Umurtqasizlar zoologiyasidan

2-ish. Lansetsimon ikki so‘rg‘ichIisining tuzilishi va rivojlanish sikli
Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlisining sistematik o‘rni
Tip. Yassi chuvalchanglar-Plathelminthes
Sinf. So‘rg‘ichlilar-Trematoda
Turkum. Plagiorxiidalar-Plagiorchiida
Vakil. Lansetsimon ikki so‘rg‘ichIisi-Dicrocoelium lanceatum
Kerakli materiallar va jihozlar.
Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlining 
tuzilishi va rivojlanish sikli aks ettirilgan rangli jadvallar, lansetsimon 
ikki so‘rg‘ichlining tayyor bo‘yalgan preparatlari, qo‘y yoki qoramol 
jigaridan olingan tirik hamda spirtda fiksatsiya qilingan lansetsimon ikki 
so‘rg ‘ichlilar, shtativli lupa, mikroskop, qisqichlar, buyum va qoplag‘ich 
oynalar, preparoval ninalar.
Mavzuning maqsadL
Odam va chorva mollari jigarida, o‘t 
yo‘llarida parazitlik qiluvchi Lansetsimon ikki so‘rg ‘ichlisining tuzilishi 
hamda rivojlanish siklini o ‘rganish.
Identiv о ‘quv maqsadlari:
2.1. Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlisining tashqi tuzilishini aytib bera 
oladi.
2.2. 
Lansetsimon 
ikki so‘rg‘ichlisining ovqat hazm qilish 
sistemasini izohlaydi.
2.3. Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlisining ko'payishi va rivojlanish 
siklini tushuntira oladi.
Mavzuning qisqaclia mazmunL
So‘rg‘ichlar sinfiga kiruvchi 
lansetsimon ikki so‘rg‘ichlisi yoki nashtarsimon ikki so‘rg‘ichlisi
73

---

(Dicrocoelium lanceatum)
jig ar qurti kabi chorva mollari va boshqa 
umurtqali 
hayvonlarda, 
ba’zan 
odamlarda 
parazitlik 
qiladi. 
So‘rg'ichlining tanasi jarrohlik pichoqch-asi(lanset)ga o‘xshaganligi 
uchun lansetsimon ikki so‘rg ‘ichlisi deb ataladi.
Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlining tanasi cho‘ziq, uzunligi 5-15 mm 
keladi. So‘rg‘ichlari bir-biriga yaqin joylashgan. Tuzilishi jihatidan jigar 
qurtiga o‘xshasada, ayrim farqlari ham bor. Jumladan, ular tanasining 
cheti bo ‘ylab joylashgan naysimon ko'rinishdagi ichaklari shoxlanmay 
gavdaning oxirida ko‘r o ‘simta bo‘lib tugaydi. Yumaloq shakildagi 
ikkita urug'doni qorin so‘rg ‘ichining orqasida, undan keyin bir dona 
yumaloq tuxumdon joylashgan.
Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlining rivojlanish siklida uchta xo ‘jayin 
qatnashadi. Asosiy xo‘jayini har xil umurtqali hayvonlar va ba’zan 
odam, birinchi oraliq xo‘jayini quruqlikda yashovchi