Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных

Tenzodatchiklar asosidagi siqiluvchi val tizimi 
Ma’lumki, “Vishay Nobel” kompaniyasining siqiluvchi val tizimi 
(RRS)
o‘raydigan dastgoxlarning siqish kuchini va bo‘ylama kesuvchi jixozlar uchun 
bevosita kuch ta’sirini va siquvchi val ikkala silindrlarining bevosita holatini
o‘lchash yo‘li bilan aniq boshqaradi. Tasma taranglashish tenzodatchiklarining 
yuqori 
aniqligi 
servoboshqarishning 
gidravlik 
jixozini 
pozitsion 
mikroqaytaulagichni boshqarish kuch ta’siri bo‘yicha aniq ma’lumotlar bilan 
ta’minlashga imkon beradi.Silindr holati datchigidan kelgan teskari bog‘lanish 
xalqani berkitadi, bu esa uzliksiz harakatlanayotgan qog‘oz o‘ramini ravon 
uzatilishida siqib turuvchi valning hamda bo‘ylama qirqish qurilmasining optimal 
bosish kuchini saqlash uchun imkonini beradi. 
Ma’lumki, 1974 yilda “Vishay Nobel” kompaniyasi o‘zining dastlabki ikki
kanalli siquvchi valni rostlaydigan tizimini ishlab chiqardi(rasmdagi tasvirga
qarang). Xozirgi vaqtda mazkur tizimning to‘rtinchi avlodi ishlab chiqilmoqda.

---

137 
Kamchiligi: 
Odatda,
 
mashinalar eskirgan sari, inferent turdagi 
boshqarishning gidravlik tizimlari ediriladi, bu esa ishqalanish kuchlari va 
titrashning boshqa yod kuchlari paydo bo‘lishiga olib keladi. Mazkur kuchlarni 
hisobga olinmasa, bu kuchlar o‘ramani itarib(siqib) chiqaradi yoki uning sifatini 
yomonlashishiga olib keladi. 
8.47-rasm. Tenzodatchiklar asosidagi siqiluvchi val tizimining sxemasi. 
 

---

138 
 
Deformatsiya, mexanik kuchlanish va bosimni o‘lchash 
Bu kattaliklar asosan tenzorezistorlar va pezo o‘zgartgichlar yordamida 
o‘lchanadi. Simli va folgasimon tenzorezistorlarga nisbatan aniqligi yuqori 
bo‘lgan yarim o‘tkazgichlar 0,1% gacha bo‘lgan deformatsiyani o‘lchaydi.
Materialning mexanik kuchlanishini o‘lchash uchun shu kuch o‘qi
yo‘nalishida tenzorezistor ulanadi.
8.48-rasm. Tenzorezistorlarni ko‘prik sxemasida o‘rnatish tasvirlari: 
a) turli ishoraga ega bo‘lgan teng diformatsiya; b) korreksiyalovchi 
o‘zgartirgich bilan; c) bir xil materialdan tayyorlangan namuna yordamida 
ulanish; d) murakkab turdagi diformatsiya. 
Tenzorezistorlar suyuqlik va gazlarning bosimini o‘lchashda ham keng 
qo‘llaniladi.

---

139