Va axborot texnologiyalari 6-sinf toshkent – 2021

AMALIY MASHG‘ULOT
1
Dasturni ishga tushiring va “Jonlar soni” deb nomlangan o‘zgaruvchini yarating.
2
Sahnaga spraytlar kutubxonasidan “Magic wand” nomli spraytni 
joylashtiring. “Costumes” sahifasiga o‘ting va sehrli tayoqcha uchlarini 
qizil rangga bo‘yang. 
Spraytni to‘liq nusxalang (buning uchun dastlab “Ctrl + A”, keyin 
“Ctrl + C”ni bosing) va uni mushuk qo‘liga sehrli tayoqcha sifatida 
joylashtiring (“Ctrl + V”ni bosing) [sehrli tayoqcha nusxasini mushuk 
kostyumlariga (spraytga emas!) qo‘shing]. Dasturda mushukning faqat 
bitta kostyumi ishlatiladi, shuning uchun sehrli tayoqcha 1-kostyumga 
o‘rnatilsa kifoya. 
3-mashq. Quyidagi ssenariyga asoslangan skript tuzing.
Bir necha rangli shar yuqoridan pastga tushmoqda. Mushuk 
yo‘naltiruvchi tugmachalar (
→, ←, ↑, ↓
) orqali harakatlanadi. Mushuk 
jonlar sonini ko‘paytirish uchun qo‘lidagi qurol bilan sharlarni uradi. Agar 
sharlar mushukka tegib ketsa, uning jonlari soni kamayadi. Jonlar soni 0 
(nol)ga teng bo‘lganda, o‘yin tugaydi. 
operator
rost
yolg‘on

---

I BOB. 
DASTURLASH TEXNOLOGIYASI. OBYEKTLARNI BOSHQARISH
14
3
Mushukni yo‘naltiruvchi tugmachalar orqali 
harakatlantirish uchun ushbu skriptlarni terin
g:
4
Rangli sharlar sahnada tasodifiy joyda paydo 
bo‘lib, yuqoridan pastga qarab harakatlanadi. Bir 
nechta bir xil spraytni yaratib o‘tirmaslik uchun 
klonlash qo‘llaniladi. Kutubxonada bir nechta rang 
variantlariga ega “Ball” nomli shar ko‘rinishidagi 
“Sprite” mavjud. Yangi klon yaratishda faqat uning 
kostyumigina o‘zgaradi, xolos. Asl (original) sprayt 
yashiringan holatda bo‘ladi. 
Buni amalga oshirish uchun “Ball” sprayti uchun 
ushbu skriptlarni tering:
5
Mushuk sehrli tayoqchasining qizil uchi bilan 
sharlarga tegmasa, sharlar sahna chegarasiga 
urilib, yana ekranda qolaverishi kerak. Mushuk 
tayoqchasi bilan sharni ursa, jonlarining soni 
ko‘payib boradi. Agar shar mushukka tegib ketsa, 
“zarba” degan xabar uzatiladi va jonlar soni 
kamayadi. Bularni amalga oshirish uchun mushuk 
spraytiga ushbu skriptlarni tering: 
6
Dasturni ishga tushiring va natijani kuzating.
7
Loyihani “Sharchalar” nomi bilan saqlang.
1. Tarmoqlanish deganda nimani tushunasiz?
2. Tarmoqlanuvchi algoritm deb nimaga aytiladi?
3. Tarmoqlanuvchi jarayonlarga hayotiy misollar keltiring.
4. Scratch dasturida qancha shartli operator mavjud?
5. Bitta shartli operator ichiga nechta shartli operatorni ichma-ich joylashtirish mumkin?
6. Mantiqiy ifodalarsiz shartli operatordan foydalanish mumkinmi? Nima uchun?