2. Oddiy qalqondorning tuzilishi jihatidan boshqa ko‘poyoqlilar
sinflari vakillaridan farqini ayta oladi.
3.
Ko'poyoqlilarning
ko'payishi,
rivojlanishi
va
tarqalishi
to‘g ‘risidagi m a’iumotlarni izohlay biladi.
Darsning qisqacha mazmunL
Oddiy qalqondor (kostyanka)ning
tanasi 2-2,5 sm uzunlikda bo'Iib, bosh va gavda bo'lim lariga ajraladi.
Bosh qismini tashkil qilgan segmentlar o'zaro birlashib ketgan. Uning
oldingi qismida juda ko'p bo'g'im lardan tashkil topgan ipsimon bir juft
mo'ylovi yoki antennalari joylashgan. Antennalar oddiy qalqondorning
sezgi organlari hisoblanadi. Ular kelib chiqishi, bajaradigan vazifalari va
joylashgan o'rniga ko'ra qisqichbaqa-simonlaming antennulalariga
o'xshashdir.
Bosh qismida mo'ylovlaridan tashqari jag'lari: yuqorigi ja g '-
mandibula va ikki ju ft pastki jag'lari-m aksillalari bor. Mandibula
ovqatni maydalaydi, chunki uning oxirgi bo'g'im ida xitindan iborat
«tishcha»lari mavjud. Mandibulaning pastki tomonida og'iz bo'shlig'iga
kirib turadigan harakatchan o'simta-gipofarinks joylashgan. Pastki
jag'larining birinchi jufti uchta bo'g'im dan tashkil topgan. Uning usti
tukchalar
bilan
qoplangan.
Lekin
chaynash kurakchalari bo'lmaydi. U faqat
ovqatni o g 'iz oldida ushlab turish uchun
xizmat qiladi. Ikkinchi juft maksillalarida
ham chaynash kurakchalari bo'lmaydi.
Ularning keyingi bo'g'im i tukchalar
bilan qoplangan. Shu bo'g'im ning uchida
g
tim oqcha
joylashgan.
Bular
ovqatni
paypaslab izlash va uni tutib og'izga olib
kelish vazifasini bajaradi. Shunday qilib
kostyankaning boshi takomillashgan va
mustahkam qalin po'st bilan qoplangan
«bosh quti»sini hosil qiladi. U nerv
tugunlaridan iborat bosh miyani himoya
qiladi va jag 'larn i o'zaro birlashtirib
turadi (64-rasm).
Dostları ilə paylaş: