığa. sıtrasığa. sırqav. sıdırqa. sıyırqa. (şıdırqı) mudavim. tutaşa. tutaşı. tuşatı. (peyvəsdə). - işləri sıdırqa gözdə tutmaq.
talçı dalçı . qoşunun dalında (ardında) gedən qol. (# salçı. qoşunun önündə gedən qol. pişqaravul< başqaravul. devriy. kəşf qolu) .
talı dalı . savın. izir. geri. əqəb.
talıc dalıc . yayıq. yaypaq. vərəq. -pişirilən nərsə ilə od, alovun arasına qoyulan əngəl, ayrıq, yayıq, yaypaq, dalıc, vərəq : saç. saçqa < savaç. savca. saçağ.
talıcan -dalıcan, arxasıca düşmək: sapılmaq. arxaşmaq. arğaşmaq. ardaşmaq. dibinə əkilmək. birin izləmək. - mən hara getdim oda mənə sapıldı .
talıcan -dalıcan düşmək : quyruq olmaq.
talıq dalıq . 1. daluq. salça. salac. salaş. sallac. məxlut. 1. daluq . salva. qarışıq. məxlut. (# sayva : teyxa. xalis) .
talıqan dalıqan . 1. tanlayan. tanayan. seçici. seçən. anlayan. başa düşən. dalqan. bilgəyən. seçəyən. seçəğən. fərq edən. qavrayan. 1. dalqan. saçıcı. seçici. saçan. seçən. saçman. seçmən. tanığan. intixab edən. fərq edən. ayıran. görən.
talın -dalın tutub incələyib araştırmaq : sırıtmaq. irdələmək.
-dalın boşu yukarı baxar , dolusu aşağı.
talına -dalına, kürəyinə minmək : sırıtmaq. - yükü azdırsa, bunuda sırıtla .
talınca dalınca . savınca. sonunca. sonğıca. izincə.
talınmaq dalınmaq . 1. dalmaq. sınğmaq. batmaq. salınmaq. gömülmək. basınmaq. çökmək. oturmaq (təhnişin) boğulmaq. qərq olmaq. dərinliyinə gedmək. 1. sinmək. (sink (ingilis). batmaq. basınmaq. gömülmək. saplanmaq. qafasına girmək. çökünmək. içinmək. düşünmək. sağınmaq. sağanmaq. eninmək. azalmaq. unutulmaq. yerləştirmək. örtbas edmək. yatınmaq.
talınta dalında . ardında. -qoşunun dalında (ardında ) gedən qol : dalçı. (# salçı : qoşunun önündə gedən qol. pişqaravul< başqaravul. devriy. kəşf qolu) .
talısı dalısı . sonğ. izi. arxası. - sən mənim sonğumda gəl. - onun sonğuna düşmə. - görək bu işin sonğu nə olur.
talısın -nərsənin arxasən, dalısın tutmaq : sırıtmaq.
-nərsənin dalısın yazmaq : sırıtmaq.
talıtmaq dalıtmaq . 1. dalqıtmaq. satmaq. çatı > çatıtmaq. sanlıtmaq. sanğıtmaq. reklam, təbliğat edmək. - satılan nərsə ilə alınan nərsə arasında çox əsgik var. 1. dalutmaq . sırıtmaq. sırşıtmaq. neçə nərsəni birbirinə qatmaq, tikmək. məxlut edmək.
talqa -şəpə, dalqa sıyan, sındıran : şəpəbasan. şəpəsiq. şəpəqıran. şəpəkəsən. dalqabasan. dalqakəsən. dalqaqıran. salpaqıran. yalpaqıran.
talqabasan dalqabasan . dalqakəsən . dalqaqıran . şəpəbasan . şəpəsiq . şəpəqıran . şəpəkəsən . salpaqıran. yalpaqıran. şəpə, dalqa sıyan, sındıran.
talqaq -dəngəsiz, olçüsüz, dalğaq, dağınağ kimsə : əsrik, kefilyə tay davranan. sərsəm < sərpəm. sərləm. sərcəm. sərgəm. sərgək. sərpik. salsağ. sarsağ. sərək. sərsərəm. sərəsərpə. avara.
talqaqəsən dalqakəsən . dalqabasan . dalqaqıran . şəpəbasan . şəpəsiq . şəpəqıran . şəpəkəsən . salpaqıran. yalpaqıran. şəpə, dalqa sıyan, sındıran.
talqaqıran dalqaqıran . dalqabasan . dalqakəsən . şəpəbasan . şəpəsiq . şəpəqıran . şəpəkəsən . salpaqıran. yalpaqıran. şəpə, dalqa sıyan, sındıran.
talqalanıb -çayın köpürüb, dalqalanıb axması: savruğmaq. - yaz ayları ırmaq çaylar savruğar .
talqalanmaq dalqalanmaq . daşqınmaq. savlamaq. sovlamaq. savruqmaq. sovruqmaq. - yağış belə yağsa, çay suları savlayıb selləyəcək .
talqalanmaq dalqalanmaq . dağalanmaq. dağqalanmaq. çalxalanmaq. səğirmək. səğrimək. bir sürü, kərvanın çevrəsində çapıb durmaq, qaçışmaq, qoşuşmaq. - göz qapağım səğirir . - yel əsib su örpəyin səğirir .
talqalantırmaq dalqalandırmaq . dalqatmaq, qarışdırmaq. qarmaq. tədirginlətmək. gərginlətmək. çalxamaq. müşəvvəş edmək -qamuoyunu (imumi əfgarı) tədirginlətmək, gərginlətmək, müşəvvəş edmək.
talqamaq dalğamaq . sırtlamaq. izləmək. dərləmək. rədləmək. - uşağı evinə dək dərlə gəl.
talqan dalqan . 1. dalıqan. saçıcı. seçici. saçan. seçən. saçman. seçmən. tanığan. intixab edən. fərq edən. ayıran. görən. 1. dalıqan . tanlayan. tanayan. seçici. seçən. anlayan. başa düşən. bilgəyən. seçəyən. seçəğən. fərq edən. qavrayan.
talqanmaq dalqanmaq . ırqalmaq. - əsən yeldə qızıl güllər ırqalır .
talqaş dalqaş . dalqat. kürgüş . şürgüş . şuriş. (''quc . qoc . qoş'' : ək olaraq ''ma . mə'' anlamın verir).
talqat dalqat . dalqaş. kürgüş . şürgüş . şuriş. (''quc . qoc . qoş'' : ək olaraq ''ma . mə'' anlamın verir).
talqatmaq dalqatmaq . dalqalandırmaq, qarışdırmaq. qarmaq. tədirginlətmək. gərginlətmək. çalxamaq. müşəvvəş edmək -qamuoyunu (imumi əfgarı) tədirginlətmək, gərginlətmək, müşəvvəş edmək.
talqı dalqı . 1. sapam. savam. ayrım. ayırım. kəsəm. çala. fərq. 1. sav. sov. salxaq. ayrı. münfəsil. 1. seç. seçi. saçı. seçə. tanqı. fərq. təfavut.
talqıc dalqıc . 1. güpür. küpür. kipir. soyuq, hava, səs gəlməsin diyə, qapı pəncərə arasına qoyulan tikə, parça. ayrıq. yayqı. yolluq. 1. saçıqın. seçgin. seçmə. seçilmiş. ayrılmış. mümtaz. quzidə. 1. sapağ. savağ. çapaq. yolun, qolun ayrıldığı yer. ayrım. ayırım. 1. sapam. savam. ayrım. ayırım. kəsəm. çala. 1. savar. saprat. savrat. (< savmaq : uzaqlatmaq). ayrı. başqa. tək başına. müstəqil. 1. savar. saprat. savrat. (< savmaq : uzaqlatmaq). ayrıq. fərdi.
-gözlənənlə, gərəkənlə oluşanın arasında düşən uzaqlıq, aralıq, ayrılıq, dalqıc, fərq, təfavüt : bir tutşdurma, düzləmə biriminə, ölçüsünə görə oluşan azlıq, çoxluq. sapma. saçma. çapma. ox qabı. - sizin ölçüzə görə burda heç bir sapma görünmədi. - iki nümrə sapma ilə sınavdan düşdü. - qurşun iki metr sapma ilə imə (amaca) çatmayıb yerə düşdü. - iki dosd ara sapma düşməsin. - keçən dəprəmdə bu evin eşik duvarına yekə sapma (çat) düşdü.
talqıcıtmaq dalqıcıtmaq . sapramaq. saprataq. savramaq. savratmaq. savarmaq. savartmaq. (< savmaq : uzaqlatmaq) ayırmaq. tanqamaq. tanlamaq. tanılamaq. bölmək. dağılmaq. parçalamaq. ayırd edmək. ayrıştırmaq. qaymağını almaq. ayrılmaq. ayrı yaşamaq. ayrışmaq. qopmaq. çıxmaq. təkləmək. təcrid edmək. (mücəzza, cüda, təfkik, məfruz, münfək edmək) .
talqılı dalqılı . dalqışlı. tanalı. savar. saprat. savrat. (< savmaq : uzaqlatmaq). seçi. saçı. fərq. fərqli.
talqınlıq - dalqınlıq qaçırır uykularımı, kimsələr biləmir acılarımı , bir yadın oluram gecə olunca, illər ötür ata dan ışıq doğunca. (yadın : kəndinə yabancı).
talqınlıqı - ölüm dalqınlığı : ölüm səğrişi: səkəratil movt (səğirmə . səğriş . səğrəmə . titriş. titrəmə).
talqınlıtın - enginlərin dərinligin sevənlər, dənizlərin dalqınlığın öyərlər . (engin : uqyanus).
talqınmaq dalqınmaq . 1. sinmək. içinə salmaq. içində saxlamaq, gizləmək. - bu olayları sinmişdə , sindirənməmiş. 1. saçılmaq. seçilmək. fərq edilmək. ayırd edilmək. görünmək. 1. sıyrılmaq. sıvrılmaq. savrılmaq. çəkilib ayrılmaq. 1. ayırılmaq. ayrılmaq. sapranmaq. savranmaq. savarınmaq. 1. sapmaq. saraşmaq. sarpmaq. sarpışmaq. çəpmək. çərpmək. ayrılmaq. yol dəğişmək. qıvrılmaq. dönmək. - keşli parçanı tikmək qıvrıtmadan güc işdir. - az getdmişdiki yan yola qıvrılıb gözdən itdi.
talqışlı dalqışlı . dalqılı. tanalı. savar. saprat. savrat. (< savmaq : uzaqlatmaq). seçi. saçı. fərq. fərqli.
talqıtmaq dalqıtmaq . 1. dalıtmaq. satmaq. çatı > çatıtmaq. sanlıtmaq. sanğıtmaq. reklam, təbliğat edmək. - satılan nərsə ilə alınan nərsə arasında çox əsgik var. 1. dağıtmaq. darmadatmaq. tarımar edmək. saçlatmaq. səlçətmək. yenğitmək. - su saçlatıldı . 1. saçımaq. seçmək. tanqamaq. tanlamaq. tanılamaq. oy vermək. fərq edmək. ayırmaq. görmək. qolay bəğənməmək.
talqutlamaq dalqutlamaq . quşatmaq. tutsatmaq. tusqarlamaq. sarmaq. sarqıtmaq. sarvalamaq. salıtmaq. saltatmaq. ayırmaq. ayıtmaq. ayrı tutmaq. soyutlamaq. yalıtmaq. təcrit edmək. sıva, izolə, mücəzza, münfərid, cüdda, tənha edmək.
talla dalla . dalda. salda. saxlı. gizli. sirr. sekret.
tallama dallama . sallama. qabırqaların altına düzülən əğrik atmalar, ağaclar. (qabırqa : dama sərilən saxsı tikələri). - bu evin çatısın örtməyə yüzdən çox sallama gərəkdir. - damın sallamasının biri qırılıb.
tallanıb -dallanıb budaqlanmaq : sərilmək. sərpilmək. gəlişmək. ösüşmək. göyərmək. göysərmək. yetişmək. daraqlanmaq. diriklənmək. (əfzayiş. urçalış. dirçəliş. rüşd. rovnəq. nəmovv. müvəffəq. pişrəft. kamyab. tərəqqi). - daraq bazar : dərik bazar : rovnəqli bazar. dirik işli: işləri yolunda, gəlişmədə. - kefi dirik: kefi kök). - gündən günə işlərimiz daraqlanır . - işlərimiz daraqlandı, dərikləndi : cürləndi.
tallanmaq dallanmaq . saçımaq. qol budağlanmaq.
tallar -siz aytan dallar, dirəklik olub, siz görən dağlar düzəlik olub . (siz aytan : söylədiyiz). (dallar : 1. söğütlər. 1. budaqlar).
talların -yumuşaq, əğimli olan dalların, budaqların sarılmağı üçün işlədilən sap, ip, dirək : sərpənə < sarbanağ. sarvan (< sarmaq )
-ağacların artığ, yeni çıxmış sürgün, dalların budama, qırma işi, çağı : sırat. sırıt.
tallarıntan -ağac səğələrindən, dallarından hörülmüş qab : iri ilməkli, baca baca toxunmuş qab, torbasavat. savıt. səbət. savdıc. səğdic. səğədic.
-inc dallardan hörülmüş qab: səvəl. səbət. sələ. (< savmaq). sağıc. savdıc.
tallı -dallı budaqlanmaq : sapbalmaq. çapbalmaq.
-dallı budaqlı : sapbal. çapbal.
-su qırağlarında yetişən, səbət toxumada işlənən, əsnək, əğilgən, yumşaq dallı ağac : söğüt. söyüt. dal.
talmaq dalmaq . 1. dalınmaq. sınğmaq. batmaq. salınmaq. gömülmək. basınmaq. çökmək. oturmaq (təhnişin) boğulmaq. qərq olmaq. dərinliyinə gedmək. 1. sinğmək. sınğmaq. batmaq. basınmaq. örtünmək. 1. sinmək.
-özünə dalmaq, girmək : sınğmaq. sinğmək. çəkinmək. cəzb olmaq.
talman çalman. şaman. çaman. qaman. laman. büyücü.
talsan -dil sevgisi coşmuş olur könüldən, batsan içə dalsan sözə görərsən, dil yoxdusa söz anlamı tapılmaz, söz yoxdusa heç bir qavram yapılmaz , başlar kütər, beyin küsər, heç bir kimlik arınmaz, nə bir duyqu, nə bir savsal, nə bir kimlik yarınmaz. (savsal : fəlsəfə). (yarınmaz : yaranmaz).
talsınan - yuxuya batan qalxdı, ona dalsınan batdı ! (yuxuya dalsınmaq : özün yuxuya vurmaq).
talsınmaq -yuxuya dalsınmaq : özün yuxuya vurmaq.
talsız -dalsız budaqsız ağac : sayıl. sıyıl. saylam. sıylım.
talta dalda . dalla. salda. saxlı. gizli. sirr. sekret.
taltaq daltaq . şıltaq. şıllaq . şaltaq . çaltaq . saltaq . çaltaqlama, saltaqlama, şıllaqlama işi.
taltaqlamaq daltaqlamaq . şıltaqlamaq . şıllaqlamaq. şaltaqlamaq . çaltaqlamaq . saltaqlamaq . çallaq, şıllaq atmaq.
taltaqlanmaq daltaxlanmaq . sinmək. girinmək. sartınmaq. yaltaqlanmaq. yalağlıq, talağlıq edmək. yenginişmək. (yalağçılıq. yorğa ağızlıq. yorğazlıq. çaplusluq. təməllük. təzəlzül) .
taltala -qırıq qırıq daldala uzanan nərsə: quşaq. qurşaq. qırşaq. nəsl.
taltırıb -nərsiyə daldırıb bələtmək : sıvamaq. suvamaq. - onu söğüb söyüb sıvadı .
taltırmaq daldırmaq . sınğıtmaq. batırtmaq.
-suya daldırmaq : 1. suya boğdurmaq. 1. suğarmaq. sirab edmək.
taltırtmaq -özünə daldırtmaq, girirtmək, soxutmaq : sınğdırmaq. sınğıtmaq. sinğitmək. sinğdirmək. çəkindirtmək. cəzb editmək. yedirtmək.
taluq daluq . 1. dalıq. salça. salac. salaş. sallac. məxlut. 1. dalıq . salva. qarışıq. məxlut. (# sayva : teyxa. xalis) .
talutmaq dalutmaq . dalıtmaq . sırıtmaq. sırşıtmaq. neçə nərsəni birbirinə qatmaq, tikmək. məxlut edmək.
talvasma -dəli könlüm talvasma, dincək yerim yurdumda, oxu öğrən çin içdən , adım sanım yurdumda, qış qutarıb gögərbən, coşub yazın, yazlanıban yurdumda.
tam 1. tüm. salısal. salısar. hər yanlı. - salısal yeri aradım, tapmadım. 1. dam . salta. qəfəs. - quşların hamsı salta salındı . 1. sam . som . tom . bütün. - tam ay: tom ay: som ay: bütün ay. 1. dam . çatu > şato. (chateau (fırans). 1. dam . sarça. tövlə.
- eykülük yap eykülük yap eykülük , at geri qalsın uzaq tam yadquluq. (yadquluq : düşmanlıq. biqanəlik)
-dam qırağlarında düzülən herə, hörə : sıyırma. siyirmə. sıyırqı. sıyma. sırqı. (< sıyırmaq : ayırmaq).
-tam könüllə sunulan veri, yarmağ (ərməğan) : sınğıt. sınğut. sığnıt.
-tam uyqun, yapışqan : sinsi. sintə. sinti. sıntı. siğsi. sığsı. gövdəyə oturan geyim. daramdurul. yerinə tam düşən nərsə.
-çevrəsi, üstü qapalı yer, dam : salma.
-kəsin, tam olaraq : kəsinliklə. sağday. sayaq. sıyaq. tamam. tamı tamına. eynən. - buyruqlayız sağqoy yerinə yetirildi.
-bir yer, yapıda, artığına tikilən dam, çatı : burada artığ olan nərsələr yerləşilir. çalva. çalav. salay. salav. salva. (tövlə. pəyə. ambar. sandıxana. dalda).
tama -dama sərilən saxsı tikələri : qabırqa.
-dama duvara çırpılan, sürülən samanlı palçıq : saman suvağ.
tamaq damağ . dəmağ. tumağ. tüməğ (kəllə içində yumulu qalan yuvar bölüm) tingə. tınqa. tınağ. mingə. beyin (brain (ingilis). kəllə. qavrayış. mox. məğz. us. fəhm. fəhim. zəka'. zəkavət. huş. ağıl. dərrakə.
tamam 1. tamı tamına. sağday. sayaq. sıyaq. kəsinliklə. kəsin, tam olaraq. eynən. - buyruqlayız sağqoy yerinə yetirildi. 1. salasal. salsal. hammı. bütün. - salasal el ora toplanmışdı. - birin bıraxmadan, kitanların salsalın yığıb götürdülər. 1. salbas. bir əl əksiksiz. kəsirsiz. bütün. kamil. naqis olmayan. 1. ayağ. son. 1. sapın. sayın. hər. həpsi. hammısı. - il sapın : hər il. - kəsin sapın : hər kəs. hammı. - kişi sapın : hər kişi. tamam kişilər. - ay sapın : hər ay.
-tamam olmuş : savrıq. savır. ərinmiş. məhv, nabud olmuş. payımal olmuş. bitmiş. qurtulmuş.
- yol tamam buruq burğanıyla, eni toquyla yoxlanıldı: yol sızrıldı.
tamamı kürəni. kürəmi. bütünü. hammısı. ocağlama. topdan. tümü. - onlar ocağlama belədirlər. - dünya işləri ocağlama quruluşdan tərsdir.
tamamilə salvasal. başdan başa. - salvasal kərdilər sulandı.
tamamiylə səlt. salt. çalt. tamamən. durşuna. tutşuna. - çalt daşlıq yer. - suya düşüb səlt su olduğ.
tamamlamaq -əksik nərsəni tamamlamaq üçün vurulan tikə: sap.
tamar damar . 1. sınğır. çındır. əsəb. 1. sınar. incə gəz, xətt. şiyar. - sınarıq : gəzik. xətli.
-şahdamar :saçsinir. saçsınır. seşmir.
tamarların -damarların dartılıb, burulmasından doğan durumda olmaq: quyrulmaq. qurulmaq. çanqalmaq. çəngəlmək. çəng olmaq.
tamarlarına -nərsədə oluşan sınır ( əsəb) damarlarına oxşar iz, izlər: saçar <> sağar. saçağ <> sağac. sığıc. sığır.
tamata tamada . 1. sıyır. sevər. tərəfdar. yançı. aşiq. pərəstəndə. 1. sırbaş. sırıbaş. sırabaş. toyxan. toyxanı. çoğan (< çoğ, çox xan ) toy yığvasın dolandıran. 1. quyruq. yandaş. yançı. sağdaş. sağdıc. qolçu. tərəfdar. həvadar.
tambalab ləm bə ləb - tambalab dolu olan , dom dolu göl: çünğ dolu göl. {tınğ. dınğ. (çınğ . çinğ . çin . sınğ . sın . sinğ . sin . çıl . çil ) başına artırıldığı sözə teyxalıq, doluluq anlamı artırır}.
tamcı -hər bir damcı ufaq dəniz , bircə tiniz iki təniz. (tiniz : ruhuz. ruhuq).
tamcısına -son damcısına dək nərsəni bir yerdən götürmək, axıtmaq, ağdarmaq: sırqırmaq. sıyırmaq. sirgirmək.
tamcıya - yağmırdan dinilib, damcıya ilindik . (dinilib : qutlduq).
tamən (damən ( fars) < təbən . saluğ. ətək.
tamı -tamı tamına : tamam. sağday. sayaq. sıyaq. kəsinliklə. kəsin, tam olaraq. eynən. - buyruqlayız sağqoy yerinə yetirildi.
-evdə, yapılarda artığ nərsələrin qoyulan yeri, damı : sındırı. sındırma. sindiri. sindirmə.
tamına -tamı tamına : tamam. sağday. sayaq. sıyaq. kəsinliklə. kəsin, tam olaraq. eynən. - buyruqlayız sağqoy yerinə yetirildi.
tamıt nuxdə. -ən önəmli damıt, nuxdə : can alıcı damıt, nuxdə . sins.
- damıt, süzmə, tanğış, (təsfiyələnmiş) muqəttər su : sav su : {sav : (çav ) say. sap. saf. aya}.
tamıtmaq damıtmaq . 1. damlatmaq. salqıtmaq. 1. sallamaq. salqatmaq. salsallamaq. salsatlamaq. salsatmaq. asılı, məəttəl qoymaq. yubatmaq.
tamqa damqa . sox. möhür. möhr. - al damqa : al sox :
tamqalamaq damqalamaq . salmaq. çap edmək. zərb edmək. soxmaq. - pul salmaq .
tamla damla . 1. damlama. salış. salqış. 1. saçılqa. saçılqı. sərpinti. səpinti. sapıntı.
tamlama damlama . damla. salış. salqış.
tamlamaq damlamaq . sırğımaq. sızğımaq.
tamlamasıntan -kövüllərdə kirəcli (ahahlı ) su damlamasından, dəğişik biçimlərdə oluşan, gənəlliklə kəlləqəndi andıran, çatıdan asalaq, sallaq, qırılqan daş : sarqıt. sarquc. kövürgə. istalakmit. istalaqmit.
tamlantı damlantı . sırğıntı. sızğıntı.
tamlası -nərsənin sonuncu bölmü, damlası : sırğıntı. sıyrıntı. sıyzıntı. sızıntı. siyrinti.
tamlaşmaq sucurmaq. sucunmaq. dadlanmaq. xoş dadımaq. xoş tamlaşmaq. xoş məzələşmək.
-xoş tamlaşmaq : xoş məzələşmək. sucurmaq. sucunmaq. dadlanmaq. tamlaşmaq.
tamlatmaq damlatmaq . damıtmaq. salqıtmaq.
tamlıq -yanaşan sözün anlamına ''doluluğ, çoxluğ, tamlığ, teyxalığ'' anlamın artırır : sır. sir. - sır süt : sütdən dolu. - sır doğru: lap düz. - sır altın: tam qızıl. - sır yalan: dibdən yalan.
tamtaraqlı -tamtaraqlı, görməgəli qonağlıq : sayqat. yortu. yorut. ziyafət.
tamu tamu. cəhənnəm . - sürülər gibi gediyoruz, hər nə dediz yapiyoruz, düşünməyiz, soramayız, qanmayız, bu yol sonun tamu içrə görüyoruz .
- əmgəksizin durqu yox, munda tamu . (qayğısız yaşam yoxdu, bu dünya cəhənnəmdi).
tan dan . ək . - kimi. bu ''ək, səs dəğişmələri, səslərin yer dəğişməsi dolayı bu biçimləri alır. {san . şan . can . çan . zan . yan . tan . dan . ğan . man . naç . nas . naş . naz . nağ . nak . naq . nal . nab . nav }. - bağnaz: bağnağ: tıxnağ: mütəəssib.
-tan al : silkələn. tanı. e'tiraf ed.
- dalqınlıq qaçırır uykularımı, kimsələr biləmir acılarımı, bir yadın oluram gecə olunca, illər ötür ata dan ışıq doğunca . (yadın : kəndinə yabancı)
- dan atmaq : saça düşmək. (saça :şəfəq).
- dan atmadan saçğanmaz: ışınmaz, gün çıxmaz.
-dan atandan son günəşin ışınları (şuaları): saçğa. - dan atmadan saçğanmaz : ışınmaz, gün çıxmaz. - saçğa günü tanıdar : günün saçğası, ışığı günün dəlilidir (günün varlığına dəlilildir)
-dan çağı quzeydən yavaş yavaş əsən külək : kürdək.
-erkən erkən, erik erik, dan ertə, sabah sabah əsən oxşac (oxşayıcı), sıvayan, yumşaq yel : saba. sıba. sıva. sıya. (< sıyamaq : sığamaq : oğub, sürərək yağlamaq, oxşamaq). - sıya əssə açar qunçə könül.
Dostları ilə paylaş: