Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва



Yüklə 24,39 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə39/174
tarix05.12.2023
ölçüsü24,39 Mb.
#173338
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   174
Qurilish materiallari konstruksiyalarini

1.7. Kalorimetrik usullar 
Kalorimetriya silikatlar termokimyosining asosiy usuli bo‘lib hisoblanadi. 
Kalorimetriya yordamida olinadigan materiallarni paydo bo‘lish issiqligi va eritilishi, 
ularning erish issiqligi va gidratatsiya, moddaning issiqlik hajmi va boshqalar 
to‘g‘risidagi ma’lumotlar moddaning holatini, uning vaqt bo‘yicha o‘zgarish 
kinetikasini tavsiflaydi, shuningdek, turli jarayonlarning issiqlik balanslarini tuzishda 
va agregatlarning issiqlik hisoblarini o‘tkazishda ishlatiladi.
Termokimyo asosida “kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effekti dastlabki 
moddalar va oxirgi mahsulotlarning turi va holatiga bog‘liqligiga, lekin o‘tish yo‘liga 
bog‘liq bo‘lmasligidan” iborat G.I.- Gess qonuni yotadi. Ushbu qonun doimiy bosim 
ostida jiddiy hisoblanadi. Bundan tashqari ta’sirlarning issiqlik effektlarini 
solishtirishda moddaning bir jinsli kimyoviy tarkibi, ularning agregat holati, 
polimorfli holatiga rioya qilish, jarayonning tashqi sharoiti – harorat, bosim bir xil 
bo‘lishi va shu kabilar zarur. Ta’sir etishning issiqlik effekti, agar dastlabki moddalar 
turli aralashmalar xar xil miqdorda bo‘lsa, turlicha bo‘ladi.
Ta’sir etishning issiqlik effekti Qp tenglamaning o‘ng qismida ko‘rsatiladi. Agar 
reaksiya issiqlik ajralishi bilan kuzatilsa, unda issiqlik effekti ijobiy, agar ta’sir 
etishda issiqlik yutilsa, unda salbiy hisoblanadi. Masalan:
C + O
2
 = CO

+ 94,052 kkal; 
Ca CO
3
 = Ca O + CO
2
 – 42,52 kkal



64 
Doimiy bosim ostida hosil bo‘ladigan ta’sir etishning issiqlik effekti oxirgi H
2
va 
dastlabki H
1
holatlarda moddalarning issiqlik miqdorining (entalpiy)ayirmasi 
ko‘rinishida ifoda etiladi:

Yüklə 24,39 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   174




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin