Umumiy psixologiya

Motiv - insonxulq-atvoriningichkibarqarorligi, harakatgaundovchitushunchadir.Motivatsiyaesaxulq-atvornipsixologikvafiziologikboshqarishningdinamikjarayoni,motivlaryig‘indisibo‘lib, ungatashabbus, yo‘nalganliktashkilotchilik, qo‘llab-quvvatlashkiradi. Ta’limjarayonidao‘qishmotivlari"nimauchun?” "nimaga?", "kandaymaksadbilan?"kabisavollarasosidayuzagakeladi. Motivlarbirinchidan, o‘quvfaoliyatigaundasa, ikkinchidan, maqsadgaerishishuchunzaruryo‘lvausullartanlashgayordamberadi. O‘quvfaoliyatidao‘quvmotivlario‘quvchilartomonidantanlanib, ularo‘quvchiningmaqsadi, qiziqishi, kelajakrejalaribilanbevositabog‘liqbo‘ladi. Yoshxususiyatlaridankelibchiqqanholdao‘quvmotivlariturliYoshdavrlaridaturlichabo‘ladi.

O‘quvfaoliyatimotivatsiyasiningmanbalarimavjudbo‘lib, ulargaquyidagilarkiradi:

1.Ichkimanbalar. Ularinsoniytug‘mayokiorttirilganehtiyojlaribilanbelgilanadi. Ulardanengmuhimitug‘maaxborotgabo‘lganehtiyojdir. Orttirilganehtiyojlaresagnostikvaijtimoiyijobiyehtiyojlarhisoblanadi.

2.Tashqimanbalar. Ularshaxsningijtimoiyhayotshart-
sharoitlaribilanbelgilanadi.

Talablarularningbirinchisibo‘lib, jamiyatningshaxsdantalabqiladigandoimiyxulq-atvorinibildiradi. Bog‘cha, maktab, oilaboladanjudako‘pishlarniamalgaoshirishnitalabqiladi.

Ijtimoiykutishharbirimizdanma’lumbilimlar, ko‘nikmalardarajasinibo‘lishi, zarurliginijamiyatkutishinibildiradi. Masalan, birYoshlibolayurishikerak, 7 Yoshdanuo‘qishikerak, 15 Yoshdanukasbtanlashikerakdebhisoblaymiz. Imkoniyatlar - shaxsfaoliyatinibelgilovchiob’ektivshart-sharoitlardir, Masalan, boykutubxonabolaniko‘pkitobo‘qishgaundaydi.

3. SHaxsiymanbalar: bushaxsningqadriyatlaritizimi
ustanovkalari, g‘oyalaridir. Bumanbalarharbirshaxsfaoliyatidauyokibudarajadamavjud. Ularningbarchasifaoliyatningkechishigata’siretibta’limjarayoniningmotivatsiyasinitashkiletadi.