Kerakli asboblar : plakat tablica mulyaj maket, planshet odam skeleti, odamning umurtqa pag`onasi suyaklari, chizg`ich qog`oz, qalam va o`chirg`ich.
Ishning borishi: umurtqa pag`onasining uziga xos tuzilishi hamda vazifasini urganish uchun eng avvalo odam skeletidan talabalarga umurtqa pag`onasi haqida ma’lumot berish kerak. Buning uchun umurtqa pag`onasining bo`limlari va bo`limlari birikkan joylamlar ham nimalar yordamida birikkanligi aytib utiladi.
Umurtqa (vertobra) oldinga karab turadigan umurtqa tanasi va unga birikkan ravogi (yoyi) dan iborat.
Tanasi bilan ravogi umurtqa teshigini cheklab turadi.
Barcha umurtqalarning umurtqa teshiklari umurtqa xonalarini hosil qiladi.Bu kanallarda orqa miya joylashgan bo`ladi.
Katta ensa teshigi yordamida umurtqa kanali kalla suyagining bo`shligi bilan tutashadi.Xar bir umurtqa ravogining umurtqa tanasiga birikish joyida ustki va pastki uyiklari bo`ladi.Umurtqalar ustma- ust bo`lib turganida, yukorida yotgan umurtqaning pastki uyigi pastda utgan umurtqani pastki uyigi bilan tutashadi shu tarika,umurtqa aro teshiklar hosil bo`ladiki, orqa miyadan nervlar shu teshiklar orqali chikadi.
Umurtqa pag`onasining bor bo`yida umurtqalarning tanalari va umurtqa aro ravoklar uzun,bo`ylamasiga ketgan oldingi va orqa bo`ylamlar bilan bir-biriga tutashgandir. Bo`g`im usimtalari kam xarakat qiladigan umurtqa aro yassi bo`g`imlarni hosil qiladi. Boylamlar yordamida umurtqalarning ravoklari, kundalang usimtalari, kirrali usimtalari birikkandir.
Qirrali usimtalarining uchi ustidan uzun suyak ust boylami o`tadi, bo`yin bo`limida bu boylam ensa boylamiga aylanadi.
Shunday qilib, umurtqalar uzaro hamda umurtqalar boshqa suyaklar bilan, umurtqa aro tog`aylar, boylamlar va bo`g`imlar yordamida bir-biri bilan birikadi.
Sungra talabalar Laboratoriya darsi davomida kurib tushingan skeletlarni ulganlarini olib rasmi chiziladi.
Ishni rasmiylashtirishga doir tafsiyalar: Laboratoriya darsi davomida odam umurtqa pag`onasi suyaklarini rasmini ok qog`oz tushiring. Odam skeletidan umurtqa pag`onasi bo`limlarining ulchamlarini ulchab daftaringizga tushiring.
Rasmga karab umurtqa pag`onasi nimalar yordamida birikkanini tushuntirib bering?
