112
Konstruksiya ishining vaqt o‘tishi bilan o‘zgarishi.
Konstruksiyalardan
foydalanish jarayonida tashqi ta’sirlar ta’sirida materillar xossalarining o‘zgrishi yuz
beradi, shuningdek choklar va elementlar birikmalarining buzilishi sodir bo‘ldi.
Masalan, tashqi havo temperaturasining yillik va sutkalik o‘zgarishlari issiqlikni kam
o‘tkazuvchi materiallarda (betonda) asta-sekin konstruksiyaning ichiga singib
kiruvchi issiqlik to‘lqinlarini yuzaga keltiradi. Temperaturaning notekis taqsimlanishi
notekis kuchlnishlar maydonini vujudga keltiradi, bu esa ko‘pincha beton va
temirbeton konstruksiyalarda yoriqlar paydo bo‘lishiga olib keladi.
Hammaga ma’lumki, inshootlarda betonning mustahkamligi vaqt o‘tishi
bilan
ortadi. Biroq noqulay sharoitlarda (yangi yotqizilgan beton temperaturasi
pastligi,
betonning yetarlicha namlanmaganligi, yoz sharoitida tashqi
havo temperaturasining
yuqoriligi va namligi pastligi, qishda temperaturaning pastligi, agressiv muhitning
ta’siri va sh.k.) beton mustahkamligining orta borishi faqat sekinlashibgina qolmay,
balki butunlay to‘xtab
qolishi ham mumkin, ba’zan esa betonning mustahkamligi
pasayib ketishi ham mumkin.
Bino va inshootlarni montaj qilishda hamda ularni
foydalanishga topshirishda
konstruksiyaning dastlabki ishlashi uchun xos bo‘lgan egilishlar va ko‘chishlarning
paydo bo‘lishi bilan kuzatiluvchi birikmalarda va bog‘lanishlarda siljishlar va plastik
deformatsiyalar yuzaga kelishi mumkin.
Konstruksiya ishining baholanishi sanab o‘tligan omillarning hammasini
to‘g‘ri hisobga olishga bog‘liq. Shuning uchun
konstruksiya, ayrim elementlar yoki
birikmalarning haqiqiy ish sharoitlari tegishli sinovlar o‘tkazish yo‘li bilan
aniqlashtirishni talab etadi.
Dostları ilə paylaş: