Ushbu o’quv qo’llanma maktabgacha ta’lim yo’nalishi bakalavriyat talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib

Asosiy nazariy qism. Ma’ruza mashg’ulotlari.

1. 
   Mavzu; Maktabgacha ta’limda metodika fanlarini o’qitish jarayoni yaxlit tizim sifatida. Fanning maqsadi va vazifalari.
   

Mavzu rejasi;
1. Мaktabgacha ta’limda metodika fanlarini o‘qitish texnologiyasi faninig asosiy maqsad va vazifalari.
2. Maktabgacha ta’limda metodika fanlari va ularni o‘qitishning zaruriy ahamiyati.
3.Мaktabgacha ta’limda metodika fanlarini o‘qitish jarayoni yaxlit tizim sifatida.


Tayanch so’z va iboralar;maktabgacha ta’lim, metodika, o’qitish, o’qitish jarayoni,yaxlit tizim, maktabgacha ta’limda metodika fanlari, texnologiya.

Bilimli avlod – buyuk kelajakning, tadbirkor xalq – farovon hayotning, do‘stona hamkorlik esa taraqqiyot kafolatidir.

Sh.Mirziyoyev.

Dunyoko‘rgandeyarlibarchakishilikjamiyatlaridasifatlibilimgaintilishbo‘lgan,bugungikungakelibesailmiy-texnikrivojlanishdagishiddathamdajahondagigloballashuvvaraqamlashtirishjarayonlaritabiiyki, ta’limgahamo‘zta’sirinio‘tkazmayqo‘ymadi. Ta’limsifatinita’minlashmasalasiesadunyomiqyosidata’limningboshmasalasigaaylandi. Mamlakatimizdagita’limislohotlariningdiqqatmarkazidahamta’limsifatiniyaxshilash, kadrlarnizamontalablarigamostarzda yetishtirish, ularniiqtisodiyot, ishlabchiqarish, ijtimoiysektor, biznes, fan, xalqaromunosabatlarsohalaridaraqobatbardosh yetukmutaxassislarqilibtayyorlashmasalalarituribdi. 2020 yil 29- dekabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Parlamentga Murojaatnomasi taqdim qilindi. Ushbu Murojaatnoma yangi O‘zbekistonni yaqin yillarda kompleks rivojlantirishning ustuvor jihatlarini belgilab bergani bilan ahamiyatlidir. Avvalo, shuni ta’kidlashimiz kerakki, Murojaatnomada jamiyatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning barcha sohalari qamrab olingan. Jumladan, unda muhtaram Prezidentimiz fan, ta’lim va maorif tizimiga taalluqli bir qator strategik yo‘nalishlarni belgilab berdilarki, undan kelib chiqadigan vazifalar tizimda faoliyat olib borayotgan mutaxassislardan yangilanayotgan jamiyatimizning ta’lim siyosati mazmun-mohiyatini yanada chuqurroq anglashni taqozo qiladi. Mamlakatimiz rahbari Murojaatnomada purma’no bir gapni aytdilar: “Eng katta boylik – bu aql-zakovat va ilm, eng katta meros – bu yaxshi tarbiya, eng katta qashshoqlik – bu bilimsizlikdir!” Darhaqiqat, ilm-ma’rifatsiz taraqqiyot bo‘lmaydi. Shu o‘rinda yaponiyalik tadqiqotchi, bola ruhiyatining bilimdoni Masaru Ibukaning “Uchdan keyin kech” kitobini eslashni joiz deb bilaman. Uning fikriga ko‘ra, katta yoshdagilar qiyinchilik bilan o‘rganadigan narsalarni, bolalar o‘ynab ilg‘ab olishadi. Ushbu jarayonning asosi aynan ta’limni o‘z vaqtida bera boshlashdadir. Darhaqiqat, so‘nggi tadqiqotlarda inson miyasining imkoniyatlari nihoyatda kengligi, ta’lim va tarbiya bolaga qanchalik erta berilsa, u shunchalik o‘zining ijobiy samarasini berishi isbotlanmoqda.“Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunning 8- moddasi Maktabgacha ta’lim va tarbiya deb atalib, quyidagicha ta’rif keltirilgan;

“Maktabgacha ta’lim va tarbiya bolalarni o‘qitish va tarbiyalashga, ularni intellektual, ma’naviy-axloqiy, yetik, estetik va jismoniy jihatdan rivojlantirishga, shuningdek bolalarni umumiy o‘rta ta’limga tayyorlashga qaratilgan ta’lim turidir.
Maktabgachata’limvatarbiyaoltiyoshdan yettiyoshgachabo‘lganbolalarniboshlang‘ichta’limgabiryillikmajburiytayyorlashnihamnazardatutadi”.Bu vazifalar bo’lajak pedagog tarbiyashidan ulkan aqliy salohiyat, bilim va ijodiy qobiliyatga ega bo’lishni taqazo etadi.
Bilim, ko‘nikma, malakalarni avloddan- avlodga qoldirish jarayoni kishilik jamiyatiga xos ijtimoiy hodisa sifatida yuzaga keladi va o‘qitish deb ataladi.Jamiyat taraqqiyotida katta xajmdagi ilmiy bilimlar, ko‘nikmalarning to‘planishi, fanlarning rivojlanishi tufayli tabaqalanish yuz berib, o’sib kelayotgan avlodni o‘qitish ishi amalga oshiriladigan ikki yo‘nalish xosil bo‘ldi.
Birinchi yo‘nalish;Kattalar va bolalar orasidagi munosabatning turli xildagi keng faoliyatlarida bilim, ko‘nikma va malakalarni yetkazilishini ta’minlaydi biroq, rivojlangan jamiyatda bu yo‘l asosiy bo‘lishi mumkin emas.
O‘qitishning ikkinchi yo‘li- o‘quv yurtlarida yosh avlodga ilmiy bilimlar sistemasini va hilma- xil ko’nikmalarni uyushgan, rejalashtirilgan va sistemali tarzda yetkazish xisoblanadi. Didaktika - pedagogikaning sohasi sifatida bilim, ko‘nikma va malakalarni yetkazishga oid uyushgan faoliyat qonuniyatlarini o‘rganadi hamda o‘qitish jarayonini yo‘lga qo‘yishga oid normativ talablarni ishlab chiqadi. Turli fanlarga o‘qitishning o‘ziga xos jixatlarini xususiy didaktikalar yoki metodikalari o‘rganadi, bular esa didaktika sohalari bo‘lib xisoblanadi.
Xozirgi paytda barcha o‘quv fanlari bo‘yicha fan metodikalari yaratilgan va ishlab chiqilmoqda.Ushbu dastur maktabgacha ta’lim bakalavriyat talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib,Bakalavr ta’lim yo‘nalishida tahsil oluvchi talaba metodika fanlarini o‘qitish texnologiyasi faninig maqsad va vazifalari, fanning mazmuni haqidagi tushuncha, fanning amaliy va tashkiliy vazifalari, asosiy tamoyillari,o‘quv-me’yoriy xujjatlar va metodik ishlar, ularni rejalashtirish, tashkil etish va tayyorlashning nazariy asoslari, davlat ta’lim standartining tuzilishi va mazmuni haqidqgi bilimlarini mustahkamlaydi. O‘quv rejasi, fan va ishchi dasturlarga qo‘yiladigan talablar, pedagogik texnologiyalar, ma’ruza turlari va ularga qo‘yilgan talablar haqida mukammal bilimga ega bo‘ladilar.