Va ahamiyati

relyatsion modeli deyiladi. 
Relyatsion tizimdagi elementlarda shajaraning yo'qligi tufayli bu qulaylikka 
erishiladi. Axborotni izlashda barcha elementlardan kalit 'ifatida foydalanish 
mumkin. Ya'ni ixtiyoriy tuzilishga ega ma'lumotni od o'lchamli jadval 
ko'rinishiga keltirish mumkin. Relyatsion tizim sifatida telefon 
ma'lumotnomasini tuzish isalasini ko'rib chiqamiz. Masala, «har bir 
telefon nomeri ko'rsa-Igan abonentning manzili, uning kategoriyasi 
belgilangan ro'yxat-tuzing» kabi o'qiladi. 
Ma'lumotnoma bir necha turdagi obyektlardan tashkil topgan. Obyekt 
uchun quyidagi ma'lumotlarni tanlab olamiz: 
Telefon raqami. 
Abonent ismi (ismi, sharifr va h.k.). 
* Abonent manzili. 
* Abonent kategoriyasi (umumiy, shaharlararo aloqasi ta'-qiqlangan, ...). 
Barcha ma'lumotlarni matnli deb hisoblaymiz. Bu ma'lumotlarga quyidagi 
nomlanish va uzunliklarni beramiz: 
4-jadval 
№ Ustun nomi
Ma'lumotning nomlanishi
Turi
Uzunligi
1. Nomer
Telefon raqami
Belgili 9
2. Abonent nomi
Abonentni belgilash
Belgili
15
3. Manzili
Abonent manzili
Belgili
40
4. Kategoriyasi
Abonent kategoriyasi
Belgili 2
«Kategoriyalar» atamasi sifatida ikki harfii kodlardan foydalana-miz; UK - 
- umumiy kategoriya, SHT - shaharlararo aloqa ta'qiqlangan kategoriya va 
hokazo. 
U holda ma'lumotnomani quyidagi jadval ko'rinishida tasvirlash mumkin: 
5-jadval 
Nomer
Abonent ismi
Manzili
Kategoriya
144-92-61
Qosimov Tohir
T.Malik, 18
UK
65-32-14
Akbarov Jahongir G'.G'ulom, 34—101 SHT
118-30-97
G'afurova 
Ibn Sino, 9—6
UK
22-13-26
Aziz ova Farida Uvaysiy, 16
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Ushbu jadvalni biror fayl (masalan, Telefon) ko'rinishida komp-yuter 
diskiga o'tkazilsa, telefon ma'lumotnomasi -- telefonlar ma'lumot omboriga 
ega bo'lamiz {omborni qayta ishlashni avtomatlashtirish mumkin bo'ladi).