Verska(1 128) 2017 yil p65

21-mashq. 
Uyga vazifa. Muarrix (tarixchi), mutarjim (tarjimon),
shuaro (shoirlar), handasa (geometriya) so‘zlarini qatnashtirib gaplar
tuzing.
N a m u n a:
Muhammad al-Xorazmiyning handasa ilmiga oid yozgan
asarlari hozirda ham o‘z ahamiyatini yo‘qotgani yo‘q.
FE’L SO‘Z TURKUMI BO‘YICHA
O‘TILGANLARNI TAKRORLASH
Savol va topshiriqlar
1. Fe’llarning grammatik xususiyatlari haqida so‘zlab bering.
2. -ma, emas, yo‘q vositalari yordamida bo‘lishsiz fe’llar yasang.
3. Fe’l nisbatlarini yasovchi qo‘shimchalar qaysilar?
4. Fe’l mayllari qanday hosil qilinadi?
5. Yugurmoq, ekmoq, qaramoq fe’llarini uch zamon shakllari bilan
o‘zgartiring.
6. Harakat nomiga xos belgilarni ayting.
7. Ravishdosh yasovchi qo‘shimchalarni sanang.
8. Sifatdoshlarga misollar ayting.
9. Sodda, qo‘shma, juft fe’llarga misollar keltiring.
22-mashq.
 Matnni o‘qing, fe’llarni topib, ularning mayl, nisbat, zamon
shakllarini belgilang. Oxirgi gap bo‘yicha bahslashing.
... Alisher o‘rtog‘ining aytganini eshitmadi, shekilli:
– Ov qilmoq, merganlik – ermak narsa, lekin eng zo‘r
zaruriyat maktabdir. Turmushning ko‘p sirlarini maktab o‘r-
gatadi.
Suhbatning bunday keskin o‘zgarganidan shoshib, bir on
jim qolgan bolalarning kattarog‘i:
– Kim o‘rgatdi senga bu gaplarni? – deb so‘radi Alisherga
tik qarab.
– Bilaman-da, otam hamisha: «Olim odam xor bo‘l-
maydi», – deydilar. (Oybek)
?

---

11
23-mashq.
 Ajratib ko‘rsatilgan qo‘shimchalarga ta’rif bering.
Hayitvoy o‘rtog‘imnikiga kirmadim. Murodxonlarnikiga qa-
rab yurdim. Shu o‘rtog‘im juda yaxshi-da! Lekin sizlab gapiradi,
men ham sizlayman. Keyin-chi, otalarini «dada» deb chaqirishadi.
Murodxonga: – Jon o‘rtoq, bedanalarni qo‘yib yuboraylik,
onalarining oldiga borishsin, bizni duo qilishadi, – degandim,
darrov rozi bo‘lib, uylaridan katta qaychi olib chiqdi. (X. To‘x-
taboyev)
♦
♦
♦
♦
♦