U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev

Tarmoq xavfsizligi:
tarmoqdagi qurilmalarning o‘zaro ta’siri 
bilan bog‘liq barcha muammolarni anglatadi: 

Aloqa liniyalari orqali ma’lumotlarning uzatilish davrida 
himoyalash; 

Tarmoqqa masofadan ruhsat etilmagan murojaatlardan 
himoyalash. 

---

295 
Ba’zida kompyuter va tarmoq xavfsizligi muammolarini bir-
biridan ajratish qiyin bo‘lsa ham, ular bir-biri bilan chambarchas 
bog‘liq, ammo tarmoq xavfsizligi o‘ziga xos xususiyatlarga ega.
Tarmoq xavfsizligining xususiyatlari: 

Tarmoqda 
ishlayotgan 
vaqtingizda 
kompyuteringizdan 
boshqa foydalanuvchiga mantiqiy kirishkasbiy, lavozimli holat 
bo‘ladi. Bunday holatda axborot xavfsizligini ta’minlash uchun har bir 
foydalanuvchini nazoratga olish zarur, ya’ni ularni tarmoqda aniq 
belgilangan funksiyalari mavjud bo‘lishi va resurslarga murojaat 
qilish darajalari belgilab berilgan bo‘lishi zarur. 

Tarmoq tabiati bo‘yicha yana bir turdagi xavf mavjud, ya’ni 
tarmoq bo‘ylab uzatilayotgan axborotni tutib olish va tahlil qilish, 
shuningdek «yolg‘on» trafiklarni yaratishdir. Tarmoq xavfsizligini 
ta’minlashga qaratilgan vositalarni kattagina qismi aynan shu turdagi 
buzilishlarni oldini olishga qaratilgan.
Operatsion tizimning xavfsizlikda tutgan o‘rni 
Operatsion tizim kompyuter tizimining xavfsizligida muhim rol 
o‘ynaydi, chunki u tizimning barcha qismlariga kirish huquqiga ega. 
Operatsion tizim darajasidagi har qanday zaifliklar butun tizimni 
hujum uchun ochadi. Operatsion tizim qanchalik murakkab va kuchli 
bo‘lsa, uning hujumlarga nisbatan zaiflik ehtimoli shunchalik yuqori 
bo‘ladi. Natijada, tizim ma’murlari o‘zlarining operatsion tizimlarini 
hujumlardan va mumkin bo‘lgan nosozliklardan himoya qilishning 
barcha vositalarini ko‘rib chiqishlari kerak.