Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва

V = V
1
·V
2
ni tashkil etadi, 
bu yerda: V
1
-ob’yektiv beradigan kattalashtirish; V
2 
-
okulyar beradigan 
kattalashtirish. 

---

40 
1.3.2. Materiallarni mikroskopik tahlil uchun tayyorlash 
Mikroskopik tekshirishlarni o‘tkazishda o‘tuvchi yorug‘likda immersion 
preparatlar, yoki materialning shaffof shliflari, aks ettirilgan yorug‘likdagi 
tekshirishlarda – yaltiratilgan shliflar qo‘llanadi. 
Juda kam miqdordagi modda mikroskopik tahlili qilinadi, ammo tahlil natijalari 
uning katta partiyalarini ob’yektiv tavsiflashi kerak. Shuning uchun tahlil uchun 
probani tanlash o‘rtacha probani tanlashning barcha qoidalariga sinchiklab rioya 
qilinishi kerak bo‘lgan muhim operatsiya hisoblanadi. 
Immersion preparatlarni tayyorlash. Materialning 100g gacha og‘irlikdagi 
o‘rtacha probasi cho‘yan havonchada 2-3 mm o‘lchamidagi donalargacha 
maydalanadi, shundan so‘ng 0.5g atrofidagi modda olinadi va u agat havonchada 
maydalanadi (75 j/s dan kam o‘lchamdagi zarralargacha). Yirikroq donalar holida 
qoplama shisha qiyaligi shunchalik katta bo‘lishi mumkinki, tekshirishda kuchli 
ob’yektivlarni qo‘llash mumkin bo‘lmaydi. 
Toza predmet shisha markaziga 10-12 mg kukun (pichoq uchida) 
joylashtiriladi va 0.3-1.0 sm
2
maydonga ega qoplama shisha bilan yopiladi. Qoplama 
shishada barmoq izlari qolmasligi uchun, uni chetlaridan ushlash kerak. Qoplama 
shisha tagiga tez oqib ketadigan va kukunini bir tekis ho‘llaydigan immersion 
suyuqlik tomchisi quyiladi. Qoplama shisha atrofida ortiqcha suyuqlik kuzatilsa u 
filtrlash qog‘ozi bilan tortib olinadi. Suyuqlikdagi kukunning bir tekis taqsimlanishi 
uchun qoplama oyna ehtiyotkorlik bilan 1-2 mm.ga turli yo‘nalishlarda siljitiladi. 
Boglovchi moddalarning gidratatsiya jarayonini tekshirishda preparatlar 
o‘xshash usulda tayyorlanadi, faqat immersion suyuqlik o‘rniga distillangan suvdan 
foydalaniladi. 
Preparatni qurib qolishdan saqlash uchun qoplama shisha chetlari eritilgan 
Mendeleyev surtma moyi bilan qoplanadi, bunda uning predmet shishasiga zich 
yopishishiga harakat qilinadi. Surkov sifatida oddiy plastilinni, shuningdek, 5-6 qavat 
qilib surtiladigan BF turidagi yelimni qo‘llash mumkin. Predmet shishasiga preparat 
raqami va uni tayyorlash sanasi yozilgan qog‘oz yorliq yopishtiriladi.