Vİtaminler uzm. Dr. Okhan akin

Askorbik asit moleküler oksijen, nitrat ve sit.a ve c gibi bileşiklerin indirgenmesini mümkün kılan indirgeyici bir ajandır.

Başlıca yer aldığı metabolik olaylar:

• Vitamin C, kollajenin prolin ve lizin birimlerinin hidroksilasyonu gibi hidroksilasyon reaksiyonlarında koenzim olarak rok oynar.

• Kondroblast, osteoblastlarda mukopolisakkarti sentezi için gereklidir.

• Bu vitaminin bir antioksidan olarak sağlık için yararlı etkiler sağlayabileceği düşünülmektedir.

• Tirozin yıkım reaksiyonlarına katılır.

• Oksidasyon redüksiyon tepkimelerine katılır (askorbat-dehidroaskorbat).

Safra asidi oluşumunda rol oynar. Eksikliğinde 7-hidroksilazın aktif forma dönüşümü azalır.

• Safra asidi oluşumunda rol oynar. Eksikliğinde 7-hidroksilazın aktif forma dönüşümü azalır.

• Norepinefrinin sentezinde rol alır (Dopamin  oksidazın kofaktörü).

• Ferritin sentezi için gereklidir.

• Demir emiliminde, demirin nonenzimatik indirgenmesinde rol alır.

• Lizinden karnitin sentezinde rol alır.

• Immünite ve yara iyileşmesinde rol alır.

• Adrenal korteksde steroid sentezinde rol oynar.

Askorbik asit eksikliği: Askorbik asit eksikliği skorbüt’e yol açar. Bu hastalık yaralar, süngerimsi dişetleri, diş kaybı, kan damarlarının kolay zedelenmesi, eklemlerde şişme, derialtı ve diğer kanamalar ve anemiyle karakterizedir. Bu belirtilerin çoğu bağ dokusunda zayıflıkla sonuçlanan kollajenin hidroksilasyonundaki eksiklikle açıklanabilir. Ayrıca, idrarda prolin ve hidroksiprolin artar, subperiostal kanamalar bağlı kolay kırılan kemikler izlenir, kostakondral eklem şişliği olur, kardiyak hipertrofi olabilir, pseudoparalizi, ostaoporoz görülebilir, yara iyileşmesi gecikir, normositik ve makrositik anemi görülür.

• Askorbik asit eksikliği: Askorbik asit eksikliği skorbüt’e yol açar. Bu hastalık yaralar, süngerimsi dişetleri, diş kaybı, kan damarlarının kolay zedelenmesi, eklemlerde şişme, derialtı ve diğer kanamalar ve anemiyle karakterizedir. Bu belirtilerin çoğu bağ dokusunda zayıflıkla sonuçlanan kollajenin hidroksilasyonundaki eksiklikle açıklanabilir. Ayrıca, idrarda prolin ve hidroksiprolin artar, subperiostal kanamalar bağlı kolay kırılan kemikler izlenir, kostakondral eklem şişliği olur, kardiyak hipertrofi olabilir, pseudoparalizi, ostaoporoz görülebilir, yara iyileşmesi gecikir, normositik ve makrositik anemi görülür.

Sigara içmek gereksinimi artırır. Aspirin, oral kontraseptifler ve steroidlerde C vitaminini azaltıcı etkiler oluşturur.

• Sigara içmek gereksinimi artırır. Aspirin, oral kontraseptifler ve steroidlerde C vitaminini azaltıcı etkiler oluşturur.

• Kronik hastalıkların önlenmesi: C vitamini antioksidanlar olarak bilinen ve E vitamini ve -karoten’i içeren bir grubun üyesidir. Bu bileşiklerin besinlerle fazla alınması, koroner kalp hastalığı ve bazı kanserler gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını azaltır.

Askorbik asit toksisitesi: Akut toksisite gözlenmemiştir. Ancak askorbik asitin okside olmuş şekli dehidroaskorbik asit toksiktir. Bu nedenle, yüksek dozda C vitamini alınması, özellikle dehidroaskorbatı askorbata tekrar okside eden enzim sisteminde eksiklik olan kişilerde dehidroaskorbik asit birikimine yol açabilir.

• Askorbik asit toksisitesi: Akut toksisite gözlenmemiştir. Ancak askorbik asitin okside olmuş şekli dehidroaskorbik asit toksiktir. Bu nedenle, yüksek dozda C vitamini alınması, özellikle dehidroaskorbatı askorbata tekrar okside eden enzim sisteminde eksiklik olan kişilerde dehidroaskorbik asit birikimine yol açabilir.

• Uzun süre kullanıldığına oksalat atılımı artar. Yüksek dozda yalancı glukozüri görülür. Demir emilimini artırdığı için hemokromatozisde kullanılmamalıdır.

Safra tuzları, adrenalin, hidroksilizin, hidroksiprolin gibi bileşiklerin sentezindeki hidroksilasyon tepkimelerinde aşağıdakilerden hangisi kullanılır? X 4

• NADH

• FADH2

• Lipoik asit

• Alfa-tokoferol

• Askorbik asit

Aşağıdaki vitaminlerden hangisi santral ve periferik sinir sistemini etkilemez?

• C vitamini

• E vitamini

• Piridoksin

• B1 vitamini

• B12 vitamini

Aşağıdakilerden hangisinin eksikliği kolesterolün 7-alfa-hidrokolesterole dönüşümünü bozarak kolesterol birikimine yol açar?

• Vitamin B6

• Vitamin C

• Vitamin B12

• Biotin

• Pantotenik asit

Aşağıdakilerden hangisi vücuda alındığı şekliyle etki eder ve etki etmek için bazı reaksiyonlara gereksinim göstermez?

• Askorbik asit

• Tiamin

• Riboflavin

• Niasin

• Piridoksin

C vitamini eksikliğinde hangisi olmaz?

• Peteşi

• Mukozda kanama

• Fontanelin erken kapanması

• Pseudoparalizi

•